Phóng to

Thái Lan không còn là nhà xuất khẩu gạo số một thế giới - Ảnh: The Nation

Theo báo cáo ngày 3-1, Việt Nam giành vị trí thứ hai (sau Ấn Độ) về xuất khẩu gạo với sản lượng xuất khẩu năm 2012 đạt 7,6 triệu tấn, tăng 10% so với năm trước. Xuất khẩu gạo của Ấn Độ vượt mức 9,5 triệu tấn, theo số liệu của Bộ Nông nghiệp Mỹ.

Thái Lan đã xuất khẩu 6,9 triệu tấn trong năm 2012, giảm 35,5% so với 10,7 triệu tấn trong năm 2011, theo số liệu mới nhất của Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo và Bộ Thương mại Thái Lan. Giá trị xuất khẩu trong năm 2012 của nước này cũng giảm 20%, còn 4,73 tỉ USD.

Trong số 6,9 triệu tấn, khoảng 1,7 triệu tấn là các thỏa thuận giữa chính quyền với chính quyền, gây ra những câu hỏi từ hiệp hội. Hiệp hội cũng cáo buộc việc xuất khẩu gạo sụt giảm là do chương trình mua gạo của chính phủ, theo đó chính phủ bỏ tiền mua gạo của nông dân với giá 15.000 baht (484 USD) mỗi tấn cho gạo thường và 20.000 baht mỗi tấn cho gạo phẩm chất tốt. Chương trình này được cho là góp phần quan trọng vào việc Đảng Pheu Thai giành chiến thắng trong cuộc tuyển cử tháng 7-2011. Chương trình trợ cấp này dự kiến sẽ kéo dài tới hết năm 2013, theo lời chính quyền.

Kể từ khi chương trình bắt đầu vào tháng 10-2011, chính quyền đã tích trữ hơn 10 triệu tấn gạo khiến giá gạo Thái Lan tăng từ 100-200 USD, cao hơn các đối thủ cạnh tranh khác trên thị trường quốc tế. Tháng trước, Ngân hàng Thế giới (WB) ước tính Thái Lan có thể mất 115 tỉ baht nếu bán lượng gạo dự trữ năm ngoái với giá hiện giờ.

WB dự báo giá gạo trung bình trên thế giới sẽ giảm từ 580 USD một tấn năm ngoái xuống còn 520 USD một tấn năm nay vì sản xuất loại lương thực này đã tăng, đặc biệt ở Ấn Độ. “Tôi cho rằng năm nay Trung Quốc sẽ nhập ít hơn và Ấn Độ sẽ xuất nhiều hơn, nên cạnh tranh là rất gay gắt và Thái Lan đang gặp khó”, ông Chookiat nói.