Edward Snowden phát biểu thông qua một phần mềm liên kết video tại một buổi họp báo ở New York - Ảnh: Reuters

Năm 2013, cựu nhân viên của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA) Snowden đã rò rỉ hàng ngàn tài liệu mật, tiết lộ chương trình giám sát khổng lồ của chính quyền Mỹ vốn được bắt đầu từ sau cuộc tấn công khủng bố 11-9-2001.

Nhiều tổ chức nhân quyền nổi tiếng đã phát động chiến dịch thuyết phục tổng thống Barack Obama xá tội cho ông Snowden.

Snowden hiện đang sống lưu vong ở Nga để tránh bị chính quyền Washington truy tố về tội đánh cắp tài liệu mật và chuyển thông tin này cho các nhà báo và WikiLeaks năm 2013.

Tuy nhiên, theo bảng tóm tắt của báo cáo kéo dài 2 năm từ Ủy ban Tình báo Hạ viện thì ông Snowden "chỉ là một nhân viên bất mãn, thường xuyên xung đột với những người quản lý của ông và bị khiển trách chỉ hai tuần trước khi ông bắt đầu tải về các tài liệu mật một cách bất hợp pháp".

Báo cáo cũng chỉ ra rằng ông Snowden "đã không nói lên những mối lo ngại đó với bất kỳ quan chức giám sát nào" tại NSA và rằng mọi người không nên xem ông là một "người thổi còi" cần được luật pháp bảo vệ.

Báo Telegraph cho biết dù 36 trang báo cáo của Ủy ban Tình báo Hạ viện đều là tài liệu mật nhưng các quan chức đã công bố cho báo giới một bản tóm tắt ngắn gọn hơn và không có dấu "mật".

"Edward Snowden không phải là anh hùng, ông ta là một kẻ phản bội sẵn sàng quay lưng với đồng nghiệp và đất nước của ông ta" - chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Devin Nunes bình luận.

Ông Nunes cũng cáo buộc ông Snowden đã đặt các thành viên của các cơ quan tại Mỹ "và người dân Mỹ vào vòng nguy hiểm". Trong khi đó chủ tịch phân ban An ninh mạng và NSA Lynn Westmoreland cáo buộc ông Snowden "đã gây thiệt hại cho an ninh quốc gia Mỹ nhiều hơn bất kỳ cá nhân nào khác trong lịch sử đất nước".

Một bộ phim mang tên Snowden kể về cuộc đời của người thổi còi của nước Mỹ của đạo diễn Oliver Stone được công chiếu tại Mỹ từ ngày hôm nay 16-9.

Phản ứng lại trên Twitter, ông Snowden đã giải thích một số luận điệu cụ thể trong báo cáo trước khi bác bỏ hoàn toàn báo cáo này. "Quốc hội mất 2 năm để viết một báo cáo nhằm ngăn cản bạn đi xem bộ phim này" - Snowden viết trên Twitter.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Josh Earnest cũng bác bỏ áp lực của các nhóm nhân quyền trong việc ân xá cho Snowden khi cho rằng Snowden cần phải được xét xử đầy đủ tại một tòa án của Mỹ.

Nếu bị xét xử, Snowden có thể đối mặt với bản án lên đến 30 năm tù giam vì tội gián điệp và trộm cắp bí mật quốc gia.