Các nhà khoa học đang nghiên cứu khả năng biến vi khuẩn thành "bộ xử lý sống", một hướng đi mới trong lĩnh vực máy tính sinh học. Thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào chip silicon, công nghệ này tận dụng chính sự sống để tính toán, xử lý và phản ứng với dữ liệu. 

Đây được xem là bước tiến quan trọng, có thể mở ra kỷ nguyên điện toán bền vững và tiết kiệm năng lượng hơn.

"Bộ xử lý sống" hoạt động ra sao?

Theo đó, tính truyền thống vốn dựa vào dòng điện và transistor, đã trở thành trụ cột của thế giới hiện đại. Tuy nhiên một hướng đi đầy hứa hẹn vừa hé mở, đó là bộ xử lý sống. Thay vì sử dụng vật liệu nhân tạo, công nghệ này khai thác chính sự sống của vi khuẩn để xử lý thông tin, mở ra một khái niệm hoàn toàn mới về điện toán.

Bằng cách chèn các đoạn DNA được thiết kế đặc biệt vào vi khuẩn, các nhà khoa học đã biến chúng thành những "mạch logic sinh học". Khi tiếp nhận tín hiệu đầu vào, ví dụ như sự hiện diện của một loại hóa chất, những vi khuẩn này sẽ phản ứng bằng cách phát sáng hoặc thực hiện các chuyển hóa sinh học khác. 

Những phản ứng này tương đương với các trạng thái "bật" hoặc "tắt" trong mạch điện tử truyền thống, cho phép vi khuẩn thực hiện các phép tính cơ bản.

Mặc dù một tế bào vi khuẩn đơn lẻ có khả năng tính toán hạn chế, nhưng khi hàng triệu vi khuẩn được lập trình tương tự và hoạt động đồng thời, chúng tạo nên một mạng lưới xử lý thông tin khổng lồ, hoạt động như một siêu máy tính sinh học. 

Điểm khác biệt mấu chốt ở đây là toàn bộ quá trình xử lý thông tin này không tiêu thụ năng lượng điện, mà dựa hoàn toàn vào các phản ứng tự nhiên của sự sống.

Cơ chế độc đáo này mang lại cho bộ xử lý sống nhiều lợi thế vượt trội so với chip silicon. Khả năng tự nhân bản của vi khuẩn cho phép số lượng "bộ xử lý" tự động tăng lên mà không cần quá trình sản xuất tốn kém. Hơn nữa, chúng tiêu thụ năng lượng cực thấp, một yếu tố quan trọng trong xu hướng phát triển điện toán bền vững. 

Đặc biệt, vi khuẩn có khả năng hoạt động trong những môi trường khắc nghiệt mà chip điện tử không thể, như bên trong cơ thể người, nơi chúng có thể phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh và phản ứng nhanh chóng.

Với những tiềm năng to lớn này, bộ xử lý sống được kỳ vọng sẽ không chỉ bổ sung mà còn mở ra một hướng đi hoàn toàn mới cho công nghệ tính toán, bên cạnh sự thống trị của chip silicon trong nhiều thập kỷ qua.

Thách thức và triển vọng trong kỷ nguyên máy tính sinh học

Mặc dù đầy hứa hẹn, công nghệ này vẫn tồn tại những thách thức không nhỏ. Các phản ứng sinh học diễn ra chậm hơn nhiều so với xung điện tử, khiến tốc độ xử lý khó có thể sánh ngang với chip silicon. 

Bên cạnh đó, môi trường sống của vi khuẩn luôn biến đổi, gây khó khăn trong việc kiểm soát và đảm bảo tính ổn định của hệ thống. 

Đây là lý do nhiều chuyên gia nhận định rằng "bộ xử lý sống" khó có thể thay thế hoàn toàn chip truyền thống trong tương lai gần. Thay vào đó, chúng sẽ trở thành công cụ bổ trợ, được sử dụng trong những lĩnh vực mà máy tính điện tử không thể hoạt động. 

Nhìn xa hơn, công nghệ này đánh dấu sự hòa quyện giữa sinh học và công nghệ số, mở rộng khái niệm về tính toán vượt ra khỏi bo mạch và transistor. 

Nếu các nghiên cứu tiếp tục tiến triển, một kỷ nguyên máy tính sinh học mới có thể xuất hiện, nơi sự sống và công nghệ hòa làm một, đem đến giải pháp tiết kiệm năng lượng, thân thiện môi trường và mở rộng trí tuệ nhân tạo theo cách hoàn toàn khác biệt.

Chế tạo thành công chip mô phỏng não người

Chip mô phỏng não người có tên gọi Speck, tiêu thụ điện khi nghỉ vô cùng thấp, chỉ 0,42 miliwatt, nghĩa là gần như không hao năng lượng khi không có thông tin vào.