Thể thao học đường của Nhật Bản quá ấn tượng

Buổi lễ tổ chức tại sân vận động quốc gia Nhật Bản (Tokyo), với sức chứa 80.000 chỗ ngồi, gần như kín đặc các hàng ghế, vô cùng mãn nhãn về màu sắc, độ quy mô, và gợi cho người hâm mộ liên tưởng đến World Cup, hoặc ít nhất là một trận đấu đỉnh cao ở J-League. 

Nhưng đó chỉ là buổi lễ khai mạc của Giải vô địch trung học Nhật Bản, đã đi đến lần tổ chức thứ 104. Trên mạng xã hội, hình ảnh cực đẹp về buổi lễ bùng nổ, lan tỏa khắp nơi, và là một ví dụ tiêu biểu cho thấy vì sao người Nhật dám nghĩ, dám mơ về việc vô địch World Cup. 

Trên hành trình phát triển thể thao của nước Nhật, "học đường" chiếm vai trò cực kỳ quan trọng, là nền tảng cho gần như toàn bộ hệ thống đào tạo. 

Thống kê cho thấy có đến 12/26 tuyển thủ Nhật dự World Cup 2022 trưởng thành từ lò đào tạo bóng đá học đường. Tiêu biểu là siêu sao Kaoru Mitoma, người đã hoàn thành luận văn tốt nghiệp về "kỹ năng rê bóng" tại Đại học Tsukuba. 

Bóng đá học đường của Nhật Bản phát triển xuyên suốt qua các cấp độ giáo dục, kể cả đại học - thời điểm mà nhiều ngôi sao đã hoàn toàn trưởng thành, và lý ra nên ký hợp đồng với các CLB chuyên nghiệp.  

Hồi tháng 8, đội tuyển sinh viên toàn Nhật (tên gọi dành cho đội bóng tuyển chọn các sinh viên xuất sắc nhất Nhật Bản) gây chấn động làng bóng đá với chuyến du đấu dài ngày tại Ý.

Tại đây, các chàng trai sinh viên Nhật Bản chơi ngang ngửa những đội bóng giàu truyền thống của Serie A như Fiorentina, Genoa, hay đội trẻ của AC Milan. 

Đây không phải đội tuyển do Liên đoàn Bóng đá Nhật Bản (JFA) điều hành. Theo đó, đội là đại diện cấp đại học do Hiệp hội Bóng đá các trường đại học Nhật Bản (JUFA) tuyển chọn. Đội quy tụ các cầu thủ U23 đang là sinh viên để thi đấu cọ xát quốc tế hằng năm.

Danh sách dự chuyến du đấu này gồm 23 cầu thủ đến từ các trường đại học giàu truyền thống thể thao của Nhật như: Chuo, Tsukuba, Meiji, Waseda, Hosei, Ryutsu Keizai, Kansai, Kokushikan, Fukuoka… 

Mặt khác, 11/23 cầu thủ trong danh sách đã được nhiều CLB ở J.League điền vào danh sách tham dự mùa giải mới.

Ai cũng có thể trở thành Mitoma

Tại sao những cầu thủ xuất sắc đến vậy lại chọn thể thao học đường thay vì chuyên nghiệp? 

Cần biết rằng làng bóng đá đỉnh cao giờ đây đã trẻ hóa đến mức những chú nhóc 17-18 tuổi vẫn có thể ký hợp đồng triệu USD, và đến tuổi 20 đã phát triển thành siêu sao hàng đầu thế giới.

Tất cả bọn họ đều có thể lấy những ví dụ từ lứa ngôi sao đàn anh để vươn lên. Mitoma là một ví dụ. 

Ngôi sao đang chơi bóng tại Anh trưởng thành ở lò đào tạo trẻ của CLB Kawasaki Frontale - đội bóng hàng đầu J-League 1. Mitoma được đánh giá rất cao từ sớm và được đội bóng đề nghị ký hợp đồng chuyên nghiệp khi còn ở lứa U18, nhưng anh từ chối để vào đại học.

"Khi đó, tôi cảm thấy mình chưa sẵn sàng để trở thành cầu thủ chuyên nghiệp. Sẽ tốt hơn nếu tôi học lên đại học", Mitoma giải thích đơn giản về lựa chọn của mình. Chàng trai 18 tuổi chọn học khoa giáo dục thể chất của Đại học Tsukuba - nơi có truyền thống bóng đá hùng mạnh.

Khá nhiều đàn anh của Mitoma trên tuyển Nhật hiện tại tốt nghiệp trường này, như Maya Yoshida (đội trưởng), Shogo Taniguchi hay Shintaro Kurumaya.

Sau 3 năm, Mitoma tốt nghiệp đại học và quay trở lại CLB Frontale, rồi xuất ngoại chỉ 1 năm sau đó. 

Khi Mitoma nổi tiếng, câu chuyện của anh lập tức tạo nên nguồn cảm hứng mạnh mẽ. Người hâm mộ chú ý đến cả luận văn tốt nghiệp của chàng tiền vệ gầy gò này: "Nghiên cứu về vấn đề xử lý thông tin của bên tấn công trong những tình huống 1 đấu 1 trong bóng đá".

Thống kê của Japan Football Lab năm 2021 cho thấy trong 203 cầu thủ Nhật đang chơi bóng ở J-League, có đến 114 người tốt nghiệp đại học, tức hơn 50%.

Vì sao cầu thủ trẻ người Nhật có xu hướng chọn đại học thay vì những bản hợp đồng chuyên nghiệp béo bở? Đó là một câu chuyện rất dài, rất sâu, và một khi tìm hiểu đầy đủ, người hâm mộ có thể thấy được bức tranh toàn cảnh về nền thể thao, hay rộng hơn là xã hội Nhật Bản.

Buổi lễ khai mạc hoành tráng của Giải vô địch trung học Nhật Bản mới đây là một trong số những câu trả lời có thể đưa ra. Người Nhật Bản làm thể thao học đường với quyết tâm cao độ, sự nghiêm túc mà có lẽ không quốc gia nào so sánh được. 

Và với một nền bóng đá mà mỗi một cậu bé trung học, mỗi một chàng sinh viên giỏi chơi bóng, trong vô số những ngôi trường có truyền thống thể thao ở Nhật Bản đều có thể vươn mình thành Mitoma, người Nhật không hề quá lố khi mơ đến việc vô địch World Cup. 

Vì sao Nhật Bản áp đảo Trung Quốc ở những biểu tượng võ thuật?

Người Trung Quốc có thể tự hào về văn hóa võ thuật - được gọi chung với cái tên kung fu có bề dày hàng ngàn năm tuổi của mình. Nhưng trong nhịp sống võ thuật hiện đại, kung fu lại đang lép vế trước các biểu tượng võ thuật của Nhật Bản.