Một số quận ở thành phố Thượng Hải đang triển khai thí điểm chương trình đánh giá "tín nhiệm xã hội" - Ảnh: Wall Street Journal

Theo báo Wall Street Journal, chính quyền Trung Quốc mong muốn tạo ra một hệ thống đánh giá căn cứ vào thói quen chi tiêu, những vi phạm có thể mắc phải và cả việc thực hiện đạo hiếu con cái để từ đó có thể chấm điểm mức độ tín nhiệm của mỗi người dân.

Vào một buổi chiều, khi dùng chiếc thẻ sinh viên của con trai (có giá vé chỉ bằng một nửa giá vé thông thường) để quẹt thẻ lên tàu điện ngầm, chị Chen Li đã bị phạt 6 USD và bị nhân viên kiểm soát vé khiển trách vì không mua vé đúng quy định.

Tuy nhiên một thông báo dán ở gần đó còn cảnh báo về những hậu quả tồi tệ hơn với chị Chen Li. Theo đó, những người vi phạm quy định mua vé tàu có thể bị trừ bớt điểm trong "hệ thống thông tin tín nhiệm cá nhân" của thành phố.

Theo các thông báo chính thức, việc sa sút điểm tín nhiệm cá nhân này có thể gây ảnh hưởng đáng kể tới cuộc sống của chị Chen Li, ví như khi chị muốn vay tiền ngân hàng, tìm việc làm hay xin học cho con….

Chính quyền thành phố Hàng Châu của Trung Quốc đang triển khai thí điểm hệ thống "tín nhiệm xã hội" mà Đảng Cộng sản Trung Quốc mong muốn sẽ nhân rộng trên phạm vi toàn quốc vào năm 2020.

Đây thực chất là sự tái khởi động trên nền tảng công nghệ số hóa các phương pháp kiểm soát xã hội của chính quyền Bắc Kinh.

Hơn bốn mươi chính quyền địa phương tại Trung Quốc đã bắt đầu thu thập hồ sơ dạng số hóa liên quan tới những hành vi ứng xử trong xã hội cũng như trong lĩnh vực tài chính của các công dân để có thể xếp hạng mức tín nhiệm của họ.

Một người có thể sẽ bị chịu những "điểm đen" trong điểm số tín nhiệm này nếu mắc các vi phạm kiểu như lừa dối trong mua vé, sang đường cẩu thả hoặc vi phạm quy định chính sách về kế hoạch hóa gia đình.

Trong thời gian tới chính quyền Bắc Kinh dự tính sẽ thu thập các kho dữ liệu tổng hợp và lớn hơn nữa, trong đó bao gồm cả những hành vi trên mạng Internet của công dân.

Các thuật toán sẽ được ứng dụng để tính toán mức độ tín nhiệm của một công dân, từ đó sẽ dẫn tới việc quyết định mọi phương thức hoạt động họ sẽ được "nhận về" từ mức tín nhiệm đó.

Chẳng hạn như ai sẽ được ưu đãi các gói vay tài chính, ai sẽ được ưu tiên xử lý những thủ tục hành chính nhanh hơn tại các cơ quan công quyền và ai được tạo điều kiện tiếp cận các khách sạn cao cấp…