Các bộ trưởng thảo luận sáng 3-11 - Ảnh: An Bình

Các bộ trưởng quốc phòng ASEAN cũng bày tỏ quan ngại về tình hình Biển Đông và nhất trí cùng trao đổi với các bên liên quan nhằm tránh xảy ra những tình huống không mong muốn trên biển, nhanh chóng tiến tới xây dựng Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).

Hợp tác quốc phòng là yêu cầu cấp thiết

Chủ đề của ADMM lần này là “Duy trì an ninh và ổn định khu vực vì người dân và do người dân”, trong đó cộng đồng chính trị an ninh là một trụ cột chính.

Trong bài phát biểu tại phiên khai mạc, Bộ trưởng quốc phòng nước chủ nhà Malaysia Hishamuddin Tun Husein đã nhấn mạnh rằng hợp tác quốc phòng đang trở thành vấn đề cấp thiết trong bối cảnh các nguy cơ đe dọa đến an ninh khu vực và thế giới đang ngày càng lan rộng, ảnh hưởng trực tiếp đến mỗi người dân.

Chính vì thế, tại hội nghị lần này, các bộ trưởng đã trao đổi thẳng thắn và đạt được sự thống nhất chung về những vấn đề nóng của khu vực như chủ nghĩa khủng bố đang có nguy cơ lan rộng, an ninh an toàn hàng hải, tranh chấp lãnh thổ và tội phạm công nghệ cao.

Một trong những điểm thảo luận được cho là mới tại ADMM lần này là những quan ngại xung quanh việc ASEAN đang có nguy cơ trở thành điểm trung chuyển của lực lượng khủng bố để đi đến Trung Đông.

Trong bối cảnh lực lượng Nhà nước Hồi giáo (IS) đang mở rộng phạm vi ảnh hưởng trên toàn cầu, các nước ASEAN nhận thức được rằng phải đưa ra được những biện pháp nhằm ngăn chặn những đối tượng có xu hướng cực đoan ở khu vực tham gia các hoạt động khủng bố.

Đặc biệt, vấn đề Biển Đông là một nội dung không thể thiếu trong chương trình nghị sự. Các bộ trưởng bày tỏ quan ngại về tình hình phức tạp tại khu vực Biển Đông thời gian qua, nhấn mạnh rằng an toàn hàng hải ở Biển Đông cần phải được đảm bảo cho các hoạt động giao thông và đi lại trên biển.

Các bộ trưởng nhất trí sẽ cùng với các bên liên quan thúc đẩy quá trình thực hiện cam kết 6 điểm của ASEAN với Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông, thực hiện đầy đủ Tuyên bố của các bên ở Biển Đông (DOC), nhanh chóng tiến tới xây dựng COC.

Đề xuất nhiều sáng kiến quan trọng

Hội nghị lần này đã đưa ra nhiều sáng kiến hợp tác nhằm duy trì an ninh, hòa bình khu vực và trên Biển Đông, như sáng kiến “ngoại giao quốc phòng phi chính thức”, bao gồm các hoạt động: tăng cường diễn tập quân sự, tương tác lực lượng quốc phòng giữa các quốc gia thành viên, hỗ trợ hậu cần trong khối, thỏa thuận không sử dụng vũ lực giữa các nước.

Các bộ trưởng hoan nghênh sáng kiến thành lập nhóm các lực lượng quân sự sẵn sàng hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thiên tai do Malaysia đề xuất trước đó. Các bộ trưởng đồng thời cũng thảo luận về quy tắc đối phó với những tình huống bất ngờ trên biển.

Sau Hội nghị hẹp bộ trưởng quốc phòng ASEAN, các bộ trưởng đã chứng kiến lễ ký Sáng kiến liên lạc trực tiếp - đường dây nóng giữa các bộ trưởng quốc phòng ASEAN nhằm đảm bảo liên lạc thông suốt và nhanh chóng trong các tình huống khủng hoảng.

Sáng kiến này được đưa ra cùng với cam kết tìm giải pháp hài hòa giải quyết các tranh chấp. Cam kết này đã được các bộ trưởng quốc phòng ASEAN đưa ra từ Hội nghị ADMM lần thứ 9 được tổ chức tại Langkawi, Malaysia hồi đầu năm nay.