TNS Mỹ bất bình trước hành động khiêu khích của Trung QuốcTNS Mỹ Jim Webb: "Trung Quốc ngày càng hung hăng"

Phóng to

Thượng nghị sĩ Ben Cardin trong buổi họp báo tại Hà Nội chiều 28-5 - Ảnh: Nguyễn Khánh

Thượng nghị sĩ (TNS) Ben Cardin thuộc Đảng Cộng hòa - Mỹ khẳng định như vậy tại cuộc họp báo diễn ra tại Hà Nội ngày 28-5.

Mở đầu cuộc họp báo, TNS Ben Cardin nói: Đầu tiên cho tôi gửi lời cảm ơn người dân VN đã đón tiếp chúng tôi thân thiện trong chuyến đi lần đầu đến khu vực này. Tôi đã có cơ hội gặp gỡ Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Phó Thủ tướng - Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng.

Phải nói rằng các cuộc họp đều rất cởi mở, thẳng thắn. Chúng tôi công nhận tầm quan trọng của một mối quan hệ đối tác tầm chiến lược giữa Hoa Kỳ - Việt Nam.

Sau chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam, tôi sẽ sang Singapore dự Diễn đàn Shangri-La và đưa vụ việc Trung Quốc đặt giàn khoan Hải Dương 981 trái phép vào Việt Nam cũng như những diễn biến phức tạp ở Biển Đông ra diễn đàn quan trọng này.

Hoa Kỳ phản đối hành động có tính gây hấn và đơn phương của TQ ở Biển Đông.

Chúng tôi tin tưởng rằng vấn đề cần được giải quyết một cách hòa bình và các bên cần phải kiềm chế các hành động gây hấn, cần xuống thang tình hình và nên sử dụng các diễn đàn quốc tế trong khuôn khổ Công ước quốc tế về Luật Biển và chúng tôi ủng hộ ASEAN tiến tới Bộ Quy tắc ứng xử. Các bên cũng nên cần sử dụng các kênh ngoại giao hơn là hành vi gây hấn.

Các hành vi đơn phương và gây hấn của Trung Quốc đã gây ra tình huống căng thẳng cao độ. Chúng tôi quan ngại về điều này vì nó không chỉ ảnh hưởng an ninh của Việt Nam mà còn an ninh, hàng hải khu vực.

Nghe phần trả lời của TNS Ben Cardin

Thượng nghị sĩ Ben Cardin trả lời các câu hỏi của phóng viên - Ảnh: Nguyễn Khánh

Trung Quốc thực hiện hành vi sai trái

* Báo Tuổi Trẻ: Xin cho biết cập nhật mới nhất sau khi ông cùng năm thượng nghị sĩ khác ra tuyên bố ngày 9-5 kêu gọi chính quyền Hoa Kỳ yêu cầu Trung Quốc kiềm chế các hành vi khiêu khích và kêu gọi Quốc hội Hoa Kỳ ra nghị quyết về vấn đề này?

- TNS Ben Cardin: Ủy ban đối ngoại của Thượng viện đã cân nhắc đưa ra nghị quyết mà tôi là một trong các tác giả. Nghị quyết nói đến tất cả những điều tôi vừa đề cập. Chúng tôi hoàn toàn phản đối các hành vi đơn phương gây hấn ảnh hưởng an ninh hàng hải. Trung Quốc đã thực hiện các hành vi đó. Đó là các hành vi sai trái.

Nghị quyết của chúng tôi nêu vấn đề cần được giải quyết thông qua giải pháp hòa bình và đàm phán giữa các bên liên quan. Chúng tôi khuyến khích các bên cần tuân thủ luật pháp quốc tế và các cơ chế đã được thiết lập chứ không phải hành động đơn phương. Nghị quyết đã được Ủy ban đối ngoại Thượng viện thông qua và sẽ được sớm trình lên Thượng viện để xem xét thông qua.

* Wall Street Journal: Vấn đề này ảnh hưởng như thế nào đến quan hệ Hoa Kỳ - Việt Nam? Liệu ông có thấy tiến bộ nào giữa hai nước?

