Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch nước Trần Đại Quang trong sự kiện thăm nơi làm việc của Bác Hồ sáng 12-11 - Ảnh: VIỆT DŨNG

Chuyến thăm đầu tiên của tàu sân bay của Mỹ đến một cảng của Việt Nam sẽ diễn ra vào năm 2018, Việt Nam đồng ý dành một lô đất tại Hà Nội để phía Mỹ thuê xây dựng trụ sở đại sứ quán mới, hai bên cùng cam kết mở cửa thị trường trở lại cho một số sản phẩm của hai nước…

Đó là những nội dung đáng chú ý trong tuyên bố chung giữa Hoa Kỳ và Việt Nam vừa được công bố sau cuộc hội đàm chính thức giữa Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Donald Trump trong chuyến thăm cấp Nhà nước tới Hà Nội ngày 11 và 12-11.

Củng cố cơ chế đối thoại, bao gồm cả kênh Đảng

Trong tuyên bố chung, hai nhà lãnh đạo cho biết đã thảo luận về những biện pháp để củng cố và mở rộng quan hệ Đối tác toàn diện giữa hai nước trên cơ sở hiểu biết lẫn nhau, các lợi ích và mong muốn chung thúc đẩy hòa bình, hợp tác, thịnh vượng và an ninh tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. 

Lãnh đạo hai bên tái khẳng định cam kết làm sâu sắc hơn quan hệ trên cơ sở những Tuyên bố chung trước đây giữa hai nước; tôn trọng Hiến chương Liên Hiệp Quốc và luật pháp quốc tế; tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và thể chế chính trị của nhau.

Tổng thống Donald Trump chúc mừng Việt Nam đã tổ chức thành công Hội nghị cấp cao APEC tại Đà Nẵng. Lãnh đạo hai nước tái khẳng định ý định duy trì tiếp xúc, trao đổi đoàn ở cấp cao và củng cố các cơ chế đối thoại hiện có, bao gồm đối thoại kênh Đảng. 

Hai bên nêu bật mối quan hệ kinh tế ngày càng được tăng cường và cùng có lợi giữa Hoa Kỳ và Việt Nam; nhấn mạnh mong muốn chung tạo công ăn việc làm và tạo dựng những điều kiện thuận lợi cho kinh doanh và buôn bán ở cả hai nước.

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có cuộc hội kiến với Tổng thống Donald Trump sáng 12-11 - Ảnh: NGUYỄN KHÁNH

Mở cửa cho trái vú sữa, tìm giải pháp cho cá da trơn, tôm, xoài

Hai nhà lãnh đạo cam kết sẽ làm sâu sắc hơn và mở rộng quan hệ thương mại và đầu tư song phương thông qua các cơ chế chính thức, bao gồm Hiệp định khung về Thương mại và đầu tư (TIFA). 

Hai bên hoan nghênh việc mở cửa trở lại thị trường Việt Nam cho mặt hàng bột bã ngô của Hoa Kỳ và mở cửa thị trường Hoa Kỳ cho trái vú sữa của Việt Nam. 

Hai nhà lãnh đạo cam kết tìm kiếm giải pháp cho những vấn đề còn tồn tại trong lĩnh vực thương mại nông nghiệp, trong đó có cá da trơn, tôm, xoài; cam kết thúc đẩy thương mại, đầu tư tự do và công bằng trong các lĩnh vực ưu tiên, trong đó có dịch vụ thanh toán điện tử, ôtô và việc thực thi quyền sở hữu trí tuệ.

Lãnh đạo hai nước hoan nghênh việc công bố các thỏa thuận thương mại mới trị giá hơn 12 tỉ USD nhân dịp chuyến thăm của Tổng thống Donald Trump. 

Các nhà báo Mỹ rất lưu tâm đến chuyến thăm của Tổng thống Donald Trump tại Việt Nam - Ảnh: QUỲNH TRUNG

Thắt chặt quan hệ quốc phòng song phương

Hai nhà lãnh đạo khẳng định cam kết chung làm sâu sắc hơn nữa hợp tác quốc phòng và quyết tâm chung đối phó với các thách thức an ninh khu vực.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang cảm ơn Chính phủ Hoa Kỳ đã chuyển giao một tàu tuần tra bờ biển lớp Hamilton, giúp nâng cao năng lực bảo đảm an ninh hàng hải và thực thi pháp luật của Việt Nam. Hai nhà lãnh đạo hoan nghênh kế hoạch về việc một tàu sân bay Hoa Kỳ lần đầu tiên thăm một cảng của Việt Nam trong năm 2018.

Hai bên khẳng định nhiều nội dung đã cam kết nhằm thắt chặt quan hệ quốc phòng song phương trong các lĩnh vực an ninh hàng hải, hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa, các hoạt động gìn giữ hòa bình và khắc phục hậu quả chiến tranh. "Hai nhà lãnh đạo hoan nghênh Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ sớm thăm Việt Nam" - bản tuyên bố chung nêu rõ.

