Nghiên cứu của Học viện Công nghệ Massachusetts (MIT) và công ty khởi nghiệp về trí tuệ nhân tạo (AI) nguồn mở Hugging Face cho thấy tỉ lệ tải xuống các mô hình nguồn mở do Trung Quốc phát triển tăng lên 17% trong năm qua, vượt mức 15,8% của các nhà phát triển đến từ Mỹ như Google, Meta và OpenAI.

Đây là lần đầu tiên Trung Quốc dẫn trước Mỹ, theo báo Financial Times.

Mô hình AI nguồn mở được chia sẻ miễn phí để tải về, chỉnh sửa và tích hợp vào sản phẩm, giúp các doanh nghiệp rút ngắn thời gian nghiên cứu và phát triển. Khi được dùng rộng rãi, ảnh hưởng của các mô hình này lên định hướng công nghệ tương lai càng lớn.

Lợi thế của các công ty Trung Quốc đến từ tốc độ phát triển nhanh. MIT cho biết họ tung ra mô hình mới theo chu kỳ mỗi 1 - 2 tuần, trong khi tại Mỹ thường mất 6 - 12 tháng.

Hai mô hình được tải nhiều nhất hiện nay là DeepSeek của công ty về AI Deepseek và Qwen của “gã khổng lồ” thương mại điện tử Trung Quốc Alibaba. DeepSeek đặc biệt gây chú ý khi đạt hiệu quả tương đương nhiều mô hình hàng đầu của Mỹ với chi phí thấp hơn nhiều.

Dù hạn chế về chip AI cao cấp, Trung Quốc có lực lượng nghiên cứu lớn và sử dụng các kỹ thuật tối ưu hóa để tạo ra mô hình nhỏ nhưng mạnh. Trung Quốc cũng dẫn đầu trong nhóm mô hình tạo video.

Trong khi đó, các công ty Mỹ đang thay đổi chiến lược khi Công ty OpenAI ra mắt mô hình “open weight” mở quyền truy cập trọng số nhưng không cung cấp dữ liệu huấn luyện, còn Công ty Meta đẩy mạnh mô hình đóng để chạy đua phát triển công nghệ AI cấp cao.

Các chuyên gia cảnh báo Mỹ thiếu đội ngũ phát triển nguồn mở độc lập quy mô lớn, dù mô hình Olmo 3 mới xuất hiện nhằm thúc đẩy cộng đồng này.

Viện Allen vì trí tuệ nhân tạo (Ai2) cho ra mắt mô hình Olmo 3, trong bối cảnh các mô hình AI nguồn mở của Trung Quốc ngày càng nổi bật trên thị trường toàn cầu nhờ chi phí thấp, khả năng tùy biến cao và dễ triển khai ngay cả với hạ tầng hạn chế.

Nhiều ý kiến cho rằng kết quả hiện tại cho thấy sự chuyển dịch quan trọng trong cạnh tranh AI toàn cầu và đặt ra câu hỏi về ai sẽ dẫn dắt tương lai công nghệ.

Kỹ sư AI Trung Quốc thành tỉ phú 23 tỉ USD nhờ... lệnh trừng phạt của Mỹ

Việc Mỹ siết xuất khẩu chip và Trung Quốc thúc đẩy tự chủ công nghệ đã giúp Công ty công nghệ Cambricon tăng trưởng bùng nổ, đưa nhà sáng lập Trần Thiên Thạch trở thành một trong những tỉ phú tự thân giàu nhất thế giới.