Hãng tin AFP ngày 23-12 dẫn lời Giám đốc Nhà máy điện hạt nhân Chernobyl của Ukraine cảnh báo bất kỳ cuộc tấn công mới nào của Nga nhắm vào cơ sở này đều có thể gây hậu quả nghiêm trọng, thậm chí làm sụp đổ cấu trúc che chắn phóng xạ bên trong nhà máy.

Cảnh báo được đưa ra trong bối cảnh Kiev cáo buộc Matxcơva nhiều lần nhắm mục tiêu vào khu vực này, kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine vào tháng 2-2022.

Theo ông Sergiy Tarakanov - Giám đốc Nhà máy Chernobyl, chỉ cần một vụ tên lửa hoặc máy bay không người lái (drone) rơi trúng trực tiếp, hoặc thậm chí rơi xuống khu vực lân cận, cũng có thể gây rung chấn mạnh tương tự một "trận động đất nhỏ", đủ để làm mất ổn định hệ thống che chắn hiện có.

Ông đặc biệt đề cập đến nguy cơ từ các loại tên lửa đạn đạo tầm ngắn như Iskander của Nga, vốn được thiết kế để phá hủy các công trình kiên cố.

"Không ai có thể bảo đảm rằng công trình che chắn sẽ còn đứng vững sau một đòn đánh như vậy. Đây là mối đe dọa lớn nhất hiện nay", ông nói.

Phần còn lại của Nhà máy Chernobyl hiện được bao phủ bởi hai lớp bảo vệ. Lớp bên trong là cấu trúc thép kết hợp với bê tông thường được gọi là "Sarcophagus", bao phủ bên ngoài là công trình hiện đại hơn mang tên New Safe Confinement (NSC), được thiết kế nhằm cô lập hoàn toàn phóng xạ và bảo đảm an toàn lâu dài cho khu vực.

Tuy nhiên vào tháng 2 năm nay, một cuộc tấn công bằng drone đã làm hư hại nghiêm trọng mái của NSC, gây ra một đám cháy lớn tại lớp vỏ thép bên ngoài. Vụ việc khiến Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) cảnh báo rằng công trình này đã "mất các chức năng an toàn chủ yếu", bao gồm khả năng cô lập phóng xạ.

Theo ông Tarakanov, NSC hiện đã mất một số chức năng quan trọng và việc khôi phục hoàn toàn có thể mất ít nhất từ ba đến bốn năm.

Dù lỗ thủng lớn do drone khi đó gây ra đã được che phủ tạm thời bằng tấm chắn bảo vệ, khoảng 300 lỗ nhỏ khác - được tạo ra trong quá trình lực lượng cứu hỏa dập tắt đám cháy - vẫn cần được bịt kín.

Vào đầu tháng này, một phái đoàn thanh tra của IAEA xác nhận khu che chắn của Chernobyl đã mất các chức năng an toàn chính, song chưa phát hiện hư hại vĩnh viễn đối với các kết cấu chịu lực hay hệ thống giám sát. Ông Tarakanov cho biết mức phóng xạ tại hiện trường hiện vẫn ổn định và nằm trong giới hạn cho phép.

Nhà máy điện hạt nhân Chernobyl từng bị quân đội Nga kiểm soát trong những tuần đầu của cuộc xung đột năm 2022, trước khi Matxcơva rút quân.

Dù không còn hoạt động phát điện, Chernobyl vẫn là khu vực có rủi ro đặc biệt cao về an toàn hạt nhân, không chỉ với Ukraine mà còn đối với toàn khu vực châu Âu.

Ukraine tố Nga gây cháy nhà máy điện hạt nhân Chernobyl

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cáo buộc Nga tấn công làm hư hại nhà máy điện hạt nhân Chernobyl.