"Nếu Việt Nam muốn thu hút khách du lịch chất lượng cao, cần ưu tiên phát triển các trải nghiệm ẩm thực cao cấp, mang lại giá trị thực sự xứng đáng với giá tiền", Liam Cordingly, nhà kinh tế trưởng tại Oxford Economics, chia sẻ tại hội thảo "Sản phẩm nào cho khách du lịch cao cấp đến Việt Nam?" do báo Tuổi Trẻ tổ chức vào tháng 10 vừa qua.

Chưa khai thác đầy đủ tiềm năng

Du lịch ẩm thực đang ngày càng phát triển mạnh trên toàn cầu. Theo báo cáo của Oxford Economics trình bày tại hội thảo "Sản phẩm nào cho khách du lịch cao cấp đến Việt Nam?", thực phẩm và đồ uống là yếu tố quyết định đối với 7 trong số 10 du khách khi lựa chọn điểm đến.

Trong khi đó, ẩm thực Việt Nam là sự kết hợp phong phú giữa những giá trị lịch sử, địa lý và sự đa dạng các văn hóa, từ hương vị đậm đà của miền Bắc, các loại gia vị nồng đậm ở miền Trung, và vị ngọt dịu dàng của miền Nam. Những món ăn đặc trưng như phở, bún chả và bánh mì đã được công nhận trên toàn cầu. Tuy vậy, tiềm năng thu hút khách du lịch chất lượng cao vẫn chưa được khai thác đầy đủ.

Cách tiếp cận toàn diện trong ẩm thực

Khách du lịch chất lượng cao không chỉ được định nghĩa bởi thu nhập hay khả năng chi tiêu mà còn bởi mong muốn hòa mình vào văn hóa, tìm kiếm sự nguyên bản và giá trị xứng đáng. Cách tiếp cận này trái ngược với giả định rằng các trải nghiệm cao cấp phải hướng đến sự xa hoa.

Một trải nghiệm ẩm thực cao cấp không chỉ dừng lại ở món ăn. Đó là trải nghiệm toàn diện từ không gian, dịch vụ, cách trình bày và bối cảnh văn hóa. Khách du lịch chất lượng cao không chỉ tìm kiếm một bữa ăn ngon mà còn mong muốn một trải nghiệm khơi gợi cảm xúc và sự kết nối. Để đạt được điều này, Việt Nam cần tập trung vào cách tiếp cận toàn diện trong ẩm thực.

Chẳng hạn, một bữa ăn được sắp xếp tỉ mỉ, kết hợp các món ăn đặc trưng của địa phương với một loại vang trứ danh trên thế giới, trong một không gian tôn vinh di sản phong phú của Việt Nam, sẽ dễ thu hút nhóm du khách này. 

Dịch vụ đóng vai trò vô cùng quan trọng. Sự hiểu biết và chuyên nghiệp của đội ngũ nhân viên góp phần nâng cao trải nghiệm cho các du khách. Các nhà hàng và quán bar sử dụng các nhân viên pha chế được chứng nhận, am hiểu văn hóa sẽ nâng cao nhận thức về giá trị. Một đầu bếp có thể giải thích ý nghĩa lịch sử của một món ăn truyền thống hay một chuyên gia biết giới thiệu rượu vang nổi tiếng thế giới kết hợp với món đặc sản địa phương sẽ tạo nên khoảnh khắc đáng nhớ cho du khách.

An toàn và vệ sinh cũng vô cùng quan trọng. Theo báo cáo của Oxford Economics, 84% du khách coi an toàn và độ tin cậy của thực phẩm và đồ uống là yếu tố thiết yếu trong quyết định của họ.

Điểm mạnh của Việt Nam nằm ở việc kết hợp các truyền thống lâu đời với sự đổi mới hiện đại. Khách du lịch chất lượng cao bị thu hút bởi những trải nghiệm độc đáo tôn vinh văn hóa địa phương trong khi vẫn kết hợp các xu hướng đương đại. Điều này có thể bao gồm việc kết hợp các món ăn vùng miền với đồ uống quốc tế hoặc tái hiện lại các công thức truyền thống theo phong cách hiện đại.

Chẳng hạn, xu hướng ăn uống từ nông trại đến bàn ăn (farm-to-table) đang trở nên phổ biến trên toàn cầu, nhấn mạnh vào nguyên liệu tươi sạch, địa phương và tính bền vững. Sự phong phú về nông nghiệp của Việt Nam khiến nơi đây trở thành điểm đến lý tưởng cho các sáng kiến này.

Một nhà hàng ở Đồng bằng sông Cửu Long có thể cung cấp trải nghiệm ăn uống nơi du khách tự tay thu hoạch nguyên liệu, tìm hiểu về phương pháp canh tác địa phương, và thưởng thức bữa ăn được chế biến từ chính thành quả của mình. Cách tiếp cận đầy tính tương tác này kết nối trực tiếp du khách với di sản văn hóa và thiên nhiên của Việt Nam.

Cá nhân hóa trải nghiệm

Không có hai du khách nào giống y hệt nhau, chính vì vậy cá nhân hóa là yếu tố then chốt trong việc đáp ứng nhu cầu của khách du lịch chất lượng cao. Từ các thực đơn được tuyển chọn kỹ lưỡng để giới thiệu đặc sản vùng miền đến các lớp dạy nghệ thuật ẩm thực Việt Nam, những trải nghiệm được tùy chỉnh sẽ có thể tạo ra ấn tượng sâu sắc. Chẳng hạn, một sự kiện kết hợp đồ uống và ẩm thực độc đáo, sử dụng nguyên liệu địa phương và vang quốc tế, có thể thu hút những du khách có sở thích ẩm thực đa dạng.

Bên cạnh đó, các nét văn hóa truyền thống độc đáo của Việt Nam mang đến vô vàn cơ hội để cá nhân hóa. Lấy ví dụ về bánh chưng, một loại bánh gạo truyền thống được làm vào dịp Tết Nguyên Đán. Tổ chức một lớp học nơi khách du lịch có thể học cách làm món ăn này trong khi chia sẻ về ý nghĩa văn hóa của nó sẽ tạo ra một trải nghiệm ý nghĩa và mang tính tương tác.

Tầm nhìn dài hạn

Nền tảng của bất kỳ trải nghiệm cao cấp nào chính là con người thực hiện nó. Việt Nam cần phát triển lực lượng lao động trong ngành du lịch - nhà hàng - khách sạn có kỹ năng và kiến thức để phục vụ khách du lịch chất lượng cao. Các chương trình đào tạo được chứng nhận dành cho đầu bếp, chuyên gia rượu vang (sommeliers), và nhân viên pha chế, phục vụ có thể nâng tầm tiêu chuẩn chung của toàn ngành.

Ví dụ có thể kể đến như việc các khóa học chuyên biệt về ẩm thực truyền thống Việt Nam hoặc hội thảo về xu hướng ẩm thực và đồ uống quốc tế có thể giúp lực lượng lao động nâng cao tay nghề, mở rộng hiểu biết. Những hoạt động này không chỉ giúp nâng cao chất lượng dịch vụ mà còn góp phần phát triển danh tiếng ẩm thực của Việt Nam.

Ẩm thực Việt Nam không chỉ là các món ăn, mà nên là những câu chuyện về văn hóa, truyền thống và sự đổi mới. Thông qua việc kể câu chuyện này bằng những trải nghiệm chất lượng cao, đầy ý nghĩa, Việt Nam không chỉ chinh phục trái tim của du khách mà còn có thể khẳng định mình là một quốc gia hàng đầu trong lĩnh vực du lịch toàn cầu.