Tại hội nghị giáo dục ngày 18-9, Bộ Giáo dục và Đào tạo phát phiếu khảo sát hơn 200 trường đại học về tuyển sinh đại học từ năm 2026. Khảo sát thu thập ý kiến các trường việc tiếp tục xét tuyển đại học bằng học bạ hay tiếp tục xét tuyển phương thức này.

Xét tuyển học bạ nhiều nhất

Thống kê từ Bộ Giáo dục và Đào tạo cho thấy năm 2025 có 17 phương thức xét tuyển. Theo thống kê, tỉ lệ thí sinh sử dụng phương thức xét học bạ chiếm 42,4%, xét bằng điểm thi tốt nghiệp THPT chiếm 39,1%, các phương thức khác chiếm 18,5%.

Ông Nguyễn Tiến Thảo - Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học Bộ Giáo dục và Đào tạo - cho rằng đã đến lúc cần nhìn nhận một cách toàn diện: có nên tiếp tục xét tuyển học bạ THPT trong thời gian tới hay không.

Thực tế những năm qua tỉ lệ thí sinh xét tuyển bằng phương thức điểm thi tốt nghiệp THPT luôn chiếm tỉ lệ áp đảo, kế đến là phương thức xét tuyển học bạ. Tuy nhiên năm 2025, mọi chuyện đảo ngược. Số lượng thí sinh xét tuyển bằng học bạ tăng vọt, vượt qua số lượng thí sinh xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT.

Lý giải về việc thí sinh xét tuyển bằng học bạ tăng đột biến năm 2025, nhiều ý kiến cho rằng nguyên nhân từ những thay đổi trong đề thi và cách thức xét tuyển. Năm 2025, không còn xét tuyển sớm.

Tất cả phương thức xét cùng một đợt, sau khi thí sinh biết điểm thi tốt nghiệp THPT, thay vì xét tuyển sớm với một số phương thức như các năm trước.

Không những vậy, năm 2025 có sự thay đổi trong cấu trúc đề thi trắc nghiệm, mức độ phân hóa một số môn như toán, tiếng Anh cao khiến điểm thi tốt nghiệp THPT của thí sinh thấp. Điều này dẫn đến việc thí sinh sử dụng điểm học bạ xét tuyển để tăng cạnh tranh.

Bộ muốn bỏ, trường đại học muốn giữ?

Năm nay lần đầu tiên Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố đối sánh giữa điểm học bạ và điểm thi tốt nghiệp THPT để các trường đại học tham khảo xác định chênh lệch điểm chuẩn giữa hai phương thức. Đối sánh cho thấy điểm học bạ cao hơn điểm thi tốt nghiệp THPT khoảng 2 điểm.

Tuy nhiên điều trớ trêu là có trường đại học xác định điểm chuẩn phương thức học bạ còn thấp hơn cả điểm thi tốt nghiệp THPT.

Việc các trường đại học mở rộng xét tuyển học bạ gây ra nhiều ý kiến trái chiều về sự minh bạch, công bằng trong xét tuyển sinh đại học. Mỗi trường, mỗi giáo viên có cách đánh giá khác nhau dẫn đến sự chênh lệch trong thang đo điểm số. Tỉ lệ điểm giỏi và xuất sắc của điểm học bạ quá nhiều.

Thực tế có trường đại học như Trường đại học Nha Trang từng xét tuyển học bạ sau đó bỏ phương thức này một vài năm, sau đó quay lại xét tuyển phương thức này. Trường đại học Sài Gòn không xét tuyển học bạ vì lý do điểm số không đủ độ tin cậy, thiếu công bằng.

Năm 2023, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa thay mặt cử tri tỉnh này gửi tới Bộ Giáo dục và Đào tạo trước kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV đề nghị bộ nghiên cứu bỏ xét tuyển đại học bằng học bạ, bởi hiện nay đang nảy sinh nhiều tiêu cực trong việc "làm đẹp" học bạ và "chạy điểm" ở các nhà trường.

Thời điểm đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo trả lời theo luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học 2018, phương thức tuyển sinh của các cơ sở đào tạo gồm: thi tuyển, xét tuyển hoặc kết hợp giữa thi tuyển và xét tuyển. 

Cơ sở giáo dục đại học tự chủ quyết định phương thức tuyển sinh và chịu trách nhiệm về công tác tuyển sinh.

Bộ cũng cho rằng dù điểm học bạ có được sử dụng cho việc xét tuyển đại học hay không, trách nhiệm của các nhà trường là phải có biện pháp bảo đảm tin cậy, công bằng, đánh giá đúng kết quả học tập của người học.

Để có cơ sở đánh giá chất lượng đầu vào đại học bằng học bạ, hai năm qua bộ yêu cầu các trường đại học đối sánh kết quả học tập của thí sinh trúng tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT và học bạ. 

Kết quả báo cáo từ các trường đại học cho thấy thí sinh trúng tuyển bằng học bạ có kết quả học tập tương đương thí sinh trúng tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT.

Kết quả khảo sát giữ hay bỏ xét tuyển học bạ chưa được Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố. Tuy nhiên trả lời trên báo chí, nhiều trường đại học phản đối bỏ xét tuyển học bạ.

Bộ Giáo dục - Đào tạo lấy ý kiến về bỏ xét tuyển học bạ, giới hạn nguyện vọng xét tuyển

Tại Hội nghị Giáo dục đại học ngày 18-9, Bộ Giáo dục - Đào tạo đã lấy ý kiến đại biểu về việc nên bỏ hay giữ việc xét tuyển học bạ, giới hạn nguyện vọng xét tuyển.