Hiểu một cách chung nhất văn hóa sức khỏe là hệ thống những giá trị, tri thức, thói quen, lối sống, chuẩn mực xã hội và cá nhân được hình thành, duy trì nhằm bảo vệ và nâng cao sức khỏe. Đây không chỉ là vấn đề y tế mà còn là vấn đề văn hóa - tức cách con người ứng xử với bản thân, cộng đồng và môi trường để có một đời sống khỏe mạnh, hài hòa.

Khuyến khích lối sống lành mạnh, giảm bệnh tật

Về nhận thức, văn hóa sức khỏe thể hiện sự hiểu biết về tầm quan trọng của sức khỏe, vai trò phòng bệnh hơn chữa bệnh. Về hành vi, đó là thực hành dinh dưỡng hợp lý, luyện tập thể dục thể thao, giữ gìn vệ sinh, khám sức khỏe định kỳ. Về thói quen, lối sống, đó là nếp sống điều độ, tránh lạm dụng chất kích thích, cân bằng giữa lao động - nghỉ ngơi - giải trí.

Về giá trị văn hóa - xã hội, đó là sự tôn trọng cơ thể, khuyến khích lối sống lành mạnh, xây dựng môi trường sống an toàn, thân thiện. Về yếu tố tinh thần, coi trọng sức khỏe tâm lý, tình cảm, mối quan hệ xã hội cũng là một phần không thể tách rời của văn hóa sức khỏe.

Thực hiện văn hóa sức khỏe giúp chúng ta nâng cao chất lượng cuộc sống, kéo dài tuổi thọ, nhất là tăng thời gian sống khỏe mạnh. Qua đó góp phần phát triển nguồn nhân lực khỏe mạnh, năng động cho xã hội; hình thành lối sống văn minh, giảm thiểu gánh nặng bệnh tật.

Khi các yếu tố nguy cơ như ô nhiễm môi trường, thực phẩm không an toàn, lối sống thiếu lành mạnh gia tăng..., việc xây dựng văn hóa sức khỏe trở thành nhiệm vụ cấp thiết. Nghị quyết 72 nhấn mạnh rằng sức khỏe là vốn quý nhất của con người, là nền tảng cho hạnh phúc và sự phát triển bền vững của đất nước.

Quan điểm này thể hiện sự thay đổi lớn trong nhận thức, từ việc coi sức khỏe chỉ là vấn đề y tế sang một yếu tố văn hóa xã hội, gắn liền với ý thức tự giác và trách nhiệm của mỗi cá nhân. Nghị quyết đề cao việc xây dựng văn hóa sức khỏe trong nhân dân, khuyến khích lối sống lành mạnh, chủ động phòng bệnh và rèn luyện thể chất.

Giá trị chung được xã hội trân trọng

Việc thống nhất chọn ngày 7-4 hằng năm là "Ngày sức khỏe toàn dân" nhằm đẩy mạnh phong trào toàn dân chăm sóc sức khỏe. Đây là một sáng kiến mang tính biểu tượng, tạo động lực để cộng đồng tham gia các hoạt động thể thao, kiểm tra sức khỏe định kỳ và nâng cao nhận thức về phòng bệnh. 

Việc này không chỉ thúc đẩy ý thức cá nhân mà còn xây dựng một văn hóa cộng đồng, trong đó sức khỏe trở thành giá trị chung được toàn xã hội trân trọng.

Sắp tới các địa phương, các ngành sẽ triển khai thường xuyên các chương trình tuyên truyền, phổ biến kiến thức về bảo vệ, chăm sóc sức khỏe, đặc biệt cho trẻ em, thanh niên và người cao tuổi. Văn hóa sức khỏe chỉ có thể hình thành khi người dân được trang bị kiến thức đầy đủ và đúng đắn. Nội dung giáo dục sức khỏe và dinh dưỡng sẽ đưa vào chương trình giảng dạy ở các cấp học.

Trong đó sẽ chú trọng nhiều hơn đến giáo dục thể chất trong nhà trường và các chương trình tư vấn dinh dưỡng, giúp học sinh hiểu rõ tầm quan trọng của vận động và chế độ ăn uống khoa học. Ngoài ra sẽ đẩy mạnh tuyên truyền qua các kênh truyền thông, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số, giúp lan tỏa thông điệp về văn hóa sức khỏe từ thành thị đến vùng sâu vùng xa.

Cần tạo thói quen khám sức khỏe định kỳ

Dự thảo nghị quyết của Bộ Chính trị về đột phá trong công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân, đặt mục tiêu từ năm 2026 mỗi người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc theo yêu cầu miễn phí ít nhất mỗi năm một lần.