Bị cáo Nguyễn Minh Hùng (hàng đầu) - nguyên chủ tịch HĐQT kiêm tổng giám đốc Công ty cổ phần VN Pharma - nhận mức án 12 năm tù - Ảnh: HỮU KHOA

Đây cũng là lần đầu tiên Bộ Y tế có thông tin chính thức về quá trình cấp phép cho các thuốc của VN Pharma kể từ khi tổng giám đốc VN Pharma bị bắt (năm 2014).

Giấy tờ làm giả tinh vi

Theo thông cáo này, ngày 16-10-2013 Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) nhận được đơn hàng số 225 của Công ty VN Pharma, đề nghị nhập khẩu thuốc H-Capita do Công ty Helix Pgarrmsceuticals Canada sản xuất.

Ngày 30-12-2013 Cục Quản lý Dược đã có quyết định cho nhập khẩu thuốc này.

"Cục đã tổ chức thẩm định đúng trình tự, đúng thủ tục, đúng quy chế, không có ưu ái. Theo quy định, hồ sơ đề nghị cấp phép nhập khẩu có chứng nhận thuốc lưu hành tự do (FSC) và giấy chứng nhận thực hành tốt sản xuất thuốc (GMP)".

"Hồ sơ của VN Pharma có đầy đủ các giấy tờ này. Nhưng về sau, quá trình điều tra xác định những giấy tờ này được làm giả tinh vi, mắt thường không phát hiện được" - thông cáo cho biết.

Thông cáo cũng nhấn mạnh: Khi xem xét giá kê khai và giá chào thầu tại TP.HCM, Cục Quản lý Dược đã nghi ngờ vì giá chào thấp hơn giá thuốc cùng loại do các nước cùng hệ thống chứng nhận mà Canada là thành viên sản xuất.

Ngày 31-7-2014 Cục Quản lý Dược yêu cầu VN Pharma giải trình.

Ngày 1-8-2014 xét thấy giải trình chưa thỏa đáng, Cục đã có yêu cầu Công ty tạm ngưng nhập khẩu và lưu hành H-Capita.

"Như vậy từ thời điểm kể trên, Cục đã có quyết định không cho bán H-Capita ra thị trường. Ngày 8-8-2014, Cục đã có văn bản gửi cơ quan Công an và các cơ quan chức năng khác để phối hợp xác minh thông tin" - thông cáo của Bộ Y tế viết.

Ngày 13-8-2014, Cục mời đại diện tại Việt Nam của Công ty Helix Canada đến làm việc và có quyết định thanh tra đột xuất Công ty VN Pharma. Ngày 14-8, thanh tra và niêm phong lô hàng.

Đến ngày 17-9-2014, Cục lãnh sự, Bộ Ngoại giao có thông báo qua xác minh xác định giấy tờ của Helix Canada là giả. Cục Quản lý Dược đã gửi hồ sơ cho cơ quan Công an.

Cục Quản lý Dược cho biết trong suốt quá trình trên, các cán bộ công chức của Cục Quản lý Dược đã tích cực phối hợp "đưa vụ việc ra ánh sáng".

Bộ Y tế cũng đã xử lý hành chính các cán bộ có liên quan, rút kinh nghiệm sâu sắc và thay đổi quy trình cấp phép nhập khẩu thuốc, đồng thời luân chuyển cán bộ.

Cục cho biết cục đã phát hiện vụ việc kịp thời, không để viên H-Capita nào lọt ra thị trường.

Theo thứ trưởng Nguyễn Viết Tiến, từ ngày 21 đến 25-8-2017 vừa qua toà án đã xử vụ án này "đúng người, đúng tội, đúng việc và đúng pháp luật".

Cục trưởng Cục Quản lý Dược đi đâu?

Theo lịch trước đây, ông Trương Quốc Cường, thứ trưởng Bộ Y tế kiêm Cục trưởng Cục Quản lý Dược sẽ trả lời vụ việc này với báo giới.

Ông Cường là người chịu trách nhiệm chính việc cho nhập khẩu H-Capita và 7 thuốc kháng sinh khác cũng do VN Pharma nhập khẩu, Helix Canada sản xuất, và đều đã bị thu hồi số đăng ký do "hồ sơ không đúng với thực tế sản phẩm".

Nhưng phút cuối là khoảng 19h tối 28-8, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến mới yêu cầu thứ trưởng Nguyễn Viết Tiến thay mặt Bộ Y tế công bố thông báo này.

Vậy vì sao ông Cường không ra mặt, trong khi thời điểm tối 28-8 ông Cường cũng đang ở Bộ Y tế, ở phòng làm việc đối diện phòng Bộ trưởng Tiến.

Ngoài ra, thông cáo này cũng không đề cập đến 7 loại thuốc cũng do VN Pharma nhập khẩu, Helix sản xuất và đã trúng thầu trót lọt vào nhiều bệnh viện.

Khác với H-Capita chưa có viên nào lọt ra thị trường, thì 7 thuốc này đã vào bệnh viện ra sao, có bao nhiêu người bệnh đã sử dụng, trách nhiệm của Bộ Y tế và Cục trưởng Trương Quốc Cường ra sao?

Được biết, tháng 11-2016, ông Cường được bổ nhiệm làm thứ trưởng Bộ Y tế, ông Nguyễn Tất Đạt, người chủ trì tổ thẩm định hồ sơ H-Capita hiện đang ngồi ghế phó cục trưởng Cục Quản lý Dược.