Từng bước mở rộng hợp tác an ninh - tình báo

Hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh hai nước sẽ làm sâu sắc hơn và từng bước mở rộng hợp tác an ninh - tình báo, tăng cường trao đổi thông tin và huấn luyện chung trong các vấn đề cùng quan tâm. 

Hai bên tỏ ý định thắt chặt hợp tác về an ninh mạng thông qua việc tăng cường trao đổi đoàn và chia sẻ thông tin, nhằm thúc đẩy một không gian mạng mở và an toàn. Chủ tịch nước Trần Đại Quang bày tỏ sự quan tâm về việc phối hợp chặt chẽ hơn với Hoa Kỳ trong bảo đảm an toàn, an ninh hàng không và chống khủng bố.

Tổng thống Donald Trump phát biểu tại cuộc họp báo chung tổ chức ở Phủ Chủ tịch sáng 12-11 - Ảnh: VIỆT DŨNG

Tiếp tục hợp tác khắc phục các hậu quả chiến tranh

Hai nhà lãnh đạo tái khẳng định tầm quan trọng của việc tiếp tục hợp tác để khắc phục các hậu quả chiến tranh. Trên tinh thần đó, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đánh giá cao đóng góp của Hoa Kỳ đối với việc tẩy độc thành công sân bay Đà Nẵng và hoan nghênh việc Hoa Kỳ cam kết tiếp tục đóng góp để tẩy độc sân bay Biên Hòa. Chủ tịch nước hoan nghênh Hoa Kỳ cung cấp thêm sự hỗ trợ cho người khuyết tật. 

Tổng thống Donald Trump đánh giá cao Việt Nam tiếp tục hợp tác đầy đủ với Hoa Kỳ trong tìm kiếm quân nhân Hoa Kỳ mất tích trong chiến tranh, và cam kết sẽ hợp tác với Việt Nam trong nỗ lực tìm kiếm tin tức của bộ đội Việt Nam bị mất tích trong chiến tranh.

Hai nhà lãnh đạo khẳng định ủng hộ việc tăng cường quan hệ giữa nhân dân hai nước, qua đó làm sâu sắc thêm sự hiểu biết lẫn nhau, hợp tác và tình hữu nghị giữa hai dân tộc, cụ thể thông qua trao đổi chuyên môn và học thuật, việc đưa Trường đại học Fulbright Việt Nam vào hoạt động, các khoản trợ cấp với tổng trị giá 500.000 USD dành cho cựu sinh viên của Quỹ giáo dục Việt Nam (VEF), và việc những tình nguyện viên đầu tiên thuộc Chương trình Hòa bình có mặt tại Việt Nam.

Đối với các vấn đề khu vực và quốc tế, hai nhà lãnh đạo bày tỏ quan ngại sâu sắc về các chương trình và vụ thử hạt nhân và tên lửa đạn đạo của CHDCND Triều Tiên, vi phạm các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc và đe dọa hòa bình và an ninh quốc tế. 

Hai bên hối thúc tất cả các nước thực hiện đầy đủ và nghiêm túc tất cả những nghị quyết liên quan của Hội đồng Bảo an LHQ và nhất trí làm sâu sắc hơn hợp tác song phương để đảm bảo thực thi hiệu quả những nghị quyết này. Hai nhà lãnh đạo nhất trí về tầm quan trọng của việc phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên một cách hòa bình.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ân cần ra đón Tổng thống Donald Trump tận cửa xe ở Phủ Thủ tướng như cách Tổng thống Trump đón ông tại Nhà Trắng vào tháng 5 vừa qua - Ảnh: VIỆT DŨNG

Tái khẳng định lập trường về Biển Đông

Đối với vấn đề Biển Đông, lãnh đạo hai nước VN và Hoa Kỳ cùng nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của quyền được tiếp cận tự do và mở khu vực Biển Đông đối với cộng đồng quốc tế, tầm quan trọng của việc duy trì thương mại hợp pháp không bị cản trở, và sự cần thiết phải tôn trọng tự do hàng hải - hàng không và các hình thức sử dụng biển hợp pháp khác.

Hai bên tái khẳng định lập trường về Biển Đông được nêu trong các Tuyên bố chung Việt Nam - Hoa Kỳ và Hoa Kỳ - ASEAN trước đây, bao gồm việc kêu gọi các bên không có những hành động làm leo thang căng thẳng, quân sự hóa các cấu trúc đang tranh chấp, và hạn chế một cách phi pháp các quyền tự do trên biển; tái khẳng định cam kết chung đối với việc giải quyết hòa bình các tranh chấp, bao gồm việc tôn trọng đầy đủ các tiến trình ngoại giao và pháp lý. 

Lãnh đạo hai nước kêu gọi thực thi đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), và sớm hoàn tất một Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu quả, có tính ràng buộc về mặt pháp lý.

Hai bên cũng kêu gọi tất cả các bên yêu sách ở Biển Đông làm rõ và thực thi những yêu sách hàng hải của mình phù hợp với luật pháp quốc tế, như được phản ánh trong Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển 1982, và thực hiện một cách thiện chí những trách nhiệm pháp lý quốc tế của mình trong quá trình quản lý và giải quyết tranh chấp.