- TNS Ben Cardin: Hoa Kỳ và Việt Nam sắp tới sẽ kỷ niệm 20 năm bình thường hóa quan hệ song phương và chúng tôi đã tiến vào khuôn khổ đối tác chiến lược, thể hiện qua các cuộc gặp gần đây nhất giữa hai nước. Có thể thấy đây là một con đường liên tục.

Hiện nay, chúng tôi đang làm việc về Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), trong đó có Việt Nam, chúng tôi đã trao đổi về chủ đề nhân quyền và quản trị tốt. Đây là con đường đang có nhiều tiến triển. Khi chúng ta có tiến bộ về kinh tế, chính trị, nhân quyền, quản trị tốt... chúng ta cũng đang tiến gần đến việc giải quyết các vấn đề an ninh ảnh hưởng đến cả hai nước, ví dụ như an ninh hàng hải.

Chúng tôi còn tiếp tục các thảo luận bàn về cách thức tăng cường quan hệ và cách thức mang lại lợi ích chung cho cả hai bên. Đây là các thảo luận vẫn còn đang tiếp diễn.

Tôi muốn nhấn mạnh: về phía Hoa Kỳ, khi thực hiện chính sách xoay trục về châu Á, chúng tôi mong thấy Việt Nam phát triển, vững mạnh, độc lập. Chúng tôi tin rằng điều đó quan trọng cho ổn định của khu vực cũng như thúc đẩy quyền lợi của Hoa Kỳ.

Hoa Kỳ muốn tạo quan hệ vững mạnh hơn ở châu Á

* Báo VietNamNet: Trong chương trình ở Đối thoại Shangri-La, ông có ý định gặp gỡ phía Trung Quốc để thảo luận về các vấn đề này không?

- TNS Ben Cardin: Tôi sẽ có cuộc gặp với bà Fu (bà Fu Ying - chủ tịch Ủy ban đối ngoại Quốc hội của Trung Quốc - PV), và chúng tôi sẽ cùng tham gia một phiên thảo luận. Hai chúng tôi sẽ gặp riêng để nói về vấn đề an ninh. Tôi đã gặp bà Fu ở Trung Quốc cách đây một năm và mong gặp lại bà. Chúng tôi biết nhau.

Về chính sách xoay trục của Hoa Kỳ sang châu Á, chúng tôi muốn tạo các mối quan hệ vững mạnh hơn ở châu Á, trong đó có Trung Quốc. Chúng tôi muốn thấy Trung Quốc vững mạnh, độc lập. Do đó, trong trao đổi với đối tác phía Trung Quốc, tôi muốn nhấn mạnh là cần phải xuống thang tình hình.

* VTV: Xin ông cho biết nước Mỹ và cộng đồng quốc tế cần làm gì để duy trì hòa bình ở biển Đông?

- TNS Ben Cardin: Vấn đề về an ninh hàng hải chắc chắn nằm trong suy nghĩ của chúng tôi. Sau khi rời Việt Nam, tôi sẽ sang Singapore tham gia Đối thoại Shangri-La và tôi xin đảm bảo vấn đề an ninh hàng hải cũng là vấn đề trọng tâm trong thảo luận của tôi.

Hoa Kỳ phản đối hành động gây hấn và đơn phương của Trung Quốc ở biển Đông. Chúng tôi tin tưởng rằng vấn đề cần được giải quyết một cách hòa bình và chúng tôi trông đợi các bên kiềm chế các hành động gây hấn. Chúng tôi hi vọng sẽ xuống thang tình hình, và các bên nên sử dụng diễn đàn quốc tế trong khuôn khổ Công ước quốc tế về Luật biển. Chúng tôi ủng hộ ASEAN tiến tới Bộ quy tắc ứng xử. Các bên cũng nên sử dụng kênh ngoại giao hơn là hành vi gây hấn.

Các hành vi đơn phương và gây hấn của Trung Quốc không chỉ ảnh hưởng an ninh của Việt Nam mà còn ảnh hưởng an ninh, hàng hải khu vực. Đây cũng là mối quan tâm của Hoa Kỳ và cộng đồng quốc tế.

