Binh sĩ Burkina Faso bảo vệ an ninh bên ngoài khách sạn Splendid - Ảnh: Reuters

Theo AFP, mới đây nhóm khủng bố Al-Qaeda vùng Hồi giáo Maghreb (AQIM) công bố tên tuổi ba tay súng đã thực hiện vụ tấn công đẫm máu tại khách sạn Splendid ở Ouagadougou, thủ đô Burkina Faso, khiến 29 người thiệt mạng, một nửa trong số đó là người nước ngoài.

AQIM cho biết những kẻ tấn công là al-Battar al-Ansari, Abu Muhammad al-Buqali al-Ansari và Ahmed al-Fulani al-Ansari. Tổ chức phân tích tình báo SITE cho biết al-Ansari là bí danh bọn khủng bố thường lấy để chỉ gốc gác từ bắc Mali. AQIM còn công bố ảnh của ba tên khủng bố trẻ măng, tay lăm lăm súng AK-47.

“Sẽ không ngồi yên”

AQIM mô tả khách sạn Splendid là “một trong những ổ gián điệp nguy hiểm nhất Tây Phi”. Hiện thủ đô Ouagadougou đang rất yên ắng vì mối lo ngại khủng bố vẫn lởn vởn. Lực lượng an ninh chính phủ bảo vệ nghiêm ngặt các địa điểm trọng yếu trong thành phố.

Các nhân chứng cho biết chắc chắn có nhiều hơn ba tên khủng bố đã tấn công khách sạn Splendid. Do đó nhà chức trách vẫn đang mở chiến dịch săn lùng bọn tội phạm. Nhà chức trách đã bắt giữ 29 nghi can có khả năng đã dính líu tới vụ tấn công.

Đến thăm Burkina Faso, Tổng thống Benin Thomas Yayi, đại diện 15 quốc gia thành viên Cộng đồng Kinh tế Tây Phi, khẳng định: “Chúng tôi sẽ không ngồi yên chịu đựng. Chúng tôi sẽ phản ứng chống lại khủng bố”. Ông cho biết vấn đề lớn nhất hiện tại là AQIM sẽ tấn công quốc gia nào khác sau Burkina Faso.

Trong khi đó, Burkina Faso và Mali tuyên bố lập liên minh chống khủng bố. Thủ tướng hai nước đã nhóm họp ở Ouagadougou để thảo luận kế hoạch này. Dự kiến hai bên chia sẻ thông tin tình báo, tổ chức tuần tra an ninh chung. Giới quan sát nhận định đây là động thái cần thiết để Burkina Faso và Mali chống lại mối đe dọa từ AQIM.

Mới đây Tổng thống Pháp Francois Hollande đã gọi điện cho người đồng cấp Burkina Faso Roch Marc Christian Kabore, cam kết sẽ hỗ trợ tối đa để nhà nước trách điều tra vụ thảm sát tại khách sạn Splendid. Hiện một đội điều tra hiện trường Pháp gồm 18 thành viên đã có mặt ở khách sạn Splendid để cùng lực lượng an ninh địa phương tìm kiếm manh mối của bọn khủng bố.

Tận dụng sự hỗn loạn

Giới chuyên gia nhận định việc AQIM hùng bá ở Tây Phi nhờ tận dụng rất hiệu quả sự yếu kém của các chính quyền khu vực. Trong những năm qua, AQIM tăng cường tấn công ở các nước có nhiều bất ổn. AQIM đã tổ chức các vụ giết chóc và bắt cóc tại Algeria, Niger, Mali… Tất cả đều nhằm mục tiêu quét sạch ảnh hưởng của phương Tây tại châu Phi.  

Năm 2012, AQIM thực hiện chiến dịch quân sự táo bạo, chiếm đóng miền bắc Mali và thực thi luật Hồi giáo Sharia hà khắc tại đây. Dù sau đó quân đội Pháp hỗ trợ lực lượng Mali giành lại vùng lãnh thổ này, vụ việc vẫn cho thấy sự nguy hiểm đáng sợ của AQIM.

Tướng David Rodriguez, lãnh đạo Bộ Chỉ huy Mỹ tại châu Phi (AFRICOM), đánh giá AQIM rất giỏi tận dụng sự hỗn loạn của khu vực để hoạt động. Sau khi nhà lãnh đạo Muammar Gaddafi bị lật đổ ở Libya, nước này trở thành hang ổ để AQIM và Nhà nước Hồi giáo (IS) thu mua vũ khí, lên kế hoạch tấn công các nước.

“Libya trở thành thiên đường để khủng bố AQIM và IS đào tạo, huấn luyện, xây dựng lực lượng” - tướng Rodriguez mô tả. Burkina Faso là một trường hợp gần tương tự. Nước này trước đây khá ổn định về chính trị, khủng bố không hoạt động. Tuy nhiên hai năm qua Burkina Faso rơi vào biến động chính trị nghiêm trọng với các cuộc lật đổ và đảo chính.

Chính quyền Tổng thống Roch Marc Christian Kabore mới chỉ lên nắm quyền được một tháng. Và đây là cơ hội lý tưởng để AQIM xâm nhập Burkina Faso. “Các chính phủ yếu kém và sự hỗn loạn luôn là thức ăn nuôi dưỡng khủng bố” - điều phối viên LHQ Jakob Schindler nhận định.