Nguyễn Cao Huyên...

Đó là câu chuyện của ba tân sinh viên Nguyễn Cao Huyên, Nguyễn Thế Chí và Vương Ban (cùng 18 tuổi, cùng học Trường THPT Mộ Đức 2, huyện Mộ Đức).

1- Ba ngày trước khi vào TP.HCM nhập học, Huyên - cô sinh viên Đại học Luật TP.HCM - lo sửa lại bờ rào, chuồng bò, rồi gồng tay kéo con bò cái đang gặm cỏ ngoài đồng về chuồng. Trời nhá nhem chiều, cô lao ra vườn cắt cỏ chở về nhà. Trong lòng Huyên lúc này là sự ngổn ngang. Cô đi học, đồng nghĩa với những công việc cô gánh gồng để lại cho mẹ. 

Khổ một nỗi, bà Cao Thị Thanh Yên (55 tuổi, mẹ Huyên, xã Đức Hiệp) sức khỏe rất yếu. Những căn bệnh về cột sống và bướu... đánh gục sức khỏe của bà hơn 10 năm qua. Hơn một năm nay, nhà kiệt tiền, bà ngưng thuốc và bệnh thêm trầm trọng. "Khó khăn ở Sài Gòn tôi không sợ bằng việc mẹ ốm" - Huyên tâm sự.

Nỗi lo ấy của Huyên đổ dài theo bóng hoàng hôn phả xuống cánh đồng đang vào mùa lúa chín. Lúc giấy báo về, Huyên chạy khắp xóm mượn tiền. Không phải mượn cho Huyên nhập học mà mua thuốc trị bệnh cho mẹ. 

Bà Yên kể về cuộc sống khốn khổ của con gái và nhận phần lỗi thuộc về mình với những tiếng nấc. Lúc Huyên 4 tuổi thì cha mất vì ung thư phổi, vài tháng sau đó em trai Huyên chào đời. Lao lực một thời gian, bà Yên đổ bệnh, đồng nghĩa với mọi gánh nặng dần chuyển từ mẹ sang Huyên. 

"Lên lớp 2, con bé biết đi chợ nấu ăn và chăm tôi rồi, lớn nữa thì làm thuê cho người ta kiếm tiền. Tôi làm khổ con bé quá... Giờ nó đậu đại học mà nhìn quanh chỉ còn con bò nhà nước cho là đáng giá" - bà Yên nghẹn ngào.

Vương Ban...

2- Ban, chàng sinh viên Đại học Bách khoa TP.HCM, cũng mồ côi cha từ nhỏ như Huyên. Mẹ Ban - bà Trần Thị Thạnh (48 tuổi, xã Đức Nhuận) nằm liệt giường vì bệnh tật nhiều năm qua. Hôm chúng tôi đến nhà, bà Thạnh không ngồi dậy được để tiếp khách. Hơi thở nặng nhọc và cơn đau nhức khiến tiếng rên của bà vọng ra nghe thật não nề.

Ban ngồi trên giường canh chừng mẹ, đôi tay liên tục đan võng thuê. Mỗi chiếc võng thành phẩm sẽ được trả công 7.000 đồng. Cố gắng thì mỗi ngày đan được bốn chiếc, đủ tiền đi chợ. Tiền bảo trợ xã hội dành cho người nghèo bệnh tật Ban không dám dùng trong chi tiêu thường nhật bởi đó là nguồn duy nhất để mua thuốc cho mẹ. 

"Cũng 10 năm rồi mẹ đổ bệnh, nửa tháng nằm viện, nửa tháng nằm nhà. Tiền đan võng thì mua thức ăn hằng ngày. Còn lại thì tôi làm bắp, lúa trong phần đất của nhà và làm thuê khi đến vụ lúa, mía phòng khi mẹ nhập viện thì trang trải" - Ban chia sẻ.

...và Nguyễn Thế Chí đều quyết tâm vượt nghịch cảnh, học thật tốt để đổi đời - Ảnh: T.MAI

3- Rời xã Đức Nhuận, chúng tôi tìm đến xã Đức Chánh, nơi Chí - tân sinh viên đại học luật - đang ở cùng bà ngoại đã ngoài 70 tuổi. Tuổi thơ của Chí là những tháng ngày cùng mẹ chạy trốn sự truy đuổi, đánh đập của người cha. 

Gần 20 năm rồi, cha Chí đi đâu cũng có chai rượu "kè" bên cạnh. Rượu đã đẩy người cha xem vợ và con là kẻ thù. Chẳng biết bao nhiêu lần bị cha đánh đập, đến mức mẹ phải dẫn Chí lên Tây Nguyên ở nhờ nhà người thân vì quá sức chịu đựng.

Năm Chí học lớp 4, cuộc sống cực khổ, người mẹ đưa Chí về gửi cho bà ngoại rồi vào TP.HCM buôn gánh bán bưng kiếm tiền nuôi con. Chí ở nhà, lâu lâu lại phải tháo chạy vì cha truy đuổi. Năm lớp 6, đang học, người cha lên trường tìm. Hoảng sợ, Chí nhảy cửa sổ trốn. Năm lớp 12, cha lên trường đòi rút học bạ không cho Chí học nữa.

Giữa bất hạnh và nghèo khó, Chí đã vượt qua tất cả để bước vào giảng đường. Cũng như bao đứa trẻ nghèo khó vùng này, ngoài giờ học bạn lại đan võng thuê kiếm tiền. 

"Tôi nghĩ nghèo thì có thể phấn đấu được, nhưng bạo lực gia đình mới thật sự là ám ảnh. Dù ba đối xử không tốt với tôi, nhưng sau này thành tài tôi sẽ chăm sóc ba vì dù sao cũng là ba tôi. Giờ ông lại mang bệnh ung thư gan nữa" - Chí chia sẻ.