Một bạn đọc thắc mắc: "Bạn tôi ứng tuyển vào một cơ quan nhà nước. Hồ sơ xin việc yêu cầu phải công chứng tất cả các giấy tờ, bằng cấp liên quan và giấy chứng nhận sức khỏe do cơ quan y tế có thẩm quyền cấp.

Kèm theo là sơ yếu lý lịch cá nhân có xác nhận của cơ quan có thẩm quyền. Giấy chứng nhận sức khỏe và sơ yếu lý lịch phải còn thời hạn trong 30 ngày. Chưa hết, nhiều nơi còn quy định bản công chứng, sao y không quá 6 tháng, khiến ứng viên phải công chứng, sao y bản mới".

Quy định về bản sao, thời hạn của giấy khám sức khỏe ra sao?

Về vấn đề trên, luật sư Nguyễn Thị Thu Tâm, Đoàn luật sư TP.HCM, cho biết:

Có lẽ vì muốn có những thông tin cơ bản chính xác về người nộp hồ sơ (họ, tên, tuổi, địa chỉ, trình độ học vấn, kinh nghiệm làm việc, tình trạng sức khỏe...) tại thời điểm tuyển dụng lao động mà một số cơ quan, đơn vị đã đưa ra các yêu cầu về thời gian làm sơ yếu lý lịch, giấy khám sức khỏe.

Trong khi pháp luật không có quy định bắt buộc như trên.

Chấp hành chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về việc chấn chỉnh tình trạng lạm dụng yêu cầu nộp bản sao có chứng thực đối với giấy tờ, văn bản, hiện nhiều quy định về việc tuyển dụng nhân sự không yêu cầu nộp bản sao y các giấy tờ, văn bằng.

Thay vào đó, nhiều cơ quan, đơn vị chỉ yêu cầu nộp bản sao (bản photo) áp dụng cho trường hợp nộp trực tiếp hoặc là bản điện tử, bản chụp điện tử (scan từ bản chính hay bản photo) áp dụng cho trường hợp nộp trực tuyến.

Bên cạnh đó, nhiều cơ quan, đơn vị chỉ đưa ra tiêu chuẩn, điều kiện tuyển dụng như có văn bằng, chứng chỉ đào tạo phù hợp với vị trí việc làm và họ sẽ xác minh văn bằng, chứng chỉ đó theo quy định đối với người trúng tuyển.

Cần lưu ý, Nghị định 23/2015 không khống chế thời gian có hiệu lực của bản sao y. Do vậy, hoàn toàn không có việc bản sao y chỉ có hiệu lực trong 6 tháng.

Về giấy khám sức khỏe, nhiều văn bản pháp luật liên quan (như Bộ luật Lao động, nghị định hướng dẫn về điều kiện lao động…) không có quy định về việc phải có giấy khám sức khỏe trong hồ sơ xin việc, dự tuyển.

Trong một số trường hợp khác có yêu cầu về giấy khám sức khỏe thì cũng không có quy định về thời gian khám sức khỏe.

Có hai quy định về thời hạn sau đây liên quan đến giấy khám sức khỏe: Theo Thông tư 32/2023 của Bộ Y tế, giấy khám sức khỏe có dán ảnh chân dung cỡ 4cm x 6cm, được chụp trên nền trắng trong thời gian không quá 6 tháng tính đến ngày nộp hồ sơ khám sức khỏe.

Giấy khám sức khỏe có giá trị trong 12 tháng kể từ ngày bác sĩ ký kết luận sức khỏe.

Tránh lãng phí cho người tuyển dụng, cho xã hội

Theo Nghị định 23/2015, chữ ký được chứng thực theo quy định tại nghị định này có giá trị chứng minh người yêu cầu chứng thực đã ký chữ ký đó, là căn cứ để xác định trách nhiệm của người ký về nội dung của giấy tờ, văn bản.

Nghị định này không có quy định giới hạn thời gian có hiệu lực của giấy tờ được chứng thực chữ ký.

Như vậy, từ yêu cầu chung cho mọi ngành nghề là người đăng ký dự tuyển lao động cần có lý lịch rõ ràng; có văn bằng, chứng chỉ đào tạo phù hợp; có đủ sức khỏe để thực hiện công việc, nhiều cơ quan, đơn vị đã đòi hỏi ứng viên phải có ba loại giấy tờ kể trên như là một sự bảo đảm.

Với sơ yếu lý lịch, giấy khám sức khỏe, các thông tin ghi trên đó thường đầy đủ, chi tiết hơn so với thông báo tuyển dụng nên các cơ quan, đơn vị được thuận tiện hơn trong việc xét chọn.

Để không làm trái các quy định nêu trên, phần nhiều các cơ quan, đơn vị không khống chế thời gian chứng thực sơ yếu lý lịch hay giấy khám sức khỏe của người nộp hồ sơ.

Ở chiều ngược lại, nếu lý lịch có thay đổi (về công việc, nơi làm việc, trình độ chuyên môn…), tự người lao động sẽ chủ động cập nhật vào bản sơ yếu lý lịch mới nhất nhằm giúp bản thân có nhiều cơ hội được tuyển dụng.

Cách làm này của hai bên sẽ tránh được nhiều phiền toái, lãng phí cho chính họ và cho xã hội.

Yêu cầu bản sao có chứng thực trong 6 tháng: Đòi hỏi gây lãng phí!

Quy định chỉ yêu cầu người dân cung cấp bản sao giấy tờ khi làm các thủ tục, nhưng vì sao cán bộ tiếp nhận và cơ quan giải quyết thủ tục nhất quyết yêu cầu phải là bản sao có công chứng, chứng thực không quá 6 tháng?