Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu đề dẫn tại hội nghị - Ảnh: CHÍ TUỆ

Sáng 29-9, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì hội nghị tổng kết phát triển cây mắc ca và định hướng giải pháp trong thời gian tới, và yêu cầu bộ ngành, địa phương tính toán phát triển cây trồng này phải đảm bảo lợi ích cho nông dân, người sản xuất.

Phát biểu đề dẫn, Thủ tướng cho rằng mắc ca là cây xóa đói giảm nghèo, làm giàu cho nông dân Tây Nguyên, Tây Bắc, giúp thúc đẩy kinh tế tại vùng sâu vùng xa, giúp ổn định an ninh quốc phòng. 

"Bần cùng sinh đạo tặc, khi cuộc sống người dân tốt lên thì ổn định an ninh, trật tự", Thủ tướng mở đầu.

"Tôi xem tivi có nông dân kể trồng 5-7ha mắc ca nhưng toàn lá, không có trái. Cái này phải xem lại chất lượng giống, quản lý nhà nước về giống ở đâu, quy hoạch trồng vùng nào cho hợp lý…

Có một điều rất thường xuyên ở Việt Nam là được mùa mất giá, được giá mất mùa. Hôm nay có Thủ tướng, có các bộ trưởng, lãnh đạo các địa phương ở đây, chúng ta phải quản lý quy hoạch, có tư duy phát triển.

Hiện nay diện tích đã rất tăng rồi, cần tăng bao nhiêu chứ không để tăng vô cùng tận. Chúng ta phải có tính toán về nhu cầu để mở rộng thị trường, đảm bảo quyền lợi cho người dân, người sản xuất", Thủ tướng chỉ đạo.

Thủ tướng cho rằng nâng cao chất lượng chế biến sẽ nâng cao lợi nhuận cho người dân, người sản xuất - Ảnh: THẾ THẾ

Theo Thủ tướng, sau hội nghị này, một phong trào trồng mắc ca có thể sẽ rộ lên đặt ra việc cung ứng vốn, những ngân hàng có uy tín, đảm bảo vốn ưu đãi để người dân có thể phát triển bền vững.

"Cây mắc ca có nguồn dinh dưỡng lớn nên nhu cầu rất cao, ngay cả trong nước chứ không chỉ xuất khẩu. Một vấn đề khác được đặt ra là chúng ta phải có chế biến, nâng tầm thương hiệu. Mắc ca xuất xứ từ Úc nhưng ở Việt Nam cần có chiến lược phát triển thương hiệu riêng, vươn ra toàn cầu", Thủ tướng nhắn nhủ.

Thủ tướng cũng đánh giá cây mắc ca là cây lâm sinh, phát triển độ che phủ, nhưng nếu phát triển cần có sự chung tay của các doanh nghiệp để phát triển một loại cây có lợi nhuận đồng thời góp phần bảo vệ môi trường, độ che phủ rừng...

Ông Hà Công Tuấn, thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, cho biết cây mắc ca đã được du nhập vào trồng ở Việt Nam từ năm 1994.

Quy hoạch phát triển cây mắc ca vùng Tây Bắc và Tây Nguyên đến năm 2020, tiềm năng phát triển đến năm 2030 đặt mục tiêu đến năm 2020 tổng diện tích trồng mắc ca tại vùng Tây Bắc và Tây Nguyên khoảng 10.000ha, tiềm năng phát triển đến năm 2030 khoảng 35.000ha.

Đến nay đã có nhiều giống mắc ca phát triển ở VN. Trong ảnh: một vườn ươm mắc ca tại Đắk Lắk - Ảnh: THẾ THẾ

Sau 5 năm thực hiện, đến nay cả nước có 23 tỉnh đã trồng cây mắc ca với diện tích 16.554ha, trong đó 9 tỉnh ở 2 vùng Tây Bắc và Tây Nguyên trồng được 15.440ha, tăng 55% diện tích so với quy hoạch; 14 tỉnh khác chưa có trong quy hoạch đã trồng được 1.114ha.

Về sản lượng, năm 2020 các tỉnh dự kiến thu hoạch 6.570 tấn hạt tươi, tăng gần 24,5 lần so với năm 2015 (269 tấn). Với giá bán sản phẩm dạng hạt sấy khoảng 200 triệu đồng/tấn như hiện nay, ước tính 3.942 tấn hạt sấy sẽ mang lại giá trị 788 tỉ đồng (trong đó khoảng 60% xuất khẩu, còn lại phục vụ tiêu dùng trong nước).

Về giống, đến nay Bộ NN-PTNT đã công nhận được 13 giống mắc ca đưa vào sản xuất, trong đó có 3 giống quốc gia và 10 giống tiến bộ kỹ thuật.

​Tây Nguyên cần thận trọng khi mở rộng diện tích cây mắcca

Theo Thường trực Ban Chỉ đạo Tây Nguyên, hiện nay, các tỉnh Tây Nguyên có 2.266ha cây mắcca, chiếm hơn 64% diện tích cây mắcca của cả nước.