Lệnh Hoàn Thành (trái) và anh trai Lệnh Kế Hoạch - Ảnh: scmp.com

Lệnh Hoàn Thành là một doanh nhân giàu có và có nhiều quan hệ chính trị nhờ sự che chở của người anh, đã bỏ trốn sang Mỹ và có thể xin tị nạn chính trị ở đó.

Vụ việc đã gây ra căng thẳng giữa Bắc Kinh và Washington trong bối cảnh hai nước đang gặp rất nhiều khúc mắc khác ngay trước chuyến thăm cấp nhà nước của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sang Mỹ vào tháng 9 tới.

Lệnh Hoàn Thành là con út trong nhà họ Lệnh, em trai của Lệnh Kế Hoạch - cựu chánh Văn phòng Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc và cựu phó chủ tịch Chính hiệp (tương đương Mặt trận Tổ quốc), nay đã bị khai trừ Đảng và bị bắt với các cáo buộc tham nhũng.

Chính quyền Mỹ cho tới giờ từ chối việc trao Lệnh Hoàn Thành cho Bắc Kinh. 

Hiện không rõ ông Lệnh Hoàn Thành đang ở đâu, nhưng báo Mỹ The New York Times nói một căn nhà trị giá 2,5 triệu USD, rộng 724m² ở khu giàu có tại Sierra Nevada là do ông đứng tên.

Christopher Bentley, người phát ngôn của Cục Quyền công dân và di trú Mỹ, cho biết thường mất 1-3 năm để xem xét một vụ xin tị nạn, và trong quá trình đó người xin tị nạn được phép cư trú hợp pháp ở Mỹ.

Mỹ có thể trục xuất hàng chục nghìn người Trung Quốc

Vấn đề thêm phức tạp bởi một thỏa thuận hồi tháng 4 giữa Bộ An ninh nội địa Mỹ và Bộ Công an Trung Quốc.

Theo đó, Mỹ có thể trục xuất hàng chục nghìn người Trung Quốc nhập cư bất hợp pháp hiện đang ở Mỹ về lại Trung Quốc, đổi lấy việc Mỹ giúp Trung Quốc bắt giữ và trao trả những người nhập cư giàu có trốn tránh pháp luật.

Christopher K.Johnson, một cựu quan chức CIA chuyên về Trung Quốc, cho biết chính quyền Bắc Kinh có thể muốn lấy lời khai Lệnh Hoàn Thành để phục vụ việc xét xử Lệnh Kế Hoạch, và cũng muốn ngăn cản “lượng thông tin quý giá” về chính trị cấp cao ở Trung Quốc có thể lọt ra ngoài qua Lệnh Hoàn Thành.

Tuy nhiên, NYT nói không rõ Lệnh Hoàn Thành biết được bao nhiêu thông tin.

Lệnh Kế Hoạch, 58 tuổi, có thời gian là thư ký riêng của cựu chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào, một vị trí rất quyền lực, đảm trách việc bảo vệ an ninh cho ông Hồ Cẩm Đào, có tiếng nói trong các vấn đề nhân sự quan trọng và có quan hệ rất rộng.

Từng có hi vọng vào Bộ Chính trị (mọi thư ký riêng của chủ tịch nước ở Trung Quốc sau này đều vào Bộ Chính trị, bao gồm cựu thủ tướng Ôn Gia Bảo), nhưng tháng 3-2012 con trai Lệnh Kế Hoạch thiệt mạng trong một tai nạn trên chiếc xe Ferrari đen cùng hai phụ nữ rất có thể là gái làng chơi.

Sự nghiệp chính trị của ông sa sút nhanh chóng sau đó.