Đây là một đề xuất mang tính "táo bạo", đột phá, tất nhiên phải qua phản biện nhưng đó là điều mà quá trình xây dựng Luật Thuế TNCN mới cần có. Cho đến nay, qua dư luận, dự thảo luật lại chưa ngồn ngộn yếu tố đột phá.

Góp ý của Bộ Công an và từ báo chí cho thấy dư luận rất quan tâm đến Luật Thuế TNCN mới. Bởi nó không chỉ liên quan đến hàng chục triệu người và gia đình của họ mà còn là "đường băng" để đất nước cất cánh với mục tiêu tăng trưởng từ hai con số trong 20 năm tới.

Khi đó rất cần khuyến khích sáng tạo, khuyến khích làm giàu. Một Luật Thuế TNCN đi theo lối mòn, không sáng tạo, thiếu đột phá sẽ khiến "đường băng" bị gồ ghề.

Có thể kể ra những đột phá nhưng chưa được tiếp thu như giảm trừ gia cảnh theo vùng miền, đánh thuế trên lợi nhuận thay vì thuế "khoán" với bất động sản, thuế lũy tiến với người lướt sóng bất động sản, mức điều tiết vì thuế còn cao khi TNCN của Việt Nam thuộc nhóm cao ở Đông Nam Á...

Nghị quyết số 191 của Chính phủ ngày 26-6-2025 yêu cầu Bộ Tài chính khi xây dựng mức giảm trừ gia cảnh mới cần xét đến đặc thù vùng, miền. 

Yêu cầu này được đa số đồng tình vì chi phí tại TP.HCM, Hà Nội cao hơn rất nhiều so với vùng sâu, vùng xa nhưng lại có cùng mức giảm trừ gia cảnh.

Thế nhưng Bộ Tài chính "sau quá trình nghiên cứu kỹ lưỡng, đây là phương án khó khả thi về mặt tổ chức thực hiện cũng như quản lý hành chính".

Tương tự, dự thảo ban đầu đưa ra hai cách tính thuế TNCN với bất động sản: "khoán" 2% và thu trên chênh lệch đầu vào và đầu ra. Nhưng rồi cách tính chênh lệch đã "được" rút lại, xem như không có gì mới, như đã áp dụng lâu nay.

Cách thu "khoán" 2% dễ cho ngành thuế nhưng lại tạo ra bất hợp lý là lỗ cũng phải nộp thuế.

Rút lại cách thu này, Bộ Tài chính đã mâu thuẫn với chính mình khi luôn đòi hỏi người kinh doanh phải tính đúng tính đủ chi phí đầu vào đầu ra nhưng nay họ có đủ "đầu vào - ra, hóa đơn hợp lý, hợp lệ" thì lại... "khoán".

Cần nhắc lại là gần 20 năm trước Bộ Tài chính từng đưa hai phương pháp tính thuế này vào Luật Thuế TNCN 2007, hiệu lực năm 2009. Sau đó, năm 2014 lại trình để Quốc hội rút cách tính thuế trên chênh lệch ra khỏi luật.

Chẳng lẽ sau gần 20 năm, dù số hóa dữ liệu đã nhảy vọt, quản lý chi phí nay rất chặt, người dân cũng tự giác khai đúng khai đủ, vẫn không thể áp dụng cách tính thuế công bằng, hợp lý này?

Ngay mức biểu thuế mới cũng chưa thể gọi là đột phá và phù hợp với lộ trình đất nước vươn lên giàu có khi áp mức điều tiết quá cao với những người có thu nhập cao, được xem là nhân tài, chịu khó làm giàu, nỗ lực sáng tạo.

Thuế TNCN ảnh hưởng đến sức mua, chất lượng sống của người dân và tăng trưởng kinh tế. Nếu thu nhập không sung mãn, thuế thu quá rát, người dân không có rủng rỉnh để chi tiêu, chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến một trong ba trụ cột tăng trưởng của nền kinh tế: xuất khẩu, đầu tư và tiêu dùng.

Đã có nhiều đóng góp mang tính đột phá theo tầm nhìn mới - giai đoạn đất nước vươn mình - để xây dựng dự thảo Luật Thuế TNCN mới, vì vậy rất cần sự tiếp thu đột phá, thoát khỏi lối mòn để tránh ban hành rồi phải... sửa.

Thủ tướng họp chuyên đề pháp luật, cho ý kiến gồm Luật Thuế thu nhập cá nhân

Ngày 8-9, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 9-2025.