Việt Nam phát triển AI dựa trên 4 trụ cột

Về định hướng phát triển của AI tại Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng tin rằng sự phát triển bền vững của AI phải dựa trên bốn trụ cột: thể chế AI mạnh mẽ, hạ tầng AI hiện đại, nhân tài AI và văn hóa AI lấy con người làm trung tâm. Việt Nam cam kết phát triển AI lấy con người làm trung tâm, mở, an toàn, có chủ quyền, hợp tác, bao trùm và bền vững.

Chia sẻ trên được đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ đưa ra tại Hội nghị bàn tròn Bộ trưởng về quản trị AI, thuộc Tuần lễ số quốc tế Việt Nam 2025 (Viet Nam International Digital Week - VIDW 2025) diễn ra ngày 27-10 tại Ninh Bình, do Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì phối hợp với UBND tỉnh Ninh Bình tổ chức.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng nhận định nhiệm vụ của các nhà quản lý không phải là làm chậm sự đổi mới, mà là "dẫn dắt bằng trí tuệ và trách nhiệm".

Ông Hùng cũng ví việc này như một nghệ thuật cân bằng tinh tế giữa các yếu tố đối lập: toàn cầu và địa phương, hợp tác và chủ quyền, công nghệ lớn và khởi nghiệp, công nghệ và ứng dụng, sử dụng và làm chủ, sáng tạo và kiểm soát, cũng như giữa dữ liệu mở và dữ liệu cần được bảo vệ. 

“Chỉ khi ở trong hành lang hẹp này, trí tuệ nhân tạo mới thực sự phục vụ nhân loại”, ông nhấn mạnh.

Bên cạnh đó ông Hùng cũng khẳng định vai trò kép của Nhà nước và xã hội: phải bảo vệ các giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở thúc đẩy sự sáng tạo và đối thoại.

Việt Nam: Một trong những nước châu Á đầu tiên hoàn thành đánh giá mức độ sẵn sàng về AI

Tại sự kiện, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhận bàn giao biểu trưng báo cáo RAM từ ông Johnathan Bake, Trưởng văn phòng và đại diện UNESCO tại Việt Nam.

Ông Johnathan Bake đánh giá: "Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên ở châu Á hoàn thành bản Đánh giá mức độ sẵn sàng (RAM) về AI, thể hiện một ý chí chính trị mạnh mẽ và sự cống hiến to lớn trong việc xây dựng một hệ sinh thái AI có trách nhiệm ngay từ đầu".

Báo cáo Đánh giá mức độ sẵn sàng (RAM) về AI tại Việt Nam là một phần trong khuyến nghị của UNESCO về đạo đức AI, được thiết kế nhằm giúp các quốc gia đánh giá năng lực và định hướng phát triển AI trên năm phương diện: pháp lý, xã hội, giáo dục, kinh tế và cơ sở hạ tầng.

Báo cáo ghi nhận những tiến bộ vượt bậc của Việt Nam. Về mặt pháp lý, Việt Nam đã có định hướng chiến lược rõ ràng với Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, xác định AI và chuyển đổi số là động lực tăng trưởng cốt lõi. Luật Công nghiệp công nghệ số 2025 cũng lần đầu tiên có một chương pháp lý riêng về AI.

Trên phương diện kinh tế, nền kinh tế số hiện đóng góp 18,3% GDP, và xuất khẩu công nghệ cao chiếm hơn 36% tổng kim ngạch thương mại. Sự phát triển về hạ tầng cũng rất ngoạn mục, với độ phủ Internet đạt 78% và mạng di động đạt 99,8% dân số, đưa Việt Nam vào nhóm các quốc gia có chỉ số phát triển chính phủ điện tử ở mức "rất cao".

Lĩnh vực nghiên cứu và giáo dục cũng cho thấy sự trỗi dậy ấn tượng. Lượng công bố khoa học về AI của Việt Nam đã tăng vọt từ 134 bài vào năm 2010 lên hơn 4.000 bài vào năm 2023, xếp thứ 26 trên thế giới. Hơn 50 trường đại học đã có chương trình đào tạo liên quan đến AI, cho thấy nỗ lực lớn trong việc chuẩn bị nguồn nhân lực.

Tuy nhiên bên cạnh những thành tựu, ông Jonathan Baker cũng chỉ ra những thách thức và khoảng trống cần được giải quyết. "Thách thức lớn nhất hiện nay là tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực AI tay nghề cao, đặc biệt trong lĩnh vực học máy và xử lý ngôn ngữ tự nhiên, chưa thể đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường", Trưởng văn phòng và đại diện UNESCO tại Việt Nam chia sẻ.

Ngoài ra báo cáo cũng chỉ ra sự tiếp cận các ngành STEM vẫn còn hạn chế đối với phụ nữ, người dân tộc thiểu số và người khuyết tật. Vẫn còn cơ hội để thu hẹp khoảng cách giới trong lĩnh vực AI và kỹ thuật số nói chung.

Người phụ nữ đặt nền móng cho hệ thống định vị toàn cầu GPS

Sinh ngày 27-10-1930 trong một gia đình nông dân nghèo, đứa bé da màu Gladys West không thể hình dung được con đường sau này của mình: trở thành nhà toán học và đóng góp vào nghiên cứu đặt nền móng cho việc tạo ra hệ thống định vị GPS.