Phóng to

Tập luyện đều làm tan mỡ bụng. Ảnh: Gia Tiến

TT - Với đàn ông bụng phình ra hình "quả táo", còn với phụ nữ nó lại thõng xuống hình"trái lê”. Đó là béo bụng hay còn gọi là béo phì trung tâm.

Nghe đọc nội dung toàn bài:

Trước đây người ta quan niệm mô mỡ đơn thuần là nơi dự trữ năng lượng. Khi bạn ăn ít thì cơ thể mang mỡ ra phân hủy giống như cấp phát lương thực chống đói.

Từ năm 1987, các phát minh khoa học cho thấy mô mỡ có chức năng như một cơ quan tham gia quá trình chuyển hóa năng lượng, một cơ quan thần kinh nội tiết và cả chức năng miễn dịch. Khi có rối loạn chuyển hóa, thường kèm theo yếu tố di truyền (cha hoặc mẹ béo bụng) thì đội quân mỡ ào ạt di chuyển tới vùng bụng mà cư ngụ.

Bụng là nơi chứa nội tạng như gan, lách, thận, ruột, tuyến tụy...giữa chúng có những khoảng trống. Khi mỡ tập trung quân ở nơi đây chúng sẽ lấp đầy những khoảng trống, tụ họp dưới da và đẩy vòng eo tiến ra phía trước. Phụ nữ mang thai sau khi sinh con nếu không tập luyện thì mô bụng trở nên lỏng lẻo là cơ hội cho mỡ kéo nhau đến "đóng quân", và theo công an khu vực chúng là những kẻ ở lì nhất rất khó đuổi khỏi địa bàn.

Ba nguy cơ

Vòng bụng trên 90cm Đánh giá béo bụng đơn giản nhất là dùng thước dây để đo. Nếu bạn đo ngang rốn mà vòng eo 80cm ở nữ và 90cm ở nam thì đó là béo bụng. Nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng quốc gia công bố năm 2006 cho thấy: tỉ lệ có vòng eo cao chung toàn quốc là 7,7%. Ở phụ nữ thừa cân 64,1% béo bụng, nam giới là 17,1%. Tỉ lệ này tăng theo tuổi ở cả hai giới, bắt đầu cao ở tuổi 45 và đặc biệt tăng ở tuổi 55-64.

Nhiều protein của hệ thống RAS (rennin angiotesin) được sản xuất từ mô mỡ. Chúng được tiết ra từ mỡ nội tạng. Đây là hệ thống điều hòa huyết áp nhưng khi rối loạn thì các protease của mỡ bụng sản xuất ra angiotensin II gây co mạch, và áp suất máu cứ thế mà vọt lên. Các nhà khoa học đã chứng minh rằng RAS là gạch nối tiềm ẩn giữa béo bụng và bệnh tăng huyết áp.

- Bệnh nhân thừa cân, béo phì có sự gia tăng thâm nhiễm các đại thực bào ở mô mỡ (protein hấp dẫn đại thực bào và monocyte gọi tắt là MCP-1). MCP-1 có tác dụng tại chỗ (gây viêm) và tác dụng kiểu nội tiết là ức chế hoạt động của insulin (hormon làm giảm đường huyết) mà từ chuyên môn gọi là đề kháng insulin.

Cùng tham gia với MCP-1 còn có IL-6 (interleukin 6) tìm thấy trong tế bào mỡ nội tạng. Một yếu tố quan trọng được tìm thấy năm 2001 là resistin được tiết ra từ mỡ nội tạng của bụng gấp 15 lần mỡ dưới da. Đây là yếu tố đề kháng insulin cực mạnh. Do vậy mỡ bụng tăng liên quan chặt chẽ với tiểu đường type II.

- Tế bào mỡ bám vào các tạng trong bụng còn tiết ra chất hoạt hóa plasminogene (pasminogen activator inhibitor -PAI-1) làm tăng quá trình hình thành cục máu đông và đề kháng insulin. Mỡ bụng tăng lên thì nguy cơ tạo ra cục máu đông ở động mạch vành nuôi tim tăng theo, dễ dàng nhồi máu cơ tim.

- Như vậy vòng eo lớn lên sẽ dẫn bạn đến với nguy cơ tăng huyết áp, tiểu đường và nhồi máu cơ tim hay các cụ thường bảo "vòng bụng lớn lên thì vòng đời lắm bệnh". Nói vậy sẽ có bạn thắc mắc rằng đàn ông đeo trước bụng "trái táo", đàn bà đeo "trái lê” thì ai dễ bị ba người bạn trên kia của Diêm đế viếng thăm? Câu trả lời là đàn ông. Các nghiên cứu đều thống nhất như vậy, có lẽ tạo hóa thương chị em phải mang thai, sinh con nên dồn mỡ xuống vùng dưới? Nói vậy các chị đừng vội mừng bởi theo thống kê thì phụ nữ mang "trái lê” chiếm tỉ lệ gấp ba lần số đàn ông mang "trái táo", nên lượng mỡ bụng cao vẫn là yếu tố nguy cơ khó tránh khỏi.

Giải quyết bụng béo

Điều cơ bản là duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý với rau củ quả, đạm của cá, bữa tối chỉ nên ăn nhẹ. Tập luyện đều đặn, chỉ cần đi bộ ngày một giờ đã làm tiêu mỡ bụng. Tất cả yếu tố gây bệnh đều do khối mỡ bám vào nội tạng gây ra. Các chị cấn thai đừng ăn nhiều đến mức tăng 20-30kg, để sau khi sinh con chẳng ai phân biệt được em bé còn trong bụng hay đã ra đời. Một phát hiện quan trọng xin các chị lưu tâm: cho con bú là biện pháp giảm cân rất tốt lại gắn kết tình mẹ con thân thương hơn.

Các "tửu nhân" đã tu luyện nhiều năm nơi quán cũng nên dừng lại hoặc uống cầm chừng kẻo một ngày đẹp trời phải ôm một trái "bom" bệnh tật, muốn gỡ "bom" lại cần nội lực thâm hậu để cai thức uống và đồ nhắm. Mong các bạn đừng quên bệnh từ miệng mà vô để tránh những cái chết không đáng chết trong cuộc sống đầy đủ thông tin như hiện nay.