Phóng to

Băng tan và nhiệt độ tăng do biến đổi khí hậu khiến nhiều loài phổ biến bị đe dọa - Ảnh: telegraph.co.uk

Trong kịch bản “thông thường”, nếu như khí thải nhà kính không giảm đáng kể, khoảng 50% các loài thực vật và một phần ba các loài động vật sẽ biến mất ở một nửa diện tích phân bố của chúng vào năm 2080 so với hiện giờ, Livescience.com dẫn lời Rachel Warren, nhà nghiên cứu tại Đại học East Anglia, Anh. Nhiều loài đặc hữu bản địa cũng đứng trước đe dọa tuyệt chủng lớn hơn bao giờ hết.

Nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí Nature Climate Change đánh giá ảnh hưởng của sự nóng lên toàn cầu với 50.000 loài khác nhau trên toàn thế giới. Nghiên cứu sử dụng mô hình máy tính giả lập để tính toán và ước lượng những vùng khí hậu phân bổ của các loài động thực vật, rồi phân tích xem nếu các yếu tố môi trường thay đổi thì phân bổ của chúng sẽ thay đổi ra sao.

Trong rất nhiều trường hợp, sự thay đổi dẫn tới tuyệt chủng. Tuy nhiên, các loài động thực vật có phân bố hẹp không được đưa vào nghiên cứu này vì mục đích là tìm hiểu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu với những loài phổ biến, theo lời Warren.

Dẫu vậy, các nhà nghiên cứu nói vẫn chưa phải quá muộn để cứu vãn tình hình. Nghiên cứu cho biết nếu lượng phát thải chậm lại và bắt đầu giảm dần từ năm 2017, khoảng 60% tổn thất là có thể tránh được. Nếu phát thải đạt đến đỉnh năm 2030 và giảm sau đó, khoảng 40% tổn thất có thể tránh được.

Mất mát đa dạng sinh học có thể đặc biệt nghiêm trọng ở Trung và Nam Mỹ, Úc, Bắc Phi và Đông Nam Á, theo Warren. Những vùng này dễ tổn thương vì sự suy giảm lượng mưa và nhiệt độ tăng, theo nghiên cứu. Sự sụt giảm các loài cũng gây ảnh hưởng mang tính hệ thống, bao gồm ảnh hưởng tới chuỗi thức ăn, cân bằng sinh học…

“Sẽ có những kẻ chiến thắng và những kẻ thua cuộc trong thế giới tự nhiên khi các loài đáp lại biến đổi khí hậu” - Lee Hannah, một nghiên cứu viên cấp cao về sinh học biến đổi khí hậu ở Viện Bảo tồn thiên nhiên quốc tế (CII), bình luận. “Nghiên cứu này cho thấy chúng ta có thể giảm bớt những kẻ thua cuộc trong các loài phổ biến bằng cách hành động làm giảm biến đổi khí hậu”.