Nhiều trẻ lớp 1 bị tật khúc xạ

Ngày 10-11, tại Trường tiểu học Đào Xá (xã Tân Khánh, tỉnh Thái Nguyên), Bệnh viện Mắt Hà Nội 2 tổ chức chương trình khám cộng đồng "Giữ ánh sáng - Tỏa yêu thương" nhằm tư vấn, cắt kính miễn phí cho học sinh tại đây.

Trong chương trình có tổng số 374 học sinh được khám, các bác sĩ phát hiện 108 em mắc tật khúc xạ, chiếm 29,3%, trong đó 26 em bị cận thị trên 2 độ. Trong đó có 92 học sinh chưa từng đeo kính hoặc chưa bao giờ đi khám mắt.

Riêng tại lớp 1A, trong 33 học sinh, có 19 em bị tật khúc xạ (chiếm gần 60%), chủ yếu là cận thị, viễn thị và loạn thị. Đây là độ tuổi rất nhạy cảm với thị lực khi các em bắt đầu học đọc, viết.

Nếu không được phát hiện sớm, nhiều em có thể bị nhược thị hoặc giảm thị lực lâu dài. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến thị lực, mà còn gây hệ quả đến khả năng học tập, vui chơi của các em.

Bên cạnh đó khi các bác sĩ phát hiện cháu nhỏ bị cận nặng, chỉ định đeo kính để giảm tình trạng tăng độ. Tuy nhiên nhiều ông bà không cho đeo kính vì sợ "mắt dại" hoặc "đeo kính sẽ làm tăng độ".

Theo các chuyên gia, đây là quan niệm sai lầm nguy hiểm. Khi tháo kính ra, trẻ nhìn mờ khiến mắt trông mệt mỏi, đó là phản ứng bình thường chứ không phải ‘mắt dại’. Ngược lại, không đeo kính đúng độ mới khiến cận tăng nhanh, do trục nhãn cầu phải giãn ra để bắt kịp hình ảnh, mỗi 1mm giãn dài có thể tăng 2 - 3 độ cận.

Nhiều trẻ có dị tật mắt bẩm sinh nhưng không được phát hiện sớm. Bé Khánh (lớp 1) bị sẹo giác mạc bẩm sinh mà gia đình không biết. Nếu không được can thiệp sớm, em có nguy cơ suy giảm thị lực vĩnh viễn.

Hay Nguyễn Quỳnh Anh (12 tuổi, lớp 7), sinh non, bại não, chân khuyết tật, được phát hiện mắc loạn thị và lác. Mẹ bé cho hay do trẻ sinh non nên nghĩ rằng mắt con bị vậy chứ không nghĩ rằng con bị lác. Mặc dù có nhiều khiếm khuyết về vận động, việc khám và can thiệp sớm giúp bé cải thiện đáng kể khả năng nhìn và học tập.

Ông Lê Xuân Đức, Phó tổng giám đốc bệnh viện, chia sẻ ở mỗi điểm trường, các bác sĩ đều thấy tỉ lệ tật khúc xạ gia tăng. Chương trình này không chỉ giúp các em được khám và cấp kính miễn phí, mà còn nhằm nâng cao nhận thức của phụ huynh và cộng đồng về chăm sóc mắt học đường.

Nguyên nhân và hệ lụy từ thói quen sinh hoạt

Theo bác sĩ Hoàng Thanh Nga, Bệnh viện Mắt Hà Nội 2, các yếu tố khiến tật khúc xạ ở trẻ gia tăng gồm: học tập cường độ cao, tư thế ngồi sai, thiếu ánh sáng và lạm dụng thiết bị điện tử.

"Trước đây tật khúc xạ chủ yếu ở thành phố, nhưng nay học sinh nông thôn cũng mắc rất nhiều, do thói quen học tập thay đổi và việc kiểm tra mắt chưa được chú trọng", bác sĩ Nga nói.

Đáng lo hơn nhiều trẻ không được phát hiện sớm, dẫn đến nhược thị hoặc lác, những biến chứng có thể ảnh hưởng lâu dài đến chức năng thị giác. Giai đoạn vàng điều trị nhược thị là trước 8 tuổi, qua giai đoạn này việc phục hồi sẽ rất khó khăn.

"Xem nhiều thiết bị điện tử là một trong những nguy cơ khiến trẻ mắc tật khúc xạ. Tuy nhiên không phải chỉ xem thiết bị điện tử trẻ mới mắc bệnh. Vì vậy nhiều cha mẹ chủ quan nghĩ rằng con mình không xem điện thoại thì sẽ không bị cận thị mà quên mất rằng còn do nhiều yếu tố khác", bác sĩ Nga nói.

Các chuyên gia khuyến cáo, phụ huynh nên cho trẻ khám mắt định kỳ 6 tháng/lần, đặc biệt trước năm học mới; khuyến khích trẻ hoạt động ngoài trời ít nhất 2 giờ mỗi ngày; giữ tư thế ngồi học đúng, đủ ánh sáng, không để trẻ cúi sát vở hoặc học trong bóng tối; giới hạn thời gian sử dụng điện thoại, máy tính bảng, đặc biệt với trẻ nhỏ; khi thấy trẻ nheo mắt, nháy mắt, nhìn gần hoặc than đau đầu, cần đưa đi khám ngay.

Học sinh TP.HCM mắc tật khúc xạ nhiều nhất, kế đến là sâu răng, thừa cân

Kết quả chuyển đổi số khám sức khỏe học sinh TP.HCM cho thấy mô hình bệnh tật học đường có nhiều vấn đề quan tâm, trong đó tỉ lệ học sinh mắc tật khúc xạ chiếm cao nhất, tiếp đến là sâu răng, thừa cân...