APEC hội nhập toàn diện châu Á - Thái Bình DươngNhắc nhở lớn của hội nghị APEC

Phóng to

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang (thứ tư từ phải sang) và các nguyên thủ chụp ảnh lưu niệm trước giờ bế mạc APEC sáng 8-10 - Ảnh: Reuters

15 năm vào APEC

Vẫn còn những vấn đề Việt Nam phải cố gắng rất nhiều, nhưng sau 15 năm tham gia APEC, nhờ các chương trình tự do hóa, thuận lợi hóa thương mại và đầu tư của APEC mà hàng hóa VN ngày càng gặp phải ít rào cản hơn khi sang các thị trường APEC. Những dòng thuế quan của các nước thành viên đã giảm hơn 70%, và mức thuế quan trung bình giảm từ gần 17% xuống còn trên 6%.

Là nước đang phát triển, chúng ta đã tận dụng được lợi ích từ tự do hóa thương mại và đầu tư. Chỉ tính sau một thập kỷ tham gia, kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và APEC đã tăng từ 10,5 tỉ USD lên hơn 90 tỉ USD, APEC trở thành thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam với kim ngạch tăng gấp 8 lần so với năm 1995. Chúng ta cũng nhập khẩu nhiều nhất từ các nước thành viên APEC, với trên 80% tổng giá trị hàng hóa nhập khẩu với những chủng loại hàng hóa trước đây chủ yếu nhập từ Liên Xô và các nước XHCN Đông Âu.

Cũng như vậy, Việt Nam đã nhận được nguồn vốn đầu tư dồi dào nhất, tới hàng trăm tỉ USD, chiếm trên 2/3 tổng giá trị FDI của thế giới đầu tư vào Việt Nam. Và điều đáng kể là thông qua FDI đã góp phần quan trọng cho tăng trưởng kinh tế, tiếp thu được công nghệ tiên tiến cùng nhiều kinh nghiệm quản lý, để lại dấu ấn rõ nét trong diện mạo kinh tế Việt Nam.

Đó là chưa kể những lợi ích về du lịch, lợi ích là lực đẩy để ta gia nhập WTO, đẩy mạnh tự do hóa quan hệ thương mại song phương, nâng cao năng lực hội nhập quốc tế, và giờ đây là đàm phán tham gia Hiệp định kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP), các hiệp định tự do hóa thương mại với EU, Nga - Belarus - Kazakhstan, Hàn Quốc…

Khác với những suy nghĩ dè dặt ban đầu, tại các hoạt động trong khuôn khổ APEC, trong đó có cả ABAC, cuộc gặp cấp cao TPP 4 và các cuộc tiếp xúc song phương giữa Chủ tịch nước ta với nguyên thủ các nước lớn, tôi được chứng kiến thái độ đánh giá cao của các đoàn đối với Việt Nam.

Dù họ biết Việt Nam vẫn còn nhiều khó khăn trong quá trình chuyển đổi kinh tế, nhưng đánh giá chung của họ là sự thành công của Việt Nam, đặc biệt là việc Việt Nam đã nhanh chóng xây dựng một môi trường pháp lý, có những tiến bộ rõ rệt về rà soát chính sách và pháp luật thương mại kể từ sau gia nhập WTO.

Từ năm 2008 đến nay, các luật của chúng ta đều được mở để lấy ý kiến rộng rãi dù rằng có những luật và chính sách còn có những phản biện mạnh mẽ, nhưng nó phản ánh bước đi của dân chủ hóa...

Biểu hiện rõ ràng nhất là hội nghị đã mời Chủ tịch nước ta là một trong những vị nguyên thủ đầu tiên phát biểu tại phiên họp kín thứ nhất (phiên quan trọng và nổi bật nhất) của hội nghị lần này.

Không thể chủ quan

Không chỉ tại đây, hội nghị cấp cao APEC mà cả trong các chuyến thăm đối ngoại khác, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang luôn nhấn mạnh dù thế giới đánh giá tốt những thành công của Việt Nam nhưng chúng ta không được chủ quan. Bởi kết quả mới chỉ là rất khiêm tốn, nhiều mục tiêu đề ra khả năng thực hiện còn khó khăn.

Ông căn dặn các bộ, ngành tham gia đàm phán và khi xây dựng chính sách phải hết sức chú ý những nhận thức này, điều đó đòi hỏi sự năng động, không ngừng học tập, có bản lĩnh vững vàng và thật sự hiểu biết mới có thể hành động vì lợi ích của đất nước.

Ông cũng yêu cầu các doanh nghiệp phải nâng cao nhận thức về toàn cầu hóa, thấy rõ cả mặt thuận và không thuận, nâng cao năng lực sản xuất kinh doanh và năng lực cạnh tranh để ứng phó với những thách thức không chỉ trên thị trường thế giới mà ngay cả trên thị trường nội địa. Chính bản thân ông - ông nói - cũng phải trên cơ sở nhận thức này để làm việc với các đối tác nước ngoài, phải luôn luôn “sốt ruột” và không được chủ quan, thỏa mãn với những gì Việt Nam đã đạt được.

Hàng loạt hoạt động

Chỉ trong gần hai ngày, kể cả buổi tối, tận dụng tối đa thời gian có thể, Chủ tịch nước ta đã thực hiện 8 hoạt động theo chương trình chính thức của Hội nghị APEC và gần 10 hoạt động tiếp xúc song phương quan trọng. Trong đó, phải kể đến lễ ký kết chương trình hành động triển khai quan hệ đối tác chiến lược với nước chủ nhà Indonesia; gặp, hội kiến với lãnh đạo các thành viên trong APEC như Trung Quốc, Nhật Bản…

Cũng không thể không đề cập đến những hoạt động của Chủ tịch nước ta với ABAC và gặp gỡ các doanh nghiệp lớn có mặt tại Bali.

Chủ tịch nước đề cập đến những chính sách của Việt Nam tạo điều kiện cho thương mại và đầu tư nước ngoài, thẳng thắn nêu ra những bất cập đến từ cả hai phía, chẳng hạn những rào cản kỹ thuật và về thuế quan của một số nước khi nhập hàng của Việt Nam vẫn chưa công bằng, cả những rào cản ở chiều ngược lại từ phía Việt Nam, đó là một số quan hệ kinh tế còn chưa tương thích với quốc tế, là những phiền hà về thủ tục hành chính mà Việt Nam đang cải cách…

Thông điệp đưa ra là hãy đến chia sẻ với Việt Nam những cơ hội phát triển cùng có lợi và cả những kinh nghiệm để khắc phục khó khăn, hãy cùng nhau vượt qua những rào cản, thành công của các bạn tại Việt Nam cũng chính là thành công của đất nước chúng tôi.

Nếu tất cả chúng ta đều có thể hình dung ra một tương lai đất nước xán lạn hơn và nỗ lực vượt bậc hơn để nó trở thành hiện thực trong tương lai gần thì đó chính là một niềm hi vọng đẹp nhất trong những tháng năm này…

Mong lắm thay!