Camera AI ra đời có thay thế các camera thế hệ trước và có thay thế được lực lượng CSGT trong toàn bộ nhiệm vụ? Hình ảnh vi phạm được ghi nhận từ camera AI cần được xử lý như thế nào để đạt hiệu quả tốt nhất?

* TS Trần Quang Thắng (Viện trưởng Viện Kinh tế quản lý TP.HCM):

Đột phá lớn trong quản lý đô thị

Chúng ta áp dụng hệ thống camera AI vào quản lý giao thông đô thị là một đột phá rất lớn, giúp thay đổi ý thức người dân. Qua việc phạt nguội "đúng người, đúng lỗi", người dân chắc chắn nghiêm túc chấp hành luật lệ, quy định giao thông mỗi khi ra đường.

Thực tế những ngày vừa qua TP.HCM áp dụng hệ thống camera AI đã phát hiện hàng ngàn trường hợp vi phạm. Trong số đó có những hành vi thường gặp như leo lề, vượt đèn đỏ... Từ đó các hành vi này sẽ giảm. Cần duy trì lực lượng CSGT ở các điểm nóng, vào giờ cao điểm, hỗ trợ xử lý sự cố giao thông linh hoạt đảm bảo "hợp tình, hợp lý".

Đây là một cách làm cần mở rộng cụ thể từng bước phù hợp. Bên cạnh đó cần chuẩn hóa quy trình xử lý phạt nguội từ phát hiện, xác minh, xử lý, tích hợp VNeID. Quy trình gửi phạt nguội thực hiện nhanh chóng qua app, vận động người dân cập nhật thông tin đầy đủ, chuẩn chỉnh.

Muốn triển khai hết tất cả những việc nói trên, TP cần chuẩn bị nguồn kinh phí đảm bảo cho đầu tư hạ tầng, đào tạo nhân lực.

* Ông Bùi Văn Quản (Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hàng hóa TP.HCM):

Ủng hộ dùng camera AI nhưng quy trình cần nhanh hơn!

Việc Hà Nội, TP.HCM triển khai hệ thống camera AI để giám sát, phát hiện, xử lý "phạt nguội" vi phạm giao thông là rất phù hợp với xu hướng hiện đại hóa, quản lý bằng công nghệ.

Nhiều nước trên thế giới đã áp dụng mô hình này nhằm đảm bảo tính chính xác, công khai, minh bạch, nhất là các TP lớn phải đẩy nhanh quá trình triển khai. Trên cơ sở đó nâng cao ý thức, người dân sẽ chấp hành các quy định giao thông tốt hơn, hỗ trợ hiệu quả cho lực lượng chức năng.

Để hệ thống camera AI này phát huy hiệu quả tốt nhất, các đơn vị cần phải đảm bảo hạ tầng giao thông, tổ chức giao thông bài bản. Đơn cử như phân làn đường, vạch kẻ chỉ đường, đèn giao thông, hệ thống biển báo... đầy đủ thì người dân đi lại thuận tiện, camera AI phát huy vai trò giám sát chuẩn hơn.

Hệ thống camera AI cần đáp ứng tiêu chuẩn công nghệ cao, được nghiên cứu phủ sóng đồng bộ nhiều khu vực. Thời gian đầu cơ quan chức năng có thể thí điểm ở khu trung tâm rồi mở rộng dần, căn cứ những điều kiện giao thông thực tế nói trên.

Sau ghi nhận, công tác xử phạt nguội hành vi vi phạm cũng cần đẩy nhanh quy trình hơn. Chúng ta áp dụng camera AI phát hiện nhanh và chuẩn xác vi phạm nhanh, tiến đến gửi thông báo cho người vi phạm ngay trong ngày (chậm nhất là một tuần) để người dân, doanh nghiệp sớm thực hiện nộp phạt đúng quy định pháp luật.

Thời gian tới các đơn vị tích hợp các thông tin thì giám sát giao thông qua camera AI càng hiệu quả, ý thức người dân cải thiện.

* Đại tá Nguyễn Quang Nhật (Trưởng phòng hướng dẫn tuyên truyền, điều tra, giải quyết tai nạn giao thông - Cục Cảnh sát giao thông):

Vẫn cần có CSGT trực tiếp tại hiện trường

Trong thời gian tới, Cục Cảnh sát giao thông sẽ phối hợp với các đơn vị chức năng và công an địa phương lắp đặt thêm hơn 5.000 camera trên các tuyến cao tốc, quốc lộ và đô thị.

