Yellow Cabs New York thất thủ

Những chiếc taxi vàng (yellow cab) từng là biểu tượng của New York. Toàn thành phố, từ gần cả trăm năm nay, số lượng taxi luôn được khống chế.

Con số hiện tại là 13.587 chiếc, tính luôn một số taxi xanh, vốn hạn chế điểm đón, bến đỗ…

Xe ít, người đông, du khách nườm nượp khiến cho các chủ xe lẫn giới tài xế ăn nên làm ra.

Để chạy taxi ở New York điều nhất thiết phải có là một chiếc phù hiệu (medallion). Do lượng xe chỉ giới hạn hơn 13.000 xe nên phù hiệu trở thành thứ có thể buôn đi bán lại và rất có giá trị.

Cách đây ba năm, giá một chiếc phù hiệu đã đạt mức kỷ lục: 1,3 triệu USD, tức hơn 27 tỉ đồng tiền Việt. 

Rất nhiều người đã phải vay tiền để đầu tư mua một chiếc phù hiệu taxi này, coi đó vừa là công cụ kiếm cơm, vừa là tài sản tích lũy, có giá, và chờ giá lên đến 2 triệu USD trong những năm sau này, theo CNBC.

Người đông, xe ít, cho nên chẳng cần phải chiều khách mà vẫn làm ăn được. Những chiếc taxi vàng gắn liền với các tài xế cộc cằn, thô lỗ. Giá cước cao, tài xế lại chẳng thèm thối tiền lại. 

Nhưng mọi thứ đã thay đổi. Uber lần đầu tiên thử nghiệm tại New York vào năm 2012, và rồi nhanh chóng và ồ ạt chiếm lĩnh trận địa.

Chẳng mấy chốc, số xe chạy cho Uber ở thành phố này bằng và vượt qua số xe taxi vì giá cước rẻ hơn, và dịch vụ tốt hơn. 

Thống kê cho thấy có đến hơn 51.000 xe Uber với với hơn 13.000 taxi ở New York

Thế là ngành taxi truyền thống đổ dốc. Giới chủ xe nháo nhào bán tháo phù hiệu.

Giá có lúc chỉ còn 241.000 USD (tháng 4-2017) theo New York Times và nhiều người lâm vào cảnh nợ nần.

Các ông chủ sở hữu nhiều phù hiệu taxi trước đây là các triệu phú giàu có, nay thì lao dốc, lâm vào cảnh túng quẫn và nợ nần. 

Ghé vào trang nycitycab.com chiều 11-8-2017, giá rao bán một chiếc phù hiệu thấp nhất còn 220.000 USD.

Đặc biệt, có lời rao chỉ còn 199.000 USD, mức giá thấp kỷ lục, trong khi vẫn còn những lời rao bán 375.000, 475.000 hay 500.000 USD.

Giá cả có sự chênh lệch như vậy còn tùy vào chiếc phù hiệu đó là cá nhân hay nằm trong một đội xe, và ngân hàng có sẵn sàng đứng đằng sau tài trợ tiền hay không nữa vì cho vay lúc này dễ dính nợ xấu. 

Back Cabbies London bại trận

Để lái taxi ở London, gọi là black cabbies, taxi đen, một người phải mất đến 3 năm chăm chỉ học thuộc tên 25.000 con đường, 100.000 địa điểm, và phải trải qua kỳ thi gian khó gọi là Knowledge, nơi có đến 70% bỏ cuộc chơi.

Sở dĩ phải khó khăn như thế là vì London muốn rằng người lái taxi phải am hiểu thành phố này, để tránh vừa chở khách đi vừa giở bản đồ ra nhìn hay gọi trợ giúp từ tổng đài. 

Một khi nắm hết trong đầu, tài xế chỉ cần tập trung lái xe, bảo đảm sự an toàn, hoặc có thể làm hướng dẫn viên cho du khách.

Ai qua được kỳ này thì yên tâm hành nghề taxi và cũng kiếm sống khá khẩm, dễ trở thành tầng lớp trung lưu. 

Vậy mà, Uber đến và “nhét" tất cả 25.000 tên đường, 100.000 địa điểm khó nhớ đó vào trong chỉ một ứng dụng trên chiếc điện thoại - Uber app.

Và thế là, tài xế chỉ việc khởi động xe, bật ứng dụng bản đồ lên và chở khách đi. Giá cả lại phải chăng, rẻ hơn đến 30% so với taxi truyền thống. 

Và thêm nữa, cái tên Uber cũng đã nổi tiếng, khách hàng cứ thế bỏ taxi mà sang Uber.

Tờ báo The New York Times gọi đó là cuộc chiến giữa những người trẻ với người già, giữa người nhập cư và người bản xứ, giữa cái mới và cái cũ.

Uber là cái mới, những người trẻ lái xe và chọn đi, và đa số lái xe là những người nhập cư, phần đông là Hồi giáo.

Taxi truyền thống có giới lái xe da trắng, lớn tuổi, nhiều trong số đó là người Ái Nhĩ Lan và Do Thái.

Ở London, số lái xe Uber đã nhanh chóng áp đảo: hơn 40.000 xe, trong taxi truyền thống chỉ chừng 21.000 tài xế.

Và như New York của Mỹ, taxi London, biểu tượng của văn hóa thành phố này, đứng trước nguy cơ thất truyền.