Trụ sở của NSA ở Fort Meade, Maryland - Ảnh: Reuters

Theo AFP, tòa phúc thẩm ở New York khẳng định quy mô chương trình theo dõi lén các cuộc điện thoại, thư điện tử… của NSA vượt xa thẩm quyền mà Quốc hội Mỹ quy định. Tòa án ra phán quyết này theo đơn kiện do Liên đoàn Tự do dân sự Mỹ (ACLU) chống lại NSA và Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI).

Tòa án nhấn mạnh không có bằng chứng nào cho thấy điều 215 của Luật ái quốc mà Quốc hội Mỹ thông qua lại cho phép NSA thu thập hàng loạt dữ liệu cá nhân của công dân Mỹ.

“Chính phủ cho rằng hoàn toàn không có giới hạn nào. Nếu vậy, chính phủ có thể dùng điều 215 để thu thập mọi loại dữ liệu của bất kỳ công ty tư nhân nào” - tòa án cho biết.

NSA sử dụng điều 215 để dò tìm những người bị tình nghi có liên quan tới các âm mưu tấn công khủng bố bên ngoài nước Mỹ. FBI cũng sử dụng điều luật này để theo dõi các nghi can trong nước. Chương trình do thám khổng lồ của NSA bị “người thổi còi” Edward Snowden lật tẩy.

Luật sư ACLU Alex Abdo mô tả phán quyết của tòa phúc thẩm ở New York “là chiến thắng của sự thượng tôn pháp luật”. “Trong nhiều năm, chính phủ theo dõi hàng triệu công dân Mỹ vô tội. Tòa án đã bác bỏ quan điểm của chính phủ rằng có thể thu thập thông tin về tất cả chúng ta để sử dụng trong tương lai” - luật sư Abdo nhấn mạnh.

Người phát ngôn của Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ (NSC) Edward Price cho biết Nhà Trắng đang xem xét và đánh giá phán quyết của tòa án. Ông Price cho biết thực tế Tổng thống Barack Obama trước đó đã cho rằng cần phải chấm dứt chương trình do thám của NSA theo mô hình hiện nay.

Giới quan sát nhận định phán quyết của tòa án sẽ gây sức ép buộc Quốc hội Mỹ phải bỏ phiếu thông qua các cải tổ đối với luật giám sát trước thời hạn ngày 1-6.