PGS.TS Nguyễn Anh Tuấn - Phó viện trưởng Viện Phẫu thuật tiêu hóa, Chủ nhiệm khoa phẫu thuật ống tiêu hóa, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 - nhấn mạnh vai trò then chốt của dinh dưỡng trong việc phòng ngừa ung thư dạ dày.

Theo bác sĩ Tuấn, để bảo vệ dạ dày và giảm thiểu nguy cơ ung thư, mỗi người nên xây dựng và duy trì một chế độ ăn uống khoa học, tuân thủ các nguyên tắc dinh dưỡng hợp lý ngay từ sớm. Dưới đây là những hướng dẫn chi tiết để mọi người tham khảo.

Bổ sung rau xanh và trái cây tươi trong khẩu phần ăn hằng ngày

Các chất chống oxy hóa như vitamin C, vitamin E, beta-caroten, flavonoid và các hợp chất phenolic giúp bảo vệ tế bào niêm mạc dạ dày khỏi sự tổn thương bởi các gốc tự do, ngăn ngừa sự hình thành và phát triển của các tế bào ung thư. 

Các chất này được tìm thấy rất nhiều trong rau xanh và trái cây tươi, việc tiêu thụ ít nhất 400-500g rau và trái cây mỗi ngày có thể giảm tới 30% nguy cơ mắc ung thư dạ dày.

Bác sĩ Tuấn cũng khuyến cáo chúng ta nên ăn ít nhất 5 phần rau và trái cây mỗi ngày (mỗi phần tương đương 80g). Các loại rau như cải bó xôi, bông cải xanh, cà chua, cà rốt, và các loại quả mọng như dâu, việt quất là những thực phẩm giàu chất chống oxy hóa nhất.

Chỉ nên sử dụng rau quả tươi, hạn chế tối đa việc sử dụng các loại rau quả chế biến sẵn hoặc đóng hộp chứa chất bảo quản và đường hóa học, vì chúng có thể làm mất đi các dưỡng chất có lợi.

Hạn chế tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn và các món ăn nhiều muối

Theo kết quả nhiều nghiên cứu, các thực phẩm chế biến sẵn như thịt xông khói, xúc xích, giăm bông và thực phẩm chứa nhiều muối không chỉ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, mà còn liên quan chặt chẽ đến nguy cơ ung thư dạ dày.

Việc tiêu thụ 50g thịt chế biến sẵn mỗi ngày sẽ làm bạn tăng nguy cơ ung thư dạ dày lên đến 18%. Hãy chọn các nguồn protein lành mạnh từ cá, đậu, thịt nạc gà và trứng.

Giảm lượng muối tiêu thụ hằng ngày xuống dưới 6g. Thay thế muối bằng các loại gia vị tự nhiên như tỏi, hành, rau thơm giúp tạo hương vị mà vẫn tốt cho sức khỏe.

Tránh thức ăn nướng cháy và thực phẩm hun khói

Thực phẩm nướng cháy hoặc hun khói có chứa các hợp chất gây ung thư như nitrosamine và polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs). Những hợp chất này hình thành trong quá trình chế biến thực phẩm ở nhiệt độ cao và có thể gây tổn thương ADN, dẫn đến sự phát triển của tế bào ung thư.

Tiêu thụ thực phẩm nướng cháy thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày lên 15-20%.

Vì vậy nên tránh nướng thực phẩm ở nhiệt độ cao hoặc nướng trực tiếp trên lửa. Thay vào đó hấp, luộc, xào nhẹ là những phương pháp chế biến an toàn hơn.

Bổ sung chất xơ tự nhiên

Bác sĩ Tuấn nêu rõ chất xơ không chỉ hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh mà còn giúp giảm nguy cơ mắc ung thư dạ dày. Chất xơ giúp làm sạch hệ tiêu hóa, loại bỏ các chất độc hại và bảo vệ niêm mạc dạ dày. 

Có nhiều biện pháp tăng cường chất xơ như ăn nhiều ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, yến mạch, bánh mì nguyên cám thay vì ngũ cốc tinh chế.

Tiêu thụ đậu, hạt và các loại củ như khoai lang, cà rốt cũng là một cách giúp cung cấp lượng chất xơ phong phú.

Giảm thiểu rượu bia

Uống quá nhiều rượu bia có liên quan đến nhiều loại ung thư, bao gồm ung thư dạ dày. Rượu có thể gây kích thích niêm mạc dạ dày, làm tăng nguy cơ viêm loét và tổn thương tế bào.

Theo nghiên cứu của International Journal of Cancer, tiêu thụ hơn 30g rượu mỗi ngày (khoảng 2 ly) có thể làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày lên 40%.

Bạn nên hạn chế hoặc ngừng uống rượu bia. Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS) khuyến cáo nam giới không nên uống quá 2 ly rượu mỗi ngày và phụ nữ không nên uống quá 1 ly. Chọn các loại đồ uống thay thế như nước ép trái cây tươi, trà xanh, hoặc nước lọc để bảo vệ sức khỏe dạ dày.

Ưu tiên thực phẩm giàu chất chống viêm

Các thực phẩm giàu chất chống viêm như nghệ, gừng, tỏi và dầu ô liu giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi các tác động viêm nhiễm, đồng thời giảm nguy cơ phát triển các tế bào ung thư.

Một nghiên cứu của Viện Sức khỏe quốc gia (NIH) của Mỹ đã chứng minh rằng curcumin trong nghệ có tác dụng chống viêm và chống oxy hóa mạnh, giúp giảm nguy cơ ung thư dạ dày.

Bạn nên thêm các loại gia vị tự nhiên như nghệ, gừng và tỏi vào các bữa ăn hằng ngày. Sử dụng dầu ô liu thay cho các loại dầu công nghiệp như dầu đậu nành hay dầu hạt cải.

Vì sao vi khuẩn HP lại tăng nguy cơ gây ung thư dạ dày, phòng ngừa thế nào?

Vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến các bệnh lý dạ dày, đặc biệt là viêm loét dạ dày và ung thư dạ dày. Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng nhiễm HP làm tăng nguy cơ phát triển ung thư dạ dày.