Số ca mắc gia tăng

Từ cuối năm 2024 đến nay, Việt Nam đã ghi nhận 95 ca viêm màng não do não mô cầu, trong đó có 1 trường hợp tử vong.

Theo số liệu từ phần mềm giám sát bệnh truyền nhiễm cũng cho thấy xu hướng tăng này. Cụ thể, tính từ đầu năm đến ngày 15-9, cả nước đã ghi nhận 38 ca não mô cầu, trong đó số ca bệnh ở miền Bắc tăng 45% và ở khu vực phía Nam tăng 83% so với cả năm 2024.

Tại hội thảo "Hành trình vì một Việt Nam không còn bệnh do não mô cầu nhóm B" do Viện Đào tạo y học dự phòng và y tế công cộng phối hợp cùng GSK Việt Nam tổ chức, các chuyên gia tiếp tục cảnh báo về mức độ nguy hiểm của căn bệnh này.

Theo các chuyên gia, viêm màng não do não mô cầu là bệnh nhiễm trùng cấp tính nặng, gây viêm màng não và nhiễm trùng máu. Bệnh có khả năng lây truyền qua đường hô hấp, đặc biệt trong môi trường đông người, và thường gặp ở người trẻ chưa có miễn dịch hoặc chưa tiêm vắc xin.

Các bác sĩ cho biết những trường hợp tối cấp thường biểu hiện sốt cao đột ngột, đau đầu dữ dội, rối loạn ý thức, ban xuất huyết hoại tử… và có thể tử vong rất nhanh nếu chậm điều trị.

Vi khuẩn não mô cầu có 12 nhóm huyết thanh, trong đó A, B, C, X, Y và W là phổ biến nhất. Vi khuẩn thường tồn tại ở người lành mang trùng và lây qua giọt bắn, khiến việc kiểm soát bệnh gặp nhiều khó khăn.

Khi xâm nhập vào máu và hệ thần kinh trung ương, vi khuẩn có thể gây viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết và khiến người bệnh tử vong rất nhanh. Triệu chứng thường khởi phát đột ngột với sốt cao, đau đầu, buồn nôn, nôn; một số ca nặng xuất hiện ban xuất huyết dạng hình sao hoặc các mảng hoại tử trên da.

Những nhóm dễ mắc bệnh nhất là trẻ nhỏ từ 6 tháng đến 3 tuổi, thanh thiếu niên, người suy giảm miễn dịch. Các chuyên gia cảnh báo những đối tượng này cần chú ý phòng bệnh.

Chủ động phòng bệnh

Chia sẻ tại hội thảo, GS.TS Nguyễn Văn Kính - Phó chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam, nguyên Giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương - cho hay theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tiêm chủng là biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa nhiều loại viêm màng não do vi khuẩn, trong đó có bệnh do não mô cầu.

WHO đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ đánh bại viêm màng não thông qua loại trừ các vụ dịch, giảm số ca mắc và tử vong, đồng thời giảm tỉ lệ khuyết tật và cải thiện chất lượng sống của người bệnh.

ThS.BS Nguyễn Ngọc Anh Tuấn - Giám đốc Trung tâm Xét nghiệm y sinh học lâm sàng và dịch vụ khoa học kỹ thuật, Viện Pasteur TPHCM - cho biết thêm, sự tiến bộ trong công nghệ vắc xin mở ra những khả năng mới trong việc phòng ngừa bệnh do vi khuẩn não mô cầu. 

Hướng tiếp cận mới tập trung vào việc xác định các kháng nguyên ít biến đổi, biểu hiện trên nhiều chủng vi khuẩn não mô cầu nhóm B nhằm mở rộng khả năng bảo vệ.

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng khuyến cáo cần thực hiện các biện pháp:

- Vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, che miệng khi ho hoặc hắt hơi, súc miệng họng bằng dung dịch sát khuẩn thông thường.

- Giữ gìn vệ sinh nơi ở, nơi làm việc, đảm bảo thông thoáng không khí.

- Có chế độ ăn uống đủ chất, nghỉ ngơi hợp lý, tăng cường sức đề kháng để giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh.

- Khi phát hiện có các triệu chứng nghi ngờ như sốt cao, đau đầu, cổ cứng, hoặc phát ban, cần nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và điều trị kịp thời. Việc trì hoãn điều trị có thể dẫn đến biến chứng nặng hoặc tử vong.

Cảnh báo viêm màng não do vi khuẩn não mô cầu ở trẻ em

Một bé trai 13 tuổi bị viêm màng não do vi khuẩn mô cầu vừa được cấp cứu kịp thời tại Bệnh viện TP Thủ Đức, TP.HCM. Đây là vi khuẩn có thể lây lan qua đường hô hấp hay giọt bắn.