Một máy bay dân dụng cất cánh từ đường băng do Trung Quốc xây phi pháp ở đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam ngày 6-1-2016 - Ảnh: Tân Hoa xã

Ngày 12-1, trả lời về phản ứng của Việt Nam trước nội dung phát biểu của Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 11-1 liên quan đến việc máy bay Trung Quốc bay ra sân bay mà Trung Quốc xây dựng bất hợp pháp trên đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình nêu rõ:

“Việt Nam kiên quyết bác bỏ các quan điểm sai trái trong phát biểu của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 11-1-2016. Một lần nữa, chúng tôi khẳng định chủ quyền không thể tranh cãi của Việt Nam đối với quần đảo Trường Sa cũng như đối với quần đảo Hoàng Sa”.

Lập tức phản đối

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam khẳng định: “Liên quan đến hoạt động bay của Trung Quốc, như đại diện Cục Hàng không Việt Nam đã nhiều lần khẳng định, cơ quan quản lý FIR Hồ Chí Minh của Việt Nam không hề nhận được bất kỳ thông báo nào của Trung Quốc về kế hoạch bay như họ nói.

Vào ngày 30-12-2015, khi đại diện Đại sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội thông báo cho đại diện Bộ Ngoại giao Việt Nam về việc Trung Quốc sẽ sử dụng tàu bay dân sự thực hiện các chuyến bay ra đá Chữ Thập, Việt Nam đã ngay lập tức phản đối và yêu cầu Trung Quốc hủy bỏ hành động này.

Việc Trung Quốc tuyên bố coi việc cho máy bay ra đá Chữ Thập là “các hoạt động hàng không quốc gia” thực chất là nhằm khẳng định yêu sách chủ quyền phi lý của họ đối với quần đảo Trường Sa, vi phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Trường Sa.

Mặt khác, việc Trung Quốc cho máy bay bay ra đá Chữ Thập cho dù là dưới bất kỳ danh nghĩa nào với cách làm như vừa qua cũng đều ảnh hưởng đến an ninh an toàn tự do hàng không ở Biển Đông; đi ngược lại các quy định của luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Chicago năm 1944 về hàng không dân dụng và các phụ lục liên quan đến Quy tắc bay qua vùng trời quốc tế, đặc biệt là phụ lục 2 và phụ lục 11.

Một lần nữa, Việt Nam yêu cầu Trung Quốc chấm dứt việc bay ra đá Chữ Thập, không có thêm các hành động vi phạm chủ quyền của Việt Nam, đóng góp thiết thực vào việc duy trì hòa bình, ổn định trong khu vực, an ninh an toàn tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông”.

Cục Hàng không Việt Nam đáp trả

Chiều qua, Cục Hàng không Việt Nam phát thông cáo đáp trả tuyên bố của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi liên quan đến hoạt động của máy bay Trung Quốc trong vùng thông báo bay (FIR) Hồ Chí Minh.

“Về phía các cơ quan quản lý điều hành bay của Việt Nam, chúng tôi vẫn đang hết sức nỗ lực giám sát chặt chẽ, bảo đảm tuyệt đối an toàn cho các hoạt động bay bình thường trong các vùng thông báo bay do Việt Nam quản lý” - thông cáo của phía Cục Hàng không Việt Nam nêu rõ.

Ngoài ra, Cục Hàng không Việt Nam khẳng định việc thông báo của cơ quan ngoại giao Trung Quốc cho cơ quan ngoại giao Việt Nam không thể thay thế cho việc thông báo bay và thiết lập liên lạc thoại trong vùng trời có kiểm soát với cơ sở cung cấp dịch vụ không lưu theo quy trình hàng không để đảm bảo an toàn và điều hòa cho các hoạt động bay.

Bên cạnh đó, Cục Hàng không Việt Nam thấy rằng người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã đưa ra nhiều lập luận sai trái và nguy hiểm, uy hiếp đến hoạt động bình thường và an toàn hàng không tại Biển Đông, cụ thể:

Việc Trung Quốc tuyên bố “các chuyến bay thử nghiệm và hiệu chuẩn của Trung Quốc tới sân bay mới xây dựng trên Vĩnh Thử là hoạt động hoàn toàn nằm trong phạm vi chủ quyền của Trung Quốc” là cố tình khẳng định toàn bộ hành lang bay từ đảo Hải Nam qua FIR Hồ Chí Minh đến đá Chữ Thập thuộc vùng trời chủ quyền của Trung Quốc.

Đây là tuyên bố hết sức sai trái và phi lý, trực tiếp đe dọa đến hoạt động bình thường và an toàn hàng không dân dụng tại Biển Đông.

Trung Quốc cho rằng việc máy bay của Trung Quốc bay vào, bay cắt ngang hệ thống đường hàng không quốc tế đã được các quốc gia liên quan và Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) thiết lập “hoàn toàn là quyền tự do của Trung Quốc mà không phải tuân thủ bất kỳ quy định, quy tắc quốc tế nào về an toàn hàng không”.

Đây là tuyên bố làm dấy lên sự lo ngại sâu sắc của Việt Nam cũng như cộng đồng hàng không quốc tế về trách nhiệm của một quốc gia đối với vấn đề bảo đảm an toàn hàng không.