Phóng to

TTO - "Đánh thức một người Anh vào nửa đêm và hỏi anh ta về cái chết của Diana, anh ta sẽ kể cho bạn nghe tới sáng vẫn chưa hết chuyện" - một nhà báo nước ngoài đã bình luận như thế về những dư âm mà cái chết của công nương Diana để lại cho nước Anh, dẫu đã hơn sáu năm trôi qua từ khi bà mất...

Mấy tháng gần đây, "câu chuyện dân gian" này đã khoác thêm nhiều màu sắc mới ly kỳ . Nào là công nương đang mang thai khi gặp nạn và thái tử Charles là người dàn dựng vụ tai nạn để giết vợ. Ngày 6-1 vừa qua, chuyên gia đặc biệt "coroner" của Anh chính thức bắt tay vào điều tra.Công nương Diana 36 tuổi và bạn trai của bà 42 tuổi Dodi Al Fayed đã từ trần sau một tai nạn ô tô ở Paris ngày 31- 8-1997 khi ô tô của họ đâm vào cây cột thứ 13 của đuờng hầm dưới chân cầu Pont de l'Alma .

Điều tra của "coroner" là một thủ tục ở Anh, được tiến hành mỗi khi công dân nước này chết vì bạo lực hay đột tử. Coroner là chuyên viên điều tra những cái chết bất thường - một công chức chuyên ngành tại mỗi hạt hay thành phố Anh.Coroner có nhiệm vụ làm sáng tỏ nhân thân người chết, nơi chốn và nguyên nhân đồng thời cả những hoàn cảnh đáng ngờ liên quan tới sự kiện. Tuy coroner không có chức năng kết luận ai là thủ phạm, nhưng có quyền chỉ ra những nguyên nhân dẫn tới thảm hoạ.

Toà án Anh đã cần tới sáu năm để bắt đầu cuộc điều tra của mình. Nguyên nhân là vì coroner phải chờ kết quả điều tra tại Pháp, nơi Diana chết. Trong khi đó, toà án Pháp chỉ tới mùa thu 2003 mới kết thúc cuộc điều tra mà theo đó, sáu paparazi (những thợ săn ảnh) chụp hình hai nhân vật trên trong tai nạn, đã được bỏ các cáo buộc là xâm phạm đời tư không đượcphép.

Giờ đây Michael Burgess phải làm quen với 6000 trang tài liệu Pháp. Trong đó có biên bản cảnh sát, lời khai của các nhân chứng và biên bản các phiên toà. Ngay trong năm 2000, toà án Pháp đã đưa ra kết luận là Diana và Dodi chết trong một tai nạn mà thủ phạm là người điều khiển chiếc Limousine của khách sạn Ritz Henry Paul, cùng chết trong tai nạn. Điều tra còn cho biết không chỉ say rượu và chạy quá nhanh lúc xảy ra tai nạn, Henry Paul từng trong tình trạng nghiên rượu kéo dài năm 1977 và cũng có lần lái xe quá tốc độ.

Ngoài ra, ngày 28-6-1998, trong một phiên toà Pháp, viên tài xế thường lái xe cho công nương Diana đã kể cho toà án rằng chiếc Limousine bị nạn này thường gặp trục trặc với hệ thống phanh mà Henry Paul có thể không biết. Theo viên tài xế, chiếc ô tô này chỉ có thể được điều khiển tốt nếu người lái đã "biết rõ" nó. Cả sự kiện này đã khiến toà án từ bỏ giả thiết tai nạn của Diana là do sắp đặt. Tuy nhiên, phán quyết của toà án Pháp không làm thoả mãn những người thân của hai nạn nhân, cũng như rất nhiều người mến mộ Diana trên toàn thế giới

Có hai người quyết liệt đấu tranh cho việc mở cuộc điều tra. Người đầu tiên là viên cựu quản gia của Diana Paul Burrel. Năm ngoái ông này đã cho xuất bản quyển sách nhan đề ‘Nghĩa vụ hoàng gia” viết về Diana. Burrel khẳng định mình là người gần gũi với Diana và thậm chí đã được công nương gởi gắm tâm sự trong những lá thư nội dung riêng tư.

Một trong những bức thư này, được in trong quyển sách khiến người ta có cớ cho rằng Diana và Dodi chết không phải tình cờ. Đó là lá thư Burrel nhận vào tháng 10-1996, 10 tháng trước khi chết, khi Diana viết: “Cuộc sống của tôi đang trong nguy hiểm. Có "một người" đang lên kế hoạch tổ chức một tai nạn, Trong ô tô của tôi thắng sẽ không ăn, tai nạn xảy ra, tôi sẽ bị chấn thương đầu nặng”.

Những chữ “một người” đã được Burrel viết để giấu cái tên cụ thể mà Diana nêu trong thư. Thế nhưng vào ngày 6-1. tờ Daily Mirror đã cho đăng (không được phép của chủ nhân lá thư) tên của "một người" này: đó là thái tử Charles chồng bà, người mà theo lá thư, dường như muốn thoát khỏi Diana để cưới người bạn gái khi đó của ông.

Mặc dù ngay từ đầu hoàng gia đã bác bỏ giả thiết này, cũng như quyền của Burrel công bố bức thư, nhưng cựu quản gia của Diana Burrel sẽ trở thành một trong những nhân chứng chính của cuộc điều tra sắp tới của coroner. Theo ông này thì chính vì muốn có một cuộc điều tra nghiêm túc mà ông mới cho in quyển sách của mình.

