Trước khi chiến thắng Giải đặc biệt của ban giám khảo và Giải diễn viên nam xuất sắc tại DANAFF 2023, phim cũng đã giành được giải Phim hay nhất và Diễn viên hay nhất thuộc hạng mục Orizzonti tại Liên hoan phim Venice 2022.

Từ kẻ vô gia cư đến vai Hitler

World War III kể về câu chuyện của Shakib (diễn viên Mohsen Tanabandeh thủ vai) - một người đàn ông trung niên đã bị mất vợ con, nhà cửa trong một vụ động đất nên vô gia cư và chỉ đi làm những công việc tay chân thời vụ, nay đây mai đó. 

Một ngày, ông được nhận vào làm công việc xây dựng bối cảnh về Thế chiến thứ hai cho một đoàn phim kiêm thêm vai trò diễn viên quần chúng. 

Trong quá trình quay phim, diễn viên thủ vai Hitler lên cơn đau tim, đạo diễn không còn cách nào khác đành phải chọn Shakib đảm nhiệm vai diễn kẻ độc tài này.

Từ một người lao động tay chân và phải ngủ trong căn hầm ẩm ướt và lạnh lẽo, Shakib trở thành diễn viên chính của một bộ phim với mức thù lao hấp dẫn cùng với chỗ ngủ thoải mái và êm ấm hơn. 

Khi thấy Shakib được đổi đời, Ladan - một phụ nữ bán dâm câm điếc từng qua lại nhiều lần với ông - tìm tới và muốn cùng ông gây dựng một gia đình nhỏ.

Để tránh bị đoàn làm phim phát hiện, Ladan trốn dưới sàn của ngôi nhà được xây dựng với mục đích quay phim. Không may thay, đoàn phim cho nổ tung ngôi nhà trong khi cô vẫn còn trốn trong đó, cướp đi toàn bộ hy vọng làm lại cuộc đời của Shakib. 

Đến cuối phim, Shakib, lúc này vẫn đang mặc trang phục vai Hitler, đã trộn thuốc diệt chuột vào cơm của cả đoàn làm phim...

World War III mở đầu với một trích dẫn nổi tiếng của Mark Twain: "Lịch sử không bao giờ lặp lại, nhưng khuôn mẫu của nó thì có". 

Khi một bộ phim với tiêu đề là Thế chiến 3 mở đầu với câu nói như trên, ta có thể ngầm hiểu trước rằng sẽ không có một cuộc chiến tranh quy mô thế giới nào diễn ra trong phim, nhưng sẽ có nhiều người chết dưới tay của một kẻ máu lạnh. Điều này ám chỉ đến Hitler và cuộc thảm sát người Do Thái tại trại tập trung - cũng là bối cảnh của bộ phim.

Thoạt đầu khi mới vào vai diễn Hitler, Shakib lóng ngóng, ngờ nghệch và hài hước tương đồng với phiên bản Hitler của Charlie Chaplin trong phim The Great Dictator. Shakib còn không biết kẻ độc tài khét tiếng nhất lịch sử này là ai, nói gì đến việc phải biết diễn nhân vật này sao cho đúng. 

Đây là một chi tiết hay của bộ phim, bởi nó cho ta thấy sự vô hạn trong quá trình biến đổi nhân cách của con người, một người từng hiền lành, trầm tính không có nghĩa là họ không có khả năng thoái hóa nhân tính và trở thành một con quái vật không khác gì Hitler.

Sự phản kháng của kẻ bị tước niềm hy vọng

Đầu phim, đoạn hội thoại giữa Shakib và Ladan về một con chó mẹ bị xe tông giữa đường và con chó con vừa khóc vừa bú sữa mẹ cho thấy Shakib là một người có lòng thấu cảm. Ông kiệm lời, chăm chỉ và luôn hài lòng với những gì mình được cho. 

Song, khi nhận ra sự cần thiết của mình đối với bộ phim, ông dần biết cách lợi dụng vai trò diễn viên chính để chèn ép nhà sản xuất. Ông đòi đoàn phim đáp ứng các nhu cầu ngày một vô lý của mình để giải cứu người tình Ladan khỏi tay bọn chủ nhà thổ. 

Cho đến khi tình yêu mới của cuộc đời vô tình bị đoàn làm phim giết chết, ông trở nên điên loạn lao vào đánh tới tấp mọi người trong đoàn và đến cuối cùng, trở thành một Hitler thực thụ...

Có thể thấy, thứ khiến con người ta sẵn sàng làm những việc điên rồ không phải là niềm hy vọng, mà chính là thứ cướp đi niềm hy vọng đó. Cái chết của Ladan đồng nghĩa với cái chết của thân phận người chồng, người cha trong tương lai của Shakib. Ông bàng hoàng nhận ra mình sẽ vẫn luôn là một kẻ vô danh, đơn độc với đầy nỗi thương tổn trong lòng.

Bộ phim cũng là ẩn dụ cho sự áp bức lên người dân nhỏ bé. Phần lớn những người trong đoàn làm phim không quan tâm đến những diễn viên và công nhân, mà chỉ quan tâm đến kết quả của bộ phim. 

Khi diễn viên chính ban đầu thủ vai Hitler bị lên cơn đau tim ngã xuống đất, người chuẩn bị phục trang chỉ thốt lên rằng ông ấy đang làm hư bộ đồ. Điều này xảy ra lần nữa khi Shakib ngồi bàng hoàng về cái chết của Ladan. 

Shakib gào lên trong đau đớn rằng không ai trong đoàn làm phim quan tâm đến sự sống hay cái chết của những con người thấp bé trong xã hội. Và khi lời nói mất đi tác dụng, Shakib hành động để phản kháng lại sự áp bức của những kẻ đứng trên.

Cuối buổi chiếu phim World War III tại DANAFF vừa rồi, người xem có thể cảm nhận được cảm giác sốc của mọi khán giả trong rạp. Nhiều người thốt lên những câu bình luận và cảm thán đầy ngỡ ngàng - những phản ứng hiếm thấy khi các bộ phim công thức và dễ xem vẫn còn chiếm số đông ở các rạp chiếu Việt. 

Hy vọng rằng các kỳ DANAFF tiếp theo, ban tổ chức đem tới khán giả Việt những bộ phim gai góc và khám phá sâu hơn về con người như World War III.

Dịch COVID-19: Tại sao khán giả bỗng nhiên muốn 'ôn lại' World War Z?

TTO - World War Z, bộ phim phát hành năm 2013, bất ngờ hot trở lại đúng giai đoạn loài người đang căng mình chống COVID-19.