Chiều tối 30-11, gần 100 cán bộ chiến sĩ cùng lực lượng tại chỗ đang tăng tốc dọn gạch vụn, xà bần, các thanh gỗ gãy và mảng tường còn sót lại sau trận lũ lịch sử tại thôn Phú Hữu, xã Hòa Thịnh.

Sẽ có nhà mới trên đống đổ nát

Bộ đội chuẩn bị các chạn tre, bàn nứa để người dân tạm kê đồ. Sáu căn nhà bạt đã dựng ngay cạnh nền nhà cũ để bà con trú nắng trú mưa, sinh hoạt tạm trong thời gian chờ dựng nhà mới. Các tổ kỹ thuật rà soát từng vị trí, đánh dấu từng mốc nền, bố trí lại mặt bằng cho giai đoạn khởi công.

Giữa nền đất lổn nhổn gạch đá, ông Trần Văn Khánh (76 tuổi) đứng lặng nhìn căn nhà từng gắn bó với gia đình ông suốt hơn nửa đời người nay chỉ còn trơ lớp nền mỏng. Ông nói mình "có lại hy vọng" khi nghe thông báo nhà mới sẽ được khởi công ngay ngày mai.

Ông Khánh vẫn nhớ buổi chiều 20-11, nước từ sông bất ngờ dâng rất nhanh, cuồn cuộn tràn vào. "Sóng đánh liên hồi vô tường, gió rít từng cơn. Chưa kịp trở tay thì nhà rung bần bật rồi đổ sập. Chỉ vài phút thôi... mất hết". 

Vật dụng tích cóp nhiều năm, tiền bạc dành dụm, những thứ quan trọng nhất đều bị dòng nước cuốn trôi hoặc vùi sâu dưới lớp bùn. "Bàn thờ tổ tiên cũng không kịp mang theo", mắt ông đỏ hoe.

Hôm qua, khi bộ đội dọn dẹp, họ đào thấy một bọc tiền 10 triệu đồng nằm sâu dưới lớp bùn và đã mang trả lại cho gia đình. "Tôi run tay khi nhận lại. Trong cái rủi cũng có chút may..." - ông nói, giọng nghèn nghẹn. Ở tuổi gần 80, sức đã yếu, ông biết vợ chồng mình không thể tự dựng lại ngôi nhà đã mất. Khi biết Nhà nước hỗ trợ kinh phí, bộ đội trực tiếp thi công, ông thở phào: "Nhẹ cả người. Chỉ mong có lại mái nhà để đón Tết cho ấm lòng".

Cạnh đó, nhà của anh Trần Trọng Nghĩa, con trai ông Khánh, cũng sập hoàn toàn. Những cột bê tông lớn nằm đổ vắt chéo, khung sắt xoắn lại. "Nhà xây tường 20, cột đúc chắc. Vậy mà lũ này mạnh quá, đánh cái rầm... rồi nghiêng, rồi sập. Không cứu được gì", anh nói.

Những ngày sau lũ, anh cố tìm lại bất kỳ thứ gì còn dùng được: chiếc nồi méo, cái bếp gas, vài cái bát... gom lại trong căn lều tạm. Con gái anh, bé Trần Thị Phương Linh, học lớp 5, loay hoay gấp quần áo được nhà hảo tâm tặng, đặt lên đầu giường sắt cũ. Thi thoảng bé nhìn ra nền nhà đổ nát - nơi từng là chỗ chơi, chỗ học, chỗ ngủ của mình.

Ngoài sân, những vật dụng "cứu" được được anh Nghĩa gom gọn lại một góc. "Khó khăn đủ bề. Nhưng có Nhà nước hỗ trợ, bộ đội góp sức, bà con giúp đỡ... vậy là có nền tảng để bắt đầu lại. Lũ cuốn sạch, nhưng nhà mới sẽ cho mình điểm tựa để làm lại từ đầu", anh nói.

Ông Lê Chí Hoại - Chủ tịch UBND xã Hòa Thịnh - cho biết trận lũ này gây thiệt hại lớn nhất nhiều năm qua. "Hàng trăm căn bị sập và tốc mái, nhiều hộ mất trắng, có người chết. Bà con chịu tổn thất rất lớn", ông nói. Xã thống kê có 28 căn bị sập hoàn toàn hoặc cuốn trôi; các hộ này sẽ được ưu tiên khởi công đợt đầu từ ngày 1-12.

