Nghệ sĩ piano Nhật Bản Marika Takeuchi cho rằng Vết mưa của Vũ Cát Tường giống Rain in the park

Sự việc lần này có vẻ ồn ào hơn khi ca khúc Vết mưa của Vũ Cát Tường xuất hiện trên trang Facebook mang tên nghệ sĩ Marika Takeuchi để người nghe nhạc thẩm định và cho ý kiến liệu Vết mưa có giống Rain in the park của hay không.

Ngoài ra ca khúc Don't you go của Vũ Cát Tường cũng được cho là na ná Unfriend you của Grayson Chance.

Lại ồn ào những nghi án đạo nhạc

Trước các nghi án, có nghệ sĩ cuống cuồng giải thích cho sự na ná nhau giữa tác phẩm của mình với tác phẩm của người khác, nhưng cũng có nghệ sĩ “phớt tỉnh Ănglê”, không tiếp điện thoại hay đưa ra phát ngôn nào. 

Đã có quá nhiều nghi án đạo nhạc tại Việt Nam, nhưng tất cả đều mãi là nghi án với không ít tranh cãi rồi rơi vào lãng quên theo năm tháng. 

Status của trang Facebook mang tên Marika Takeuchi đặt nghi vấn về ca khúc Vết mưa của Vũ Cát Tường - Ảnh: FBNV

Nói về đạo nhạc, chính Vũ Cát Tường từng đưa ra khái niệm trên trang Facebook cá nhân:

“Đạo nhạc thông thường xảy ra ở hai dạng: 1. Đạo ý tưởng (giai điệu hoặc motif của bài hát), 2. Lấy một mẫu hay một phần (sampling) của bản thu thanh và sử dụng lại ở một bài hát khác.

Một bài hát được gọi là đạo nhạc khi bài hát đó sử dụng hoặc bắt chước gần giống một tác phẩm của người khác trong khi lại tự nhận (credit) là tác phẩm gốc của chính mình”.

Trước các nghi án đạo nhạc, nhiều nhạc sĩ tên tuổi cũng đưa ra các phân tích giống những khái niệm của Vũ Cát Tường, nhưng kết luận là đạo nhạc hay không thì ai cũng cẩn trọng.

Sơn Tùng trong đêm giới thiệu ca khúc Chúng ta không thuộc về nhau tại TP.HCM - Ảnh cắt từ clip

Như Chúng ta không thuộc về nhau của Sơn Tùng M-TP, trao đổi với Tuổi Trẻ, nhạc sĩ Nguyễn Hải Phong nhận định: “Về tempo, tức nhịp, thì giống nhau rõ ràng. Về chất liệu cũng giống nhau rõ ràng, nghĩa là giống style (phong cách nhạc).

Về hòa âm: quy luật hòa âm giống nhau 100%. Về giai điệu: bài Chúng ta không thuộc về nhau có phát triển trên motif của bài We don’t talk anymore”.

Nhưng để kết luận có đạo nhạc hay không thì chính nhạc sĩ Nguyễn Hải Phong cũng cho rằng không đủ cơ sở. Anh chỉ cho rằng: “Có lấy bài We don’t talk anymore làm reference (tham khảo), tức là làm ví dụ để lấy cảm hứng”.

Riêng với Vết mưa của Vũ Cát Tường, chưa nhạc sĩ uy tín nào đưa ra phân tích cụ thể. Bản thân Vũ Cát Tường mới một lần phản hồi là bản demo Vết mưa của cô gửi cho nhạc sĩ phối khí Trọng Nguyên trước khi bản piano Rain in the park của Marika Takeuchi được tung lên mạng.

Vũ Cát Tường cũng nói nếu cần sẽ “cung cấp bản phân tích tiết tấu, hòa âm, giai điệu của hai tác phẩm để mọi người có thể nghiên cứu thật sâu, từ đó có nhận định riêng cho mình”.

Điều này đồng nghĩa với việc cô phủ nhận mình cóp nhặt ý tưởng hay lấy mẫu, cảm hứng từ Marika Takeuchi.

Vũ Cát Tường trình diễn trên sân khấu - Ảnh tư liệu TT

Áp lực “triệu view” và chiêu trò hạ sách

Trên thế giới, việc lấy cảm hứng từ sáng tạo của người khác để phát triển nên các sáng tạo mới của riêng mình là việc bình thường.

Ca khúc Hung up của Madonna được lấy cảm hứng và thực hiện trên motif của ca khúc Gimme Gimme Gimme của ban nhạc ABBA là một ví dụ.

Nhưng thông thường các nghệ sĩ quốc tế làm vậy để thể hiện sự ngưỡng mộ của mình với nghệ sĩ thế hệ trước hay đồng nghiệp và đều có xin phép.

Showbiz Việt thì ngược lại, việc các nghệ sĩ có cóp nhặt hoặc lấy cảm hứng của nghệ sĩ khác hay không thì đến khi tác phẩm được tung ra, “người bị cóp nhặt” hay những người nghe nhạc sành sỏi hô lên công chúng mới biết và vào guồng tìm nghe, so sánh, “ném đá”...

Ở khía cạnh nào đó, “tai nạn” này góp phần làm những sản phẩm cóp nhặt được phổ biến rộng rãi hơn, nhiều người xem - nghe và biết đến hơn.

Áp lực “triệu view” cho một ca khúc mới đôi khi phải nhờ đến hạ sách này mới đạt được. Nhưng đạt chỉ tiêu “triệu view” chưa chắc đạt chuẩn nghệ sĩ (Lệ Rơi cũng được “triệu view” nhưng có ai công nhận anh là nghệ sĩ đâu!).

Một nghệ sĩ thực thụ phải là người có đầy đủ kiến thức, kỹ năng và cả tài năng để làm nên những sáng tạo mang đến cảm hứng cho người khác, chứ không phải nhờ đến người khác mới có cảm hứng để kể câu chuyện hay tiếng lòng của mình. 

>> Xem clip Nhạc sĩ Dương Thụ nói về những sản phẩm đạo nhạc