Bác sĩ Bệnh viện Nhi Hà Nội đo huyết áp, khám sức khỏe cho học sinh tiểu học trên địa bàn TP - Ảnh: BVCC
Tăng huyết áp ở trẻ em
Theo một nghiên cứu vừa công bố mới đây được thực hiện bởi nhóm các nhà khoa học quốc tế, tổng hợp dữ liệu của 96 nghiên cứu độc lập, bao gồm hơn 400.000 trẻ em và thanh thiếu niên từ nhiều khu vực khác nhau trên thế giới.
Kết quả cho thấy tỉ lệ tăng huyết áp ở bé trai tăng từ 3,4% lên 6,53%, trong khi ở bé gái tăng từ 3,02% lên 5,82% trong giai đoạn 2000-2020. Sự gia tăng này xảy ra ở nhiều vùng địa lý khác nhau, bất kể sự khác biệt về mức thu nhập hay điều kiện sống.
Tại Việt Nam, dù nghiên cứu này không chỉ ra dữ liệu riêng nhưng xu hướng chung của thế giới cũng phản ánh phần nào thực tế trong nước. Tỉ lệ thừa cân, béo phì ở trẻ em Việt Nam tăng nhanh trong 10 năm qua, đặc biệt ở khu vực đô thị.
Theo thông tin từ Bệnh viện Nhi trung ương, nghiên cứu trên thế giới cho thấy tỉ lệ trẻ có tình trạng tăng huyết áp là khoảng 2-5%. Tăng huyết áp trên trẻ em có thể dẫn đến các biến chứng ngắn hạn cũng như dài hạn, bao gồm cả bệnh tim mạch, bệnh thận mạn tính.
Theo bác sĩ Nguyễn Tiến Dũng - nguyên Trưởng khoa nhi Bệnh viện Bạch Mai, thực tế trẻ em mắc "bệnh người già" là câu chuyện đã được cảnh báo trong nhiều năm gần đây. Bệnh diễn tiến âm thầm, không được chú ý, chỉ khi có biểu hiện như mệt mỏi, nôn ói, hôn mê, co giật gia đình mới đưa các cháu đến bệnh viện và phát hiện mắc bệnh.
"Đáng nói, căn bệnh cao huyết áp ở trẻ em nguy hiểm như những gì người lớn gặp phải. Bệnh có thể gây ra các biến chứng như tiểu đường, bệnh lý về tim mạch, trụy tim, não nếu không được điều trị, can thiệp kịp thời", bác sĩ Dũng chia sẻ.
Béo phì và lối sống thụ động
Trong hướng dẫn chuyên môn do bác sĩ Nguyễn Thị Thùy Liên, bác sĩ Nguyễn Sỹ Đức và bác sĩ Nguyễn Thu Hương, Bệnh viện Nhi trung ương, cho biết nhấn mạnh tình trạng béo phì và lối sống thụ động ngày càng phổ biến ở trẻ em và thanh thiếu niên đã làm cho tần suất phát hiện tăng huyết áp ở trẻ em được ghi nhận nhiều hơn. Đặc biệt, tăng huyết áp đã được xác định là yếu tố nguy cơ cho các bệnh lý tim mạch khác khi trưởng thành.
Về nguyên nhân gây tăng huyết áp ở trẻ em, các bác sĩ nêu rõ: tăng huyết áp nguyên phát thường thấy ở trẻ lớn (≥6 tuổi), tiền sử gia đình có người tăng huyết áp và có liên quan đến thừa cân, béo phì.
Tăng huyết áp thứ phát thường gặp ở trẻ nhỏ thường do các bệnh thận và mạch máu thận. Trong đó các bệnh về thận chiếm 34-79% và mạch máu thận chiếm 12-13%. Trong đó tăng huyết áp thứ phát cần chú ý ở trẻ em dưới 6 tuổi và các trường hợp tăng huyết áp nặng kèm theo tổn thương cơ quan đích. Bên cạnh đó, nguyên nhân nội tiết có tỉ lệ 0,05-6%.
