Tỉ phú Sheldon Adelson và Tổng thống Donald Trump - Ảnh: AFP

Tỉ phú Sheldon Adelson - nhà tài trợ hàng đầu của đảng Cộng hòa ở Mỹ, được cho là người đã thuyết phục Tổng thống Donald Trump đi đến quyết định công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel và chuyển Đại sứ quán Mỹ từ Tel Aviv sang Jerusalem.

Theo nhật báo New York Times (NYT), Tổng thống Trump đã đi đến quyết định đang gây nhiều giận dữ khắp thế giới như trên sau bữa ăn tối tại Nhà Trắng với ông chủ sở hữu sòng bạc Venetian nổi tiếng ở Las Vegas. Truyền thông Mỹ khẳng định tỉ phú Sheldon Adelson - ông chủ của Tập đoàn Las Vegas Sands,  là một nhân vật đầy ảnh hưởng trong cánh hữu ở Mỹ và ở Israel. 

Vươn lên từ nghèo hèn

Thế nhưng thật lạ là tỉ phú Sheldon Adelson, 84 tuổi, cũng giống cha mẹ mình và đa số người Mỹ gốc Do thái, là người theo đảng Dân chủ.

Nhà báo Ron Kampeas, một trong số hiếm hoi nhà báo đã có dịp phỏng vấn Sheldon Adelson, kể lại như sau: "Ông ta xuất thân từ giới bình dân. Cha ông ấy là một người quốc tịch Lithuania bỏ nước ra đi trước chiến tranh và làm nghề lái taxi ở TP Boston. Adelson chào dời ở Boston. Mẹ ông ấy làm thợ may ở nhà".

Bản thân Sheldon Adelson vào đời bằng đủ thứ nghề để mưu sinh, thậm chí từng làm nhà báo ở thị trường chứng khoán.

Ngay từ thời trung học, Adelson đã phải tự kiếm tiền bằng cách đi bán báo và mở một tiệm bánh kẹo nhỏ. Ông bỏ trường đại học, tập tành buôn bán, gia nhập quân đội, rồi xuất ngũ và đi làm trợ lý cho một vài chủ hãng lớn nhỏ ở Mỹ. Từng có thời, Adelson tham gia làm quảng cáo và tư vấn về đầu tư trước khi tự gây dựng một quỹ đầu tư nhỏ với trị giá khoảng 5 triệu USD vào năm 30 tuổi.

Ông ta kiếm những triệu đô la đầu tiên nhờ vào tổ chức Salons professionnels để rồi từ đó mua một sòng bài ở Las Vegas, vào đầu những năm 1990.

Tỉ phú Sheldon Adelson, 84 tuổi được cho là người làm giàu từ hai bàn tay trắng - Ảnh: AFP

Nhờ biết ngửi hơi thời cuộc nên Sheldon Adelson đã bắt tay với chính quyền Bắc Kinh lập ra song bạc lớn nhất thế giới tại Macau. Người ta cho rằng ông Sheldon Adelson đã trở thành tỉ phú sau phi vụ này.

Trong xếp hạng gần nhất, tạp chí Forbes ước tính tài sản của Sheldon Adelson vào khoảng 37 tỉ USD, đứng thứ 14 thế giới. Số tiền đó được cho là đủ để ông ta gây ảnh hưởng đối với các chính trị gia.

Ảnh hưởng chính trị từ vợ

Cũng nhà báo Ron Kampeas ghi nhận: "Đam mê của ông ấy với chính trị và cánh hữu rõ ràng là do ảnh hưởng mạnh từ người vợ thứ hai là nữ bác sĩ Miriam. Bà này chào đời năm 1946 ở phần đất còn là Palestine dưới sự cai quản của Anh".

Thông tin cho rằng bà Miriam đã khuyến khích chồng lập ra các quĩ học thuật ở Israël và Mỹ. Cũng nghe theo lời vợ mà tỉ phú Sheldon Adelson bắt đầu sát cánh cùng cánh hữu trong đảng Likud của Israel. 

Năm 1996, ông Sheldon Adelson tài trợ cho chiến dịch tranh cử của Benjamin Netanyahu giúp giành vị trí Thủ tướng Israel trước ứng viên Shimon Peres.

Cũng chính tỉ phú Sheldon Adelson bỏ tiền lập ra tờ báo miễn phí "Israel Hayom" ("Israël ngày nay") dốc sức cổ súy cho đường hướng của Bibi (biệt danh của Netanyahu). Tờ Israel Hayom nay trở thành nhật báo hàng đầu của Israel.

Tỉ phú Sheldon Adelson cũng chỉ mới tham gia chính trường Mỹ gần đây. Năm 2008, ông ta từng chi tiền túi hàng chục triệu USD cho đảng Cộng hòa để mong đánh bại ứng viên Barack Obama của đảng Dân chủ. 

Bốn năm sau, ông ta lại tiếp tục cuộc chơi với đảng Cộng hòa. Thông tin cho rằng ông Sheldon Adelson đã mất hơn 100 triệu USD để ngăn chặn ông Obama chiến thắng cho nhiệm kỳ 2.

Những người am hiểu cho rằng nhờ sự hào phóng tiền bạc của mình, tỉ phú Sheldon Adelson đang làm mưa làm gió trong đảng Cộng hòa, dĩ nhiên trong đó có việc hoạch định chính sách của Mỹ đối với Israel.

Ứng viên Donald Trump được cho là từng tìm kiếm tài trợ từ vị tỉ phú hào phóng từ khi bắt đầu tranh cử nhưng không thành công. Dù ông Trump từng đưa ra tuyên bố sẽ thay đổi việc công nhận Jerusalem nếu thắng cử, nhưng tỉ phú Sheldon Adelston chỉ thực sự đầu tư tiền sau khi ông Trump thắng cử sơ bộ ở đảng Cộng hòa.

Và ông ta đã làm ra trò: chuyển 25 triệu USD cho chiến dịch tranh cử của ông Trump và 5 triệu khác cho lễ tuyên thệ vào tháng 1 năm nay. Với số tiền đầu tư cao hơn hết thảy cá nhân khác, cũng không thể không suy đoán sức ảnh hưởng của tỉ phú Sheldon Adelson với chính sách của ông Trump.

Có tin cho rằng tỉ phú Sheldon Adelson đã thấy thất vọng khi ông Trump không sớm thực hiện lời hứa liên quan vị thế của Jerusalem sau khi nhậm chức nên đã phàn nàn với nhà lãnh đạo Mỹ.

Trong bữa ăn tối tại Nhà Trắng vào tháng 10 vừa qua, có đồn đoán cho rằng ông Sheldon Adelson đã gây sức ép bằng việc dọa rút lại tài trợ cho chiến dịch tái tranh cử năm 2020 của Tổng thống Donald Trump. Hoặc cũng có thể tỉ phú Sheldon Adelson đã thuyết phục được vị tỉ phú Tổng thống rằng xét theo tình hình Israel và Saudi Arabia đã gần gũi nhau hơn nên đã đến lúc tung ra "quyết định Jerusalem".