Nhiều "nạn nhân" cho biết phải tất tả chạy ngược chạy xuôi để xử lý khi rơi vào tình huống này nhưng không giải quyết được vì các doanh nghiệp tìm mọi cách để né tránh. Trong khi đó, cơ quan thuế khẳng định đây là trường hợp gian lận thuế.

Bất ngờ được đứng tên mã số thuế của doanh nghiệp!

Chị Đ.T.L. (Hà Nội), một người bán hàng trên sàn thương mại điện tử, cho biết mấy tháng trước sàn ra chính sách mới yêu cầu người bán phải có mã số thuế mới cho rút tiền từ sàn. Do vậy, chị Đ.T.L. bắt đầu tìm hiểu để đăng ký mã số thuế. Thế nhưng, khi đăng ký mã số thuế, chị Đ.T.L. bất ngờ phát hiện một doanh nghiệp xây dựng đã lấy thông tin CMND của chị để đăng ký mã số thuế và khai khống thuế từ 9 năm trước.

Ban đầu, chị tưởng có sự nhầm lẫn vì thời điểm 9 năm trước chị chưa từng đi làm và không biết công ty này. Bởi thời điểm mà doanh nghiệp này đăng ký mã số thuế, chị đang sinh sống ở Hà Giang, trong khi mã số thuế mà doanh nghiệp này mở ở tận thị xã Sơn Tây. Khi kiểm tra, chị Đ.T.L. còn sốc hơn khi tổng mức lương mà công ty này khai khống đã trả cho chị lên đến hơn 125 triệu đồng, trải dài từ năm 2018 - 2021.

Ngay lập tức, chị Đ.T.L. đã liên hệ qua điện thoại với doanh nghiệp này yêu cầu gỡ hết thông tin khai khống thuế nhưng phía doanh nghiệp nói rằng "không sao đâu, không cần gỡ đâu, nếu có phát sinh vấn đề gì thì doanh nghiệp này sẽ... chịu trách nhiệm". Doanh nghiệp này cũng viện lý do là vì những năm trước đã quyết toán thuế rồi nên không thay đổi được thông tin, để như vậy cũng không ảnh hưởng gì đâu...

Quá bức xúc, chị Đ.T.L. đã gửi đơn cam kết không phát sinh thu nhập tại doanh nghiệp kia lên Chi cục Thuế thị xã Sơn Tây, trong đó cam kết từ năm 2018 - 2021 chị không làm việc cũng như không nhận bất kỳ khoản thu nhập nào tại doanh nghiệp trên.

"Đến chiều 13-3 tôi đã vào kiểm tra thông tin trên hệ thống thuế thì thấy doanh nghiệp kia đã gỡ hết thông tin nhưng tuyệt nhiên doanh nghiệp này không hề liên hệ cũng như có lời nào xin lỗi tôi vì đã lợi dụng thông tin của tôi để khai khống thu nhập nhằm làm giảm số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp suốt 4 năm liền", chị Đ.T.L. bức xúc.

Tương tự, sau khi tốt nghiệp và đi làm, anh P.T. (TP.HCM) được doanh nghiệp nơi anh làm việc yêu cầu đăng ký mã số thuế để doanh nghiệp trả lương. Tuy nhiên, khi đăng ký mã số thuế, anh P.T. phát hiện căn cước công dân được cấp năm 2021 của anh đã bị một công ty bảo vệ dùng để đăng ký mã số thuế nhưng dưới một cái tên lạ hoắc.

Trong khi đó, anh P.T. chưa từng ký hợp đồng làm việc hay nhận thu nhập từ công ty này. Sau đó anh P.T. đã phải gửi đơn lên chi cục thuế nơi công ty bảo vệ kia đặt trụ sở. Cơ quan thuế này cho biết sẽ liên hệ yêu cầu công ty bảo vệ này kiểm tra lại thông tin đăng ký mã số thuế. Sau khi có kết quả sẽ thông tin đến anh P.T..

"Tôi muốn hủy mã số thuế đã bị công ty kia đăng ký để đăng ký lại mã số thuế mới. Rất mong cơ quan thuế có chính sách phạt thật nặng những doanh nghiệp lợi dụng thông tin người nộp thuế để khai khống thu nhập như thế này", anh P.T. kiến nghị.

"Mượn" mã số thuế là gian lận

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Mai Sơn, phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, cho biết việc doanh nghiệp tự ý lấy thông tin người nộp thuế để đăng ký mã số thuế và kê khai chi trả khống thu nhập là gian lận. Ngành thuế đã phát hiện tình trạng này.

Nguyên nhân có thể do người nộp thuế vô tình để lộ thông tin giấy tờ tùy thân như chứng minh nhân dân, căn cước công dân, sau đó bị lợi dụng việc đăng ký mã số thuế bằng phương thức điện tử. Một số ít doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực tư vấn, xây dựng... đã tự lập mã số thuế cá nhân của người nộp thuế.

"Mục đích là làm giả chứng từ chi trả lương, thưởng rồi đưa vào bảng kê khai chi phí của doanh nghiệp nhằm giảm tiền thuế phải nộp. Trong khi đó, người nộp thuế không hề có liên quan gì đến doanh nghiệp, không nhận được khoản tiền lương như doanh nghiệp kê khai. Rõ ràng đây là hành vi gian lận nhằm trốn thuế", ông Mai Sơn khẳng định.

Theo ông Sơn, khi phát hiện bị "mượn" mã số thuế, người nộp thuế cần thông báo ngay với cơ quan thuế quản lý địa bàn. Tiếp nhận thông tin phản ảnh, cơ quan thuế phải có trách nhiệm xác minh qua làm việc với doanh nghiệp. Trường hợp doanh nghiệp không chứng minh được đã chi trả cho người nộp thuế như đã kê khai, tùy mức độ vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định.

Để ngăn chặn tình trạng gian lận mã số thuế nhằm khai khống như trên, ông Sơn thông tin Tổng cục Thuế đang triển khai việc chuyển đổi lấy mã số định danh (số thẻ căn cước công dân, số định danh cá nhân) thay cho mã số thuế nhằm tạo thuận lợi nhất cho người nộp thuế khi thực hiện các thủ tục liên quan đến thuế.

Cả nước có hơn 75 triệu mã số thuế cá nhân. Tổng cục Thuế đã phối hợp với Bộ Công an truy vấn thông tin được khoảng 80% số mã số thuế cá nhân trên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Phần mã số thuế cá nhân chưa được truy vấn, Tổng cục Thuế tiếp tục làm việc với Bộ Công an để trao đổi thông tin giữa cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để xác thực dữ liệu thông tin về mã số định danh với mã số thuế cá nhân.

"Nói một cách dễ hiểu đây chính là xác thực chính chủ mã số thuế cá nhân với số căn cước công dân. Việc này cũng sẽ ngăn chặn được tình trạng một người có nhiều mã số thuế", ông Sơn nói và cho hay Tổng cục Thuế vừa trình Bộ Tài chính dự thảo thông tư sửa đổi, bổ sung thông tư 105 hướng dẫn về đăng ký thuế.

Sau khi thông tư được ban hành và có hiệu lực, người nộp thuế sẽ sử dụng chính mã số định danh của mình để thực hiện kê khai, nộp thuế hoặc thực hiện các thủ tục hành chính khác với cơ quan thuế.

Đề nghị nâng mức doanh thu chịu thuế đối với cá nhân kinh doanh lên gấp đôi

Bộ Tài chính nên cân nhắc nâng mức doanh thu chịu thuế của hộ gia đình, cá nhân kinh doanh lên khoảng 180 đến 200 triệu đồng/năm.