Ngoài ra có thể tầm soát, phát hiện sớm các trường hợp cao huyết áp thông qua đo huyết áp định kỳ. Tất cả trẻ em ≥ 3 tuổi nên được đo huyết áp ít nhất một lần trong các đợt khám sức khỏe. Những trẻ < 3 tuổi nên được đo huyết áp trong những trường hợp có nguy cơ tăng huyết áp.
Theo dược sĩ Lê Thị Nguyệt Minh - khoa dược Bệnh viện Nhi trung ương, mục tiêu chung của điều trị tăng huyết áp ở trẻ em, bao gồm cả tăng huyết áp nguyên phát và thứ phát, là đạt được mức huyết áp giúp giảm nguy cơ tổn thương cơ quan đích và giảm nguy cơ tăng huyết áp, bệnh tim mạch khi trưởng thành.
Việc điều trị tăng huyết áp cần kết hợp giữa các biện pháp thay đổi lối sống (áp dụng chế độ ăn lành mạnh, hoạt động thể chất hay giảm cân) với việc sử dụng thuốc hạ áp.
Các dấu hiệu và triệu chứng có thể gặp phải trong trường hợp khẩn cấp khi trị số huyết áp của con quá cao mà cha mẹ cần chú ý là nhức đầu, co giật, nôn mửa, đau tức ngực, thở hụt hơi, tim đập nhanh, đánh trống ngực...
Phòng tránh tăng huyết áp ở trẻ em
Theo các bác sĩ, để phòng tăng huyết áp cho trẻ cần thay đổi lối sống, trẻ nên duy trì trọng lượng cơ thể hợp lý, bởi trẻ bị béo phì có nguy cơ rất cao dẫn đến tăng huyết áp cũng như các bệnh tim mạch khác.
Về chế độ dinh dưỡng, trẻ cần hạn chế muối, ăn nhiều dầu olive, trái cây, rau, các sản phẩm sữa ít béo, các sản phẩm ngũ cốc nguyên hạt, thịt gà, cá và thịt nạc.
Đồng thời nên hướng trẻ tham gia vui chơi, hoạt động ngoài trời, tập thể dục, khuyến khích trẻ năng động và yêu thích, đam mê, luyện tập môn thể thao nào đó. Thời gian hoạt động thể chất của trẻ khoảng 60 phút mỗi ngày. Hạn chế việc trẻ ngồi quá lâu trước màn hình vi tính, xem tivi, chơi game... Đi bộ 30-60 phút, 3-5 lần/tuần giúp giảm huyết áp.
Ngoài ra trẻ có thể bị stress khi áp lực học hành quá lớn, tâm lý căng thẳng mệt mỏi từ cha mẹ, bạn bè, gia đình... Đây cũng là nguyên nhân làm gia tăng nguy cơ mắc tăng huyết áp ở cả người lớn lẫn trẻ nhỏ.
Trẻ cần được sống trong môi trường an toàn
Theo ông Trần Minh Điển - Giám đốc Bệnh viện Nhi trung ương, Chủ tịch Hội Nhi khoa Việt Nam, Việt Nam đang chứng kiến sự gia tăng đáng lo ngại của nhóm bệnh không lây nhiễm ở trẻ nhỏ.
Theo thống kê, các bệnh không lây nhiễm hiện chiếm tới 84% tổng số ca tử vong tại Việt Nam, trong đó bệnh tim mạch và ung thư là nguyên nhân phổ biến nhất, lần lượt chiếm 31% và 19%... Các ca nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp, đái tháo đường đang xuất hiện ngày càng nhiều ở độ tuổi 30-40, thậm chí dưới 30.
Theo ông Điển, nguyên nhân xuất phát từ nhiều yếu tố sức khỏe và môi trường sống của người mẹ trong thời kỳ mang thai, di truyền, chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt của trẻ, tình trạng béo phì, lạm dụng thuốc cũng như stress trong môi trường học tập hiện đại.
Những căn bệnh này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ mà còn đòi hỏi chi phí điều trị lớn do cần áp dụng các kỹ thuật y học hiện đại và chuyên sâu.
"Trẻ em hôm nay không chỉ cần được chữa bệnh mà cần được sống trong một môi trường khỏe mạnh, an toàn, được chăm sóc và phát triển toàn diện", ông Điển nhấn mạnh.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận