Đại sứ Iain Frew trả lời phỏng vấn tại tòa soạn báo Tuổi Trẻ ngày 30-9 - Ảnh: DUYÊN PHAN

Thăm và trả lời phỏng vấn Tuổi Trẻ, Đại sứ Frew đã có những chia sẻ cởi mở về cảm nhận của ông sau hơn một tháng đảm nhiệm vai trò tại Việt Nam, cũng như tái khẳng định tầm quan trọng của Việt Nam trong chính sách đối ngoại của Anh.

Tiếng Việt khó nhưng thú vị

* Chào mừng đại sứ đã đến Việt Nam. Ấn tượng đầu tiên của ông về Việt Nam là gì?

- Tôi nhận tin này khi còn đang sống ở Brazil. Cảm giác đến đây làm việc thật tuyệt vời vì đây là sự lựa chọn đầu tiên của tôi. Đây là một quốc gia hấp dẫn với lịch sử văn hóa tuyệt vời. Với cá nhân tôi, những người Việt tôi đã gặp ở London và nơi khác cũng rất tuyệt vời và ấm áp. Những điều này thực sự là "màn giới thiệu" rất tốt về viễn cảnh công tác ở Việt Nam.

* Ông đã được bổ nhiệm vị trí ở Việt Nam, hay ông có thể lựa chọn quốc gia khác?

- Trong Bộ Ngoại giao Anh, thông thường chúng tôi có một cuộc cạnh tranh nội bộ. Bạn sẽ nộp đơn ứng tuyển, phỏng vấn, có khi được, có khi không… với tôi thì Việt Nam là nguyện vọng đầu tiên.

* Ý ông là ông đã nộp đơn ứng tuyển làm việc ở Việt Nam? Vì sao là Việt Nam, thưa ông?

- Đúng vậy. Về mặt cá nhân, tôi dự đoán mình sẽ được Việt Nam chào đón. Tôi nghĩ đây là nơi thực sự thú vị để sinh sống, khi tôi có thể du lịch, ăn uống, gặp gỡ mọi người và trải nghiệm văn hóa. Đồng thời xét về mặt công việc, đây là nơi rất tuyệt để công tác vì Việt Nam là một nền kinh tế năng động, đang thăng tiến nhanh chóng và có cả nhiều thách thức chờ đợi.

Việt Nam cũng là quốc gia đang nhìn ra toàn cầu, muốn hợp tác với nhiều nước khác. Đây là nhân tố quan trọng bởi vì khu vực Đông Nam Á ngày càng đóng vai trò quan trọng trên thế giới… Công việc này thực sự thú vị.

* Ông nói tiếng Việt rất sõi. Ông bắt đầu học tiếng Việt từ khi nào, luyện tập ra sao, và đâu là điểm khó nhất khi chinh phục ngôn ngữ này?

- Tôi nghĩ mình vẫn còn phải luyện nhiều hơn nữa. Tôi bắt đầu học từ đầu năm ngoái. Bộ Ngoại giao (Anh) tạo điều kiện cho chúng tôi học chuyên sâu, vì vậy tôi đã tập trung học suốt một năm trời với hai giáo viên người Việt sống ở London. Họ đều rất giỏi, và tôi cũng phải làm bài tập, thực hành mỗi ngày, đọc sách vở và các ấn phẩm tiếng Việt khác nhau, bao gồm báo Tuổi Trẻ nữa, nhằm hiểu thêm về Việt Nam và tiếng Việt.

Tôi đã học tiếng Nga, tiếng Bồ Đào Nha, nhưng tôi nghĩ tiếng Việt còn khó hơn. Điểm khó nhất và cũng thú vị nhất là sự sáng tạo của tiếng Việt trong việc liên kết các từ và cụm từ với nhau để tạo nên nghĩa mới. Khá khó khăn khi học từ mới vì tiếng Anh và các ngôn ngữ khác mà tôi biết đều không nhiều liên hệ với tiếng Việt.

* Trong ngày đầu tiên đến Hà Nội, ông ăn phở bò. Phở và ẩm thực Việt Nam gây ấn tượng như thế nào với ông?

- Món đầu tiên tôi thử sau khi đáp xuống Hà Nội từ London là phở bò. Cảm giác đầu tiên của tôi là nó cực ngon, vì vậy tôi muốn thử thêm các món khác nữa ở TP.HCM và các nơi khác. Tới nay, ngoài phở, tôi cũng rất thích bún riêu cua, bún đậu, bún bò Nam Bộ… Khi tới Cần Thơ, tôi đã thử bánh xèo, rất ngon. Một món nữa, dù chưa chắc đã thử món ngon nhất chưa, là bún bò Huế. Tôi chưa tới Huế nhưng tôi thích món cay lắm, vì vậy hy vọng sẽ thử ở đó.

Ẩm thực nói lên nhiều điều về con người, thổ nhưỡng… và hầu hết những món ăn Việt mà tôi đã thử qua đều cho thấy sự cân bằng thú vị. Nếu có thể tổng quát hóa những điều này, tôi sẽ nghĩ rằng đó là sự cân bằng, hòa quyện, kết hợp của những mặt khác nhau. Có thể điều đó phần nào nói lên cảm nhận về người Việt Nam.

Tiềm năng hợp tác lớn

* Dưới thời Đại sứ Gareth Ward, quan hệ Anh - Việt đã phát triển mạnh mẽ. Ông có thấy áp lực ở tư cách người kế nhiệm không?

- Tôi thấy mình may mắn khi quan hệ hai bên đã chứng kiến nhiều thành tựu quan trọng khi tôi bắt đầu nhiệm kỳ. Chúng ta đang hướng tới kỷ niệm 50 năm quan hệ vào năm sau, đây là nền tảng rất tốt để phát huy và xây dựng các dự án mới.

* Ông có mục tiêu cụ thể, "KPI" nào phải hoàn thành không, ví dụ về thương mại?

- Tôi sẽ rất vui nếu tăng gấp đôi thương mại hai chiều. Quả là mục tiêu rất tham vọng, đúng không? Nhưng tôi nghĩ việc đặt mục tiêu lớn là rất quan trọng. Tôi đã thấy được sự quan tâm của các công ty Anh ở thị trường Việt Nam, cũng như cách các công ty xuất khẩu Việt Nam đang theo sát thị trường Anh. Chúng ta có tiềm năng lớn để tăng cường thương mại hai chiều.

* Có những lo ngại về việc Anh sau khi đổi chính quyền sẽ ít nhiều ảnh hưởng tới khả năng duy trì sự ưu tiên cho khu vực Đông Nam Á và Việt Nam nói riêng. Ông nghĩ sao về điều này?

- Như bạn đã biết, Anh đã trở thành đối tác đối thoại của ASEAN. Đó là biểu tượng cho sự cam kết của chúng tôi, mà chúng tôi gọi là chính sách "nghiêng về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương", nơi chúng tôi tập trung chính sách và sự quan tâm vào một khu vực phát triển nhanh, dân số lớn và sáng tạo… Chúng tôi muốn là một phần trong câu chuyện này, và Việt Nam là một phần rất quan trọng. Tôi không nghĩ điều đó sẽ thay đổi.

Dưới chính quyền của Thủ tướng Liz Truss, chúng ta sẽ thấy sự củng cố mức độ hợp tác giữa Anh với ASEAN, khu vực và Việt Nam. Hẳn bạn cũng biết khi còn là bộ trưởng thương mại, bà Truss đã tới Việt Nam và từng là nhân tố quan trọng để hai nước đạt được thỏa thuận thương mại tự do Anh - Việt.

Chúng ta có rất nhiều lợi ích và giá trị chung, ví dụ duy trì luật pháp quốc tế, tôn trọng chủ quyền… và rất nhiều tiềm năng hợp tác cùng nhau. Vì vậy, tôi không nghĩ có bất cứ hoài nghi nào về cam kết của chúng tôi với Việt Nam về đường dài.

"Hãy là chính mình"

Tân Đại sứ Anh Iain Frew ăn phở bò trong ngày đầu tiên đến Việt Nam - Ảnh: FACEBOOK

* Là một nhà ngoại giao LGBT+, ông thấy mình có khác biệt không?

- Là một nhà ngoại giao thuộc cộng đồng LGBT+ ở Anh là điều rất bình thường. Tôi không nhận ứng xử khác biệt nào từ đồng nghiệp, cấp trên hay Bộ Ngoại giao. Chúng tôi có những chính sách nhất quán trong việc ứng xử bình đẳng với không chỉ cộng đồng LGBT+, mà còn với mọi người, mọi dân tộc, mọi giới tính.

Tôi gặp bạn đời của tôi tại London vượt qua những thách thức cùng nhau, rồi chuyển tới Brazil… Tôi cũng đã gặp gỡ cộng đồng LGBT+ tại Việt Nam, và nếu có một thông điệp, tôi sẽ nói rằng "tình yêu là tình yêu, và họ hãy là chính mình".

Thăm báo Tuổi Trẻ, tân đại sứ Anh dùng tiếng Việt nói lời tri ân

TTO - Đến thăm tòa soạn báo Tuổi Trẻ tại TP.HCM, tân Đại sứ Anh tại Việt Nam Iain Frew dùng tiếng Việt để bày tỏ sự trân trọng đối với những đóng góp của báo trong việc thắt chặt quan hệ ngoại giao giữa Anh và Việt Nam.