Nhà xây mới kinh phí khoảng 170 triệu đồng/căn, trong đó Nhà nước hỗ trợ 60 triệu, phần còn lại huy động từ nhiều nguồn xã hội hóa.

Hoàn thành sớm hơn yêu cầu của Thủ tướng 15 ngày

Ông Cao Đình Huy - Giám đốc Sở Xây dựng Đắk Lắk - cho biết đơn vị đã thiết kế ba mẫu nhà áp dụng cho vùng lũ với diện tích sàn và sàn chống lũ khoảng 44m². Tất cả nhà xây mới hoặc sửa chữa thì sàn chống lũ đều được nâng cao hơn mực lũ từ 0,2 đến 0,5m.

Ông Huy cho hay đợt lũ vừa qua làm 684 căn nhà ở Đắk Lắk sập đổ, cuốn trôi hoàn toàn. Tỉnh đặt mục tiêu xây mới toàn bộ số này trước 15-1-2026, sớm hơn thời hạn Thủ tướng yêu cầu (31-1-2026). Mỗi căn dự kiến khoảng 170 triệu đồng, tổng kinh phí khoảng 116 tỉ đồng.

Toàn tỉnh còn gần 1.500 căn nhà hư hỏng cần sửa chữa, chi phí 40 triệu đồng/căn; tỉnh cam kết hoàn thành vào ngày 15-12, trước thời hạn Thủ tướng giao. Với những căn bị ngập, hư hỏng nặng, Sở Xây dựng thiết kế bổ sung sàn chống lũ trị giá khoảng 100 triệu đồng cho hàng chục ngàn căn nhà khác bị ngập cũng cần sửa chữa, với tổng kinh phí đang được tổng hợp và thực hiện ở giai đoạn sau.

Động viên cán bộ chiến sĩ đang xây dựng nhà cho người dân vùng lũ tại thôn Phú Hữu (xã Hòa Thịnh), đại tướng Nguyễn Tân Cương - Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam - cho biết đã yêu cầu các lực lượng của Quân khu 5 bám địa bàn, "dồn lực, thần tốc dựng lại nhà cho dân với tinh thần cao nhất".

Ông cho hay Quân khu 5 sẽ là đơn vị được giao nhiệm vụ chỉ huy tất cả lực lượng quân đội có mặt tại địa bàn trong việc xây dựng lại nhà cho người dân vùng lũ, thực hiện theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng. "Cũng giống như trẻ em cần áo mới dịp Tết, người dân vùng lũ mất mát nhà cửa càng cần được bắt tay ngay để dựng lại nơi ở, kịp đón Tết", đại tướng Cương nói.

3 mẫu nhà vượt lũ

Sở Xây dựng Đắk Lắk trình 3 mẫu nhà vượt lũ để triển khai xây dựng lại cho các hộ bị sập, đổ sau trận lũ lịch sử.

Mẫu 1 là nhà 2 tầng, diện tích 32m², tổng sàn 41m², cao 8,1m, nền được nâng theo mực nước lũ. Nhà kết cấu bê tông cốt thép, mái tôn, cửa nhôm kính. Kinh phí dự kiến khoảng 173 triệu đồng/căn.

Mẫu 2 là nhà 1 tầng có sàn lửng, diện tích 38,4m², tổng sàn 62,4m², cao 6,25m; kết cấu bê tông cốt thép, mái tôn. Kinh phí khoảng 172 triệu đồng/căn.

Mẫu 3 là nhà 2 tầng quy mô nhỏ, diện tích 13,5m², tổng sàn 22,5m², cao 8,25m; kết cấu bê tông cốt thép, mái tôn. Kinh phí khoảng 103 triệu đồng/căn.

'Chiến dịch Quang Trung' sẽ xây mới hơn 1.500 căn nhà cho dân vùng lũ

Với tinh thần thần tốc, táo bạo, "Chiến dịch Quang Trung" sẽ xây dựng hơn 1.500 căn nhà mới với chi phí tối thiểu 170 triệu đồng/căn.