Cựu thủ tướng Úc Bob Hawke phát biểu tại Diễn đàn Hương Sơn lần thứ 7 tại Bắc Kinh tháng 10-2016 - Ảnh: Imaginechina/SCMP

Báo South China Morning Post (SCMP) dẫn nguồn tin từ một quan chức của Học viện Khoa học Quân sự Trung Quốc trực thuộc Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA), đơn vị bảo trợ chính của diễn đàn Hương Sơn, cho biết.

Diễn đàn Hương Sơn bắt đầu có từ năm 2006, ban đầu diễn ra với tần suất 2 năm một lần, nhưng kể từ năm 2014 đã trở thành hội nghị thường niên.

Diễn đàn này thường được tổ chức hàng năm vào tháng 9 hoặc đầu tháng 10, vốn được xem như một diễn đàn an ninh cạnh tranh với diễn đàn Đối thoại Shangri-la cũng diễn ra thường niên tại Singapore.

Vị quan chức của Học viện Khoa học Quân sự không nêu tên nói: “Lý do chính (của việc không tổ chức diễn đàn Hương Sơn năm nay) là Học viện Khoa học Quân sự sẽ trải qua một quá trình tái cơ cấu lớn và cải tổ lại đội ngũ lãnh đạo, đây là một phần trong công cuộc cải tổ quân đội quy mô lớn đang diễn ra và hướng tới đại hội đảng lần thứ 19 sẽ diễn ra vào nửa sau năm nay”.

Cũng theo vị quan chức này: “Có quá nhiều điều không chắc chắn tại Học viện Khoa học Quân sự. Chẳng hạn không ai biết người nào sẽ là giám đốc mới, ai sẽ phụ trách các vấn đề đối ngoại, phòng ban nào sẽ bị cắt giảm”.

Theo một bài báo độc quyền của SCMP hồi tháng 1 năm nay, tướng Cai Yingting, nguyên giám đốc của Học viện Khoa học Quân sự là một trong số 50 quan chức cấp cao sẽ rời vị trí trong quá trình đại cải tổ nhân sự quân đội.

Một nguồn tin khác trong PLA cho biết quyết định hủy bỏ diễn đàn Hương Sơn năm nay đã được thống nhất từ 3 tuần trước vì các lãnh đạo cao cấp của Bộ ngoại giao Trung Quốc, cơ quan thường hỗ trợ tổ chức sự kiện này, đều đang quá bận rộn với những sự kiện lớn như hội nghị thượng đỉnh BRICS tại thành phố Hạ Môn, tỉnh Phúc Kiến.

Tuy nhiên năm tới diễn đàn Hương Sơn vẫn sẽ diễn ra bình thường.

Một sĩ quan quân đội đã về hưu tại Bắc Kinh cho rằng sở dĩ Trung Quốc không tổ chức diễn đàn Hương Sơn năm nay là vì muốn tạo không khí thân mật hơn với các nước láng giềng, thu hút được nhiều ủng hộ hơn từ họ với các sáng kiến “một vành đai, một con đường” của chủ tịch Tập Cận Bình.

Vị cựu sĩ quan quân đội này phân tích: “Trung Quốc nhận ra rằng họ không nên đe dọa các nước láng giềng ở khu vực châu Á, mà phải tạo ra một tình hình an ninh ổn định tại châu Á - Thái Bình Dương, từ đó Bắc Kinh mới có thể thuyết phục các nước nhỏ khác tham gia sáng kiến Vành đai và con đường của họ”.

Diễn đàn Hương Sơn từng gây nhiều tranh cãi vì vai trò của nó được xem như một đối thủ của diễn đàn an ninh Shangri-la tại Singapore.