Trung Quốc đâm chìm tàu cá Việt Nam là hành vi nguy hiểm không thể chấp nhận

* Báo Lao Động: Ông thấy thế nào về việc tàu Trung Quốc đâm chìm tàu cá Việt Nam cách đây hai ngày? Ông có lời khuyên gì cho Việt Nam?

- TNS Ben Cardin: Phía Việt Nam không đề nghị tôi đưa ra lời khuyên nên tôi không có câu trả lời nào cho ý thứ hai. Nhưng rõ ràng việc có sự hiện diện quân sự như Trung Quốc có quanh giàn khoan là tình huống nguy hiểm. Theo tôi hiểu, sự việc xảy ra cách giàn khoan nhiều dặm. Đó là hành vi nguy hiểm không thể chấp nhận được, gây thiệt hại lớn về tài sản và tính mạng. Vì nhiều lý do, chúng tôi thấy cần phải làm sao để xuống thang tình hình.

Các bạn đã nghe nhiều lần từ các quan chức khác nhau của Hoa Kỳ rồi nhưng tôi nhấn mạnh lại: Hoa Kỳ không đưa ra quan điểm về các tuyên bố chủ quyền, nhưng có quan điểm chống các hành vi đơn phương và gây hấn. Chúng tôi muốn thấy các nước liên quan cần giải quyết sự khác biệt trong tuyên bố chủ quyền qua các cơ chế hòa bình, các cơ chế quốc tế, để đối thoại hòa bình nhằm giảm căng thẳng thay vì leo thang.

* Báo Thanh Niên: Có nhiều bình luận cho rằng hành động của Trung Quốc ở biển Đông là do họ muốn thử thách quan điểm của Hoa Kỳ, cho rằng do Hoa Kỳ đang bận rộn và hạn chế nguồn lực ở khu vực này nên Trung Quốc làm tới. Ông có thể bình luận?

- Tôi hiểu câu hỏi của anh nhưng tôi không phải là người theo sát vấn đề đó. Hoa Kỳ rất nhất quán trong việc chỉ trích hành vi đơn phương của Trung Quốc cũng như trong chính sách an ninh hàng hải. Sự nhất quán đó còn thể hiện ở những vấn đề không chỉ liên quan đến Trung Quốc và Việt Nam.

Chúng tôi nhất quán trong việc ủng hộ ASEAN tiến tới Bộ quy tắc ứng xử (COC). Tôi nghĩ Hoa Kỳ đã luôn nhất quán và có quan điểm mạnh mẽ trong chính sách, theo hướng các vấn đề này phải được giải quyết bằng biện pháp hòa bình. Chúng tôi luôn đóng vai trò tích cực và thể hiện quan điểm của mình ở mọi diễn đàn có thể.

* VNExpress: Xin cho biết bình luận về việc Trung Quốc di chuyển giàn khoan trong vùng đặc quyền kinh tế?

- TNS Ben Cardin: Tôi đã trả lời câu hỏi của bạn rồi. Chúng tôi có biết về việc họ di chuyển giàn khoan nhưng vẫn trong cùng khu vực. Tôi cũng biết việc tàu cá Việt Nam bị Trung Quốc đâm chìm. Chúng tôi nghĩ rằng tình hình rất căng thẳng. Chúng tôi đã thúc giục Trung Quốc có hành động để giảm căng thẳng thay vì leo thang qua việc xuất hiện các tàu quân sự của họ và sự can thiệp của họ vào các hoạt động hàng hải.

* DPA (Đức): Ông có nghĩ rằng cách tiếp cận của Chính phủ Việt Nam theo hướng kiện Trung Quốc ra tòa trọng tài quốc tế trong vấn đề biển Đông là đúng đắn không?

- Các nước có tranh chấp, bất đồng cần thảo luận trực tiếp với nhau thông qua đối thoại và biện pháp ngoại giao thay vì sử dụng biện pháp đơn phương, gây hấn. Chúng tôi muốn thấy Trung Quốc và Việt Nam đối thoại với nhau cũng như nhận thấy mỗi nước có thể tìm đến cơ chế quốc tế nào đó mà họ thấy phù hợp để nêu vấn đề của mình.