Chiều 29-9 diễn ra Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách cho ý kiến về các dự án luật liên quan đến lĩnh vực giáo dục.

Duy trì kỳ thi tốt nghiệp THPT đến thời điểm này hết sức cần thiết

Đề cập đến dự luật Luật Giáo dục, đại biểu Trần Văn Lâm (đoàn Bắc Giang) quan tâm đến nội dung thi và cấp bằng tốt nghiệp THPT.

Khẳng định vấn đề này quyết định rất khó, ông đề nghị các cơ quan phân tích, đánh giá, làm rõ những ưu, nhược điểm của từng phương án để đại biểu có căn cứ quyết định.

"Theo tôi, điều quan trọng là yêu cầu và mục tiêu chúng ta đặt ra, phải nâng cao chất lượng giáo dục, nâng cao hiệu quả của giáo dục.

Nếu giữ khâu đánh giá mà vẫn đảm bảo chất lượng thì phải giữ. Còn nếu bỏ đánh giá hoặc bỏ khâu tốt nghiệp mà vẫn đảm bảo được hiệu quả đầu ra và chất lượng lúc bây giờ chúng ta sẽ cân nhắc", ông Lâm nêu.

Về thi và cấp bằng tốt nghiệp THPT, đại biểu Nguyễn Văn Huy (Hưng Yên) cơ bản thống nhất với loại ý kiến thứ nhất là đề nghị vẫn tổ chức thi.

Theo ông, việc tổ chức kỳ thi không chỉ để đánh giá mức độ đạt chuẩn giáo dục phổ thông của học sinh. Quan trọng hơn, việc tổ chức kỳ thi quốc gia chung sẽ tạo nên một chuẩn đo lường khách quan hơn.

"Một khi đã tạo ra chuẩn đo lường khách quan để đánh giá năng lực học sinh, việc gắn kỳ thi này với việc xét tuyển đại học, cao đẳng như hiện nay là phù hợp", đại biểu Huy lý giải.

Đồng thời lưu ý nên cải tiến để kỳ thi gọn nhẹ nhưng đánh giá được năng lực toàn diện của học sinh.

Giải trình sau đó về kỳ thi tốt nghiệp THPT, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn nêu rõ việc duy trì kỳ thi này đến thời điểm này hết sức cần thiết.

Ngoài việc kiểm tra xem người học đã đạt chuẩn tốt nghiệp hay chưa, kỳ thi còn là căn cứ để đánh giá khách quan về việc học sinh đã đạt chuẩn như thế nào, đáp ứng được các yêu cầu chuẩn ra sao…

"Kỳ thi không chỉ là để người học đạt chuẩn tốt nghiệp, cũng không chỉ là căn cứ cho việc xét tuyển đầu vào của các cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng, mà nó còn là căn cứ để làm chính sách, điều chỉnh các chính sách đối với cả hệ thống giáo dục phổ thông, chứ không chỉ có câu chuyện tốt nghiệp.

Vì vậy tại thời điểm này, chúng tôi xét thấy việc tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT là rất cần thiết", Bộ trưởng khẳng định.

Các trường đại học có thể tổ chức đào tạo ở các trình độ khác?

Đề cập dự Luật Giáo dục đại học, đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ (Hà Tĩnh) mong muốn dự thảo luật bổ sung thêm một điều liên quan đến vấn đề quy hoạch giáo dục đại học.

Theo đó nên có hai loại hình trường đại học: trường đa ngành và trường đơn ngành, định hướng các trường đại học theo khối ngành chuyên sâu. Theo đại biểu, điều này nhằm tránh sự đào tạo tràn lan như hiện nay, khi các trường đại học đều tự do mở các mã ngành đào tạo.

"Quy định như vậy có thể giúp tập trung vào một lĩnh vực cụ thể và phát huy được năng lực của đội ngũ cũng như sở trường đào tạo", bà Thơ cho hay.

Ngoài ra, đại biểu cũng lưu ý phân định rõ giáo dục đại học khu vực công và khu vực tư. Khu vực tư nên được xem như là doanh nghiệp giáo dục đại học, bao gồm cả khu vực FDI và đào tạo tư trong nước.

Từ đó xác định chính sách đầu tư của Nhà nước đối với giáo dục, cũng như trách nhiệm, quyền hạn của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Trước băn khoăn của đại biểu về quy định các trường đại học có thể tổ chức đào tạo ở các trình độ khác, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho hay trong quá trình xây dựng dự thảo luật, cơ quan soạn thảo đã rất cân nhắc điều này.

Theo ông, trước đây một số trường đại học có đào tạo trình độ cao đẳng và các trình độ của giáo dục nghề nghiệp.

"Chúng tôi thấy việc này cần có vì trong liên thông, một cơ sở giáo dục đại học có thể đào tạo ở nhiều trình độ khác nhau", Bộ trưởng Sơn nhấn mạnh.

Thực tế hiện nay nhiều cơ sở giáo dục đại học vẫn đang đào tạo trình độ phổ thông ở các trường chuyên, cũng như các trường thực hành.

Tuy nhiên Bộ trưởng lưu ý nếu việc này không kiểm soát mà mở ra ồ ạt, có thể ảnh hưởng chung đến hệ thống các trường giáo dục nghề nghiệp.

Do đó về nguyên tắc, chúng ta nên mở theo hướng các trường đại học có thể đào tạo ở trình độ cao đẳng và các trình độ khác của giáo dục nghề nghiệp.

Song chỉ dành cho một số lĩnh vực mà các trường đại học (thuộc lĩnh vực công nghệ, kỹ thuật) hay một số lĩnh vực chuyên môn đặc thù khác có thể phát huy được lợi thế rất cao.

Bộ trưởng dẫn chứng trước đây Đại học Bách khoa từng có Cao đẳng Bách khoa và hiệu quả đào tạo rất tốt.

Nhưng từ khi hai mảng giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp chia về hai bộ, các trường đại học không được đào tạo vấn đề nghề nghiệp. Điều đó làm giảm tính liên thông trong hệ thống.

"Chúng tôi dự kiến nên có những quy định để giám sát chặt chẽ; không phải cơ sở giáo dục đại học nào cũng được đào tạo các trình độ giáo dục nghề nghiệp.

Việc đào tạo chỉ được thực hiện ở một số trường và một số lĩnh vực, và điều này sẽ có quy định chi tiết hơn", Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói thêm.

Dự kiến thi tốt nghiệp THPT 2026 vào ngày 11 và 12-6

Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2026 cơ bản ổn định như năm 2025, nhưng được tổ chức sớm hơn khoảng nửa tháng.