Các camera đời cũ hơn sẽ được tận dụng hình ảnh ghi nhận, sau đó sẽ sử dụng AI để huấn luyện, nhận diện vi phạm. Các camera hiện hành vẫn được tận dụng sử dụng, không phải thay thế. Các camera AI mới sẽ được lắp thêm trên các tuyến đường.

Đối với các camera mới có tích hợp AI sẽ có nhiều tính năng tự động nhận diện thông qua những hình ảnh rất sắc nét.

Tuy nhiên trong công tác tuần tra kiểm soát không thể thay thế hoàn toàn cảnh sát giao thông trực tiếp trên đường. Những vi phạm mang tính định lượng như nồng độ cồn, chạy quá tải trọng hay điều tiết, phân luồng giao thông, điều tra xử lý tai nạn... vẫn rất cần có cảnh sát trực tiếp trên đường.

Đến cuối 2025, 100% dữ liệu phương tiện sẽ đảm bảo "đúng, đủ, sạch, sống"

Theo thiếu tướng Nguyễn Văn Mừng (Phó cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông, Bộ Công an), Cục Cảnh sát giao thông đã thí điểm triển khai lắp đặt camera tích hợp công nghệ AI tại một số tuyến đường ở Hà Nội.

Hiện nay ô tô, mô tô và xe gắn máy đã có biển số định danh, việc xử lý vi phạm qua hình ảnh rất nhanh và thuận lợi do đã có trong cơ sở dữ liệu về phương tiện.

Tuy nhiên, hiện toàn quốc còn khoảng 69.000 mô tô và xe gắn máy chưa được định danh, chủ yếu là những xe có biển số dạng cũ. Thậm chí rất nhiều phương tiện đã quá cũ nát, có những xe còn bị bán đồng nát, đã hư hỏng. Nhiều phương tiện đã chuyển giao qua nhiều đời chủ.

Do chưa định danh chủ xe nên kể cả khi có ứng dụng camera AI, việc xử phạt nguội các phương tiện này vẫn đang gặp khó khăn. Trước mắt lực lượng chức năng vẫn gửi thông báo phạt nguội theo thông tin đã đăng ký xe.

Tiến tới Cục Cảnh sát giao thông sẽ tham mưu nhiều biện pháp để siết chặt hơn nữa công tác quản lý phương tiện, nhất là đối với xe máy qua nhiều đời chủ nhằm ràng buộc hơn nữa trách nhiệm của chủ xe.

Ví dụ, một chiếc xe máy biển số dạng 29X4-12xx được chủ xe là ông N.V.A. đăng ký từ năm 2009 và đã có thông tin trên hệ thống, khi xe này vi phạm thì cảnh sát giao thông sẽ gửi thông báo đến nơi ông A. đăng ký thường trú trên giấy đăng ký xe.

Nếu ông A. không đến giải quyết, trên hệ thống sẽ "treo" trường hợp này và sẽ xử lý khi ông A. đi đăng ký xe mới hoặc làm thủ tục cấp đổi giấy tờ mới...

Ngoài ra, để quản lý có hiệu quả các phương tiện chưa định danh này, Cục Cảnh sát giao thông đang tiếp tục tổng rà soát, cập nhật, bổ sung dữ liệu, số hóa hồ sơ đăng ký xe và cập nhật bổ sung mã định danh của người lái xe.

Dự kiến đến ngày 31-12, 100% dữ liệu phương tiện sẽ đảm bảo "đúng, đủ, sạch, sống". Cục Cảnh sát giao thông đặt mục tiêu đến hết năm 2025 và đầu 2026, đơn vị sẽ phối hợp với công an các địa phương trên cả nước rà soát phương tiện hiện còn dữ liệu trên hệ thống, loại khỏi dữ liệu những xe không còn lưu thông.

"Như vậy xe nào còn lưu thông sẽ được định danh để phục vụ công tác quản lý và phát hiện, xử lý vi phạm giao thông qua camera giám sát", ông Nguyễn Văn Mừng khẳng định.

Cục CSGT giải thích về 'phạt nguội' từ camera AI với xe máy

Theo Cục Cảnh sát giao thông, đối với xe máy, chủ xe phải chịu trách nhiệm đến cùng với phương tiện mình đã đăng ký khi để xảy ra vi phạm.