Người thứ hai là Mohamed Al Fayed, cha của Dodi Fayed tử nạn. Đây là một nhân vật nhiều mâu thuẫn mà báo chí Anh không ít lần bình phẩm ông đã sử dụng cái chết của con trai để trả thù hoàng gia vi hoàng gia lên án mối tình với Dodi của công nương Diana. Đơn kiện của Al Fayed mà đến nay toà án Edinburg vẫn còn xem xét, giống như một tiểu thuyết tình ái.

Theo đó, hoàng gia quyết định thủ tiêu Diana và Dodi để không cho phép một đứa trẻ da màu xuất hiện trong chốn hoàng gia (gia đình Al Fayed gốc Ai cập). "Chủ nghĩa phân biệt chủng tộc đã giết chết công nương, theo Al Fayed, và "bàn tay của các cơ quan mật vụ Anh đã làm việc của mình". Al Fayed cho rằng tài xế Henry Paul là điệp viên Anh và đó là lý do trong tài khoản của ông ta tại các nhà băng châu Âu dường như có khá nhiều tiền do cơ quan tình báo đối ngoại Anh chuyển tới.

Giả thiết của Al Fayed nói Henry Paul không say rượu, hơn thế trong máu của ông ta lại có khá nhiều thán khí. Trong tình trạng như thế, ông ta đã không lái ô tô thằng về căn hộ Paris của Dodi, mà đi về hướng ngược lại theo sự dẫn đường của một mô tô do một điệp viên Anh khác lái, chạy vào đường hầm định mệnh

Không chỉ thế, Al Fayed dẫn nguồn từ Cục an ninh quốc gia Mỹ khẳng định công nương Diana đã bị bí mật theo dõi kể từ khi bà vào Pháp, trong khi các nhân viên đại sứ Anh tai Paris lại phủ nhận điều này. Luật sư của Al Fayed giả định rằng điệp viên Mỹ dọ thám công nương theo yêu cầu của tình báo Anh. Làm sáng tỏ việc này là không thể bởi người Mỹ nói họ không thể công khai các hồ sơ liên quan tới tai nạn vì lý do an ninh.

Ngoài ra, Al Fayed còn thông báo là cựu nhân viên của cơ quan tình báo Anh MI 6 Richard Thomlinson kể cho ông ta rằng Henry Paul từng là điệp viên Anh và đã thường xuyên nhận tiền lương từ cơ quan này. Thomlinson còn khẳng định năm 1992 đã từng thấy một kế hoạch giết ông Slobodan Milosevic (khi ấy còn là tổng thống Nam Tư, nay đang bị giam giữ tại Toà án chiến trang La Haye) và rằng những hoản cảnh dẫn tới cái chết của công nương Diana lại tương thích hoàn toàn với kế hoạch này.

Và không chỉ Burrel lẫn Al Fayed, mà còn nhiều thường dân trên thế giới nghi ngờ về cái chết của Diana, trong đó có 1/3 dân Anh theo một kết quả thăm dò. Không lâu trước khi chết, các phương tiện truyền thông đã đồn đại về khả năng công nương Diana sẽ đính hôn với Dodi và dường như Dodi đã mua nhẫn cưới cho sự kiện này rồi.

Nữ hoàng của nhân dân

Kể từ 21 năm trước, khi Diana Spenser trở thành vợ của người kế vị ngai vàng Anh, ngay lập tức những người ưa thích các nhân vật nổi tiêng có thần tượng mới. Trước đó trên thế giới chỉ có các ngôi sao điện ảnh, sân khấu cho phép mình công khai nói về những thói hư tật xấu, khuyết điểm của họ. Trong khi đó, các thành viên hoàng gia luôn hành xử theo đúng lề thói vương triều. Trở thành công nướng xứ Wales, Diana đã kết hợp cả hai vai trò này.

Từ một phía, bà là nữ hoàng tương lai với tất cả những nghĩa vụ kèm theo. Nhưng từ phía khác, bà luôn cư xử tự nhiên, trước mặt mọi người có thể ôm vào lòng những đứa trẻ, và đứng trước thế giới khốn cùng bà có thể khóc ngon lành không che giấu trước các ống kính. Ngay trước khi cuộc hôn nhân của bà rạn nứt, Diana đã được công chúng Anh yêu thích vì quá khứ dung dị của bà (xuất thân từ dòng dõi Spenser qúi tộc nhung Diana từng làm trợ giáo trong nhà trẻ) và vì hoạt động từ thiện của bà (trên tất cả, Diana đã quyên tiền giúp những nạn nhân AIDS và đồng thời đấu tranh chống sử dụng bom mìn trên toàn thế giới). Công chúng đã trìu mến gọi Diana dung dị như chính bà là "nàng Di" (lady Di).

Thế nhưng sự sáng chói của "ngôi sao Diana" thật sự bắt đầu vào năm 1991, khi báo chí Anh bắt đầu đăng những câu chuyện lục đục trong gia đình Diana. Sau khi Diana trong một chương trình truyền hình trực tiếp "Panorama" thành thật báo cho thế giới biết chồng đã phản bội bà và đang dan díu với Camilla Parker Boil, trong khi bà phải điều trị chứng trầm uất, thì bà đã chinh phục hoàn toàn trái tim của rất nhiều phụ nữ trên thế giới .

Sau khi Diana mất, London đã chứng kiến một cơn sốt tâm lý chưa từng thấy kể từ sau thế chiến thứ hai. Những dòng người bất tận viếng thăm bà, trong khi những người mến một Diana trên toàn thế giới vẫn tiếp tục mua chân dung Diana tới tận hôm nay. Những hoạt động tưởng nhớ Diana hàng năm đã trở thành những cuộc hành hương tới cung điện Kesington. Thủ tướng Anh Tony Blair đã không ngoa khi gọi bà là "nữ hoàng của nhân dân".