Ảnh minh họa. Nguồn: TTXVN

Viện Tài nguyên Thế giới (WRI) vừa công bố Bản đồ rủi ro nguồn nước Aqueduct và xếp hạng mức độ căng thẳng về nguồn nước, rủi ro về hạn hán và rủi ro về lũ lụt ven sông ở 189 quốc gia và vùng lãnh thổ. Trong đó, có 17 quốc gia đang phải đối mặt với tình trạng căng thẳng về nguồn nước ở mức độ rất cao.

Cũng theo bản đồ này, Việt Nam xếp thứ 105 và nằm trong nhóm ít căng thẳng về nguồn nước.

17 quốc gia có rủi ro cao nhất tập trung chủ yếu ở khu vực Trung Đông, Bắc Phi, Nam Á. Mức độ đối mặt với tình trạng căng thẳng về nguồn nước ở mức độ rất cao lần lượt là: Qatar, Israel, Lebanon, Iran, Jordan, Libya, Kuwait, Saudi Arabia, Eritrea, United Arab Emirates, San Marino, Bahrain, Ấn Độ, Pakistan, Turkmenistan, Oman và Botswana.

Theo đánh giá của WRI, sở dĩ các quốc gia trên đang phải đối mặt với tình trạng căng thẳng về nguồn nước ở mức độ rất cao, là bởi các hoạt động nông nghiệp, công nghiệp và khu vực đô thị ở các quốc gia này đang tiêu tốn trung bình tới 80% lượng nước trên bề mặt và nước ngầm mỗi năm.

Nghiên cứu của WRI cũng lưu ý, khi cầu vượt cung thì ngay cả những 'cú sốc' thiếu nước ở quy mô nhỏ, vốn được dự báo sẽ ngày càng gia tăng do biến đổi khí hậu cũng có thể tạo ra những hậu quả thảm khốc. Thực tế, khan hiếm nước là nguyên nhân chính gây ra xung đột và di cư tại những quốc gia này.

Tiến sĩ Andrew Steer - Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của WRI, cho biết căng thẳng về nguồn nước là cuộc khủng hoảng lớn nhất mà không ai nhắc tới. Hậu quả của nó có thể nhìn thấy rõ ràng như mất an ninh lương thực, xung đột và di cư, sự bất ổn về tài chính.

Bởi vậy, Bản đồ rủi ro nguồn nước mới cập nhật sử dụng dữ liệu nguồn mở và đã được thẩm định sẽ cho phép người sử dụng hiểu rõ hơn về các rủi ro nguồn nước như lũ lụt, hạn hán và những tình trạng căng thẳng về nguồn nước.

Hiện nay, Aqueduct đã có 13 chỉ số về rủi ro nước, bao gồm các bổ sung mới như thực trạng nguồn nước ngầm, sự cạn kiệt nguồn nước, những ảnh chụp nhanh hàng tháng về tình trạng căng thẳng và biến động của nguồn nước.

Trên cơ sở các dữ liệu này, Aqueduct sẽ hỗ trợ Chính phủ các nước, các công ty, doanh nghiệp, nhà đầu tư có thể xác định và đánh giá những sự rủi ro về nguồn nước trên toàn thế giới, từ đó đưa ra quyết định phù hợp.

Ví dụ, Ấn Độ xếp thứ 13 trong 17 quốc gia có tình trạng thiếu nước ở mức độ cao của Aqueduct, nhưng dân số gấp hơn ba lần tổng dân số của 16 quốc gia còn lại. Miền Bắc Ấn Độ phải đối mặt với tình trạng cạn kiệt nguồn nước ngầm nghiêm trọng và lần đầu tiên khu vực này được mô phỏng trên bản đồ Aqueduct, đưa vào các tính toán về căng thẳng nguồn nước.

Theo ông Shashi Shekhar, cựu Thư ký Bộ Tài nguyên Nước Ấn Độ, chuyên gia cao cấp tại WRI Ấn Độ, nước này có thể quản lý rủi ro về nước với sự trợ giúp của những dữ liệu đáng tin cậy và mạnh mẽ liên quan đến lượng mưa, bề mặt và nước ngầm để phát triển các chiến lược tăng cường khả năng phục hồi.

Dữ liệu từ Bản đồ rủi ro nguồn nước Aqueduct cũng cho phép các doanh nghiệp đánh giá những rủi ro về nước trong chuỗi giá trị để xác định các lĩnh vực ưu tiên cho những hành động mang tính hợp tác.

Dữ liệu sẽ được cập nhật thường xuyên và trong thời gian tới, Viện Tài nguyên Thế giới kỳ vọng công cụ này sẽ được ứng dụng rộng rãi hơn trên khắp thế giới, góp phần cải thiện việc quản lý nguồn nước một cách bền vững.