Tuần báo nổi tiếng News of The World (NoW) của Tập đoàn truyền thông News Corp đã bị đóng cửa từ tháng 7-2011. Nhưng đến nay xìcăngđan nghe lén của tờ báo lá cải vẫn tiếp tục là đề tài nóng đối với giới truyền thông Anh.

NoW đặc biệt ưa thích đăng tải các vụ xìcăngđan tình dục của những ngôi sao. Do đó nó được giới độc giả và truyền thông Anh đặt cho biệt danh không có gì đẹp đẽ: News of the screws (Thông tin tình dục) hay Screws of the world (Tình dục thế giới).

Phóng to

Ông trùm truyền thông Rupert Murdoch với số báo NoW cuối cùng - Ảnh: Reuters

Kiểu làm báo bất lương

Ðể moi tin, các phóng viên NoW không ngần ngại sử dụng những biện pháp nghiệp vụ không minh bạch. Nhờ đánh trúng tâm lý dễ dãi của độc giả, NoW luôn bán chạy như tôm tươi. Trước khi bị đóng cửa, đó là một trong những tờ báo tiếng Anh có lượng phát hành lớn nhất thế giới. Theo Cục Kiểm toán phát hành Anh (abc.org.uk), số phát hành trung bình của NoW trong năm 2011 lên đến hơn 2,6 triệu bản/tuần. Tuy nhiên, chính phong cách tác nghiệp phi đạo đức đó đã khiến NoW bị độc giả tẩy chay và phải đóng cửa.

Trước xìcăngđan nghe lén, NoW đã khét tiếng với trò đưa tin gây sốc. Ví dụ, hồi tháng 7-2000, sau cái chết của cô bé 8 tuổi Sarah Payne ở West Sussex, NoW mở chiến dịch công bố tên tuổi những người bị tình nghi là tội phạm ấu dâm. Hậu quả là hàng loạt vụ tấn công nhắm vào người bị tình nghi xảy ra. Theo BBC, thậm chí có trường hợp nhà một bác sĩ khoa nhi bị phá bởi những kẻ tấn công hiểu nhầm đó là paedophile (tội phạm ấu dâm). Một số lãnh đạo cảnh sát Anh khi đó đã chỉ trích NoW “quá vô trách nhiệm”.

Từ năm 2005-2007, cảnh sát Anh đã điều tra nghi vấn các phóng viên NoW nghe lén điện thoại để moi tin. Các nhân viên điều tra xác định tờ báo này đã nghe lén người nổi tiếng, chính trị gia, Hoàng gia Anh. Khi đó, phóng viên phụ trách thông tin Hoàng gia Anh Clive Goodman nhận tội nghe lén điện thoại và bị xử tù 4 tháng. Tổng biên tập Andy Coulson phải từ chức. Tuy nhiên NoW không từ bỏ thủ đoạn phi pháp đó. Sở Cảnh sát London (Scotland Yard) tiếp tục điều tra trong năm 2009, 2010 và phát hiện chính các phóng viên NoW vẫn vô tư nghe lén để moi tin.

Tháng 9-2010, báo New York Times dẫn lời cựu phóng viên NoW Sean Hoare khẳng định ông Andy Coulson “chủ động khuyến khích” các phóng viên nghe lén điện thoại bất hợp pháp. Một cựu phóng viên khác tiết lộ nghe lén là “chuyện thường ngày ở huyện” của tờ báo này. “Ai mà chả biết chuyện đó. Ðến con mèo trong tòa soạn cũng biết” - cựu phóng viên này khẳng định.

Ðiều tra cho thấy NoW đã nghe lén tổng cộng 7.000 người. Theo báo Guardian, hồi tháng 1-2011 nhân viên điều tra tư nhân Glenn Mulcaire khai ban biên tập NoW đã thuê ông ta nghe lén các cuộc điện thoại của nhiều nạn nhân.

Không chỉ vi phạm pháp luật khi nghe lén điện thoại, các phóng viên NoW còn hành xử bất chấp đạo lý và tình người. Theo Guardian, cảnh sát phát hiện khi nữ sinh Milly Dowler mất tích hồi tháng 3-2002, Mulcaire và một số phóng viên NoW đã nghe lén các tin nhắn bằng giọng nói chứa trong điện thoại của cô bé. Thậm chí họ còn xóa một số tin nhắn. Luật sư của gia đình Dowler mô tả đó là hành vi “đáng ghê tởm”. Bởi hành động đó của NoW không chỉ cản trở cuộc điều tra của cảnh sát, mà còn khiến gia đình Dowler lầm tưởng cô bé vẫn còn sống. Sau đó, NoW đã phải bồi thường cho gia đình Dowler 2 triệu bảng Anh (3,1 triệu USD).

Phóng to

Công chúng Anh biểu tình đòi “phá vỡ đế chế truyền thông của Rupert Murdoch” - Ảnh: AP

Tự giết chết chính mình

Khi xìcăngđan nghe lén nổ ra, ông trùm truyền thông Rupert Murdoch, chủ Tập đoàn New Corp, bị chỉ trích là đã xây dựng một đế chế truyền thông thiếu nền tảng đạo đức cần thiết và thay thế báo chí bằng “tin đồn, sự giật gân và những tranh cãi được chế biến mà thành”.

Trên báo Huffington Post, giáo sư môn báo chí Karl Grossman thuộc ÐH New York cáo buộc ông Murdoch đã tạo ra “đế chế truyền thông bất lương, vô kỷ luật, tham nhũng” nhất trong lịch sử và vấy bẩn vai trò cũng như truyền thống của báo chí.

Có thể khẳng định NoW đã tự giết chết uy tín và sinh mạng của chính mình bằng phong cách làm báo “bất lương” đó. Từ trước xìcăngđan nghe lén, NoW từng nhiều lần phải bồi thường vì làm báo chạy theo tin đồn, cốt tạo ra câu chuyện giật gân, câu khách mà bất chấp đúng sai. Ví dụ, tháng 4-2006 NoW phải bồi thường tuyển thủ bóng đá Anh Wayne Rooney 100.000 bảng (157.000 USD) vì đăng tin khẳng định Rooney đã tát vợ sắp cưới Coleen.

Hai tháng sau, đến lượt tuyển thủ Ashley Cole nhận bồi thường số tiền tương tự do đưa tin sai lệch rằng anh này là người đồng tính, dù chỉ sau đó vài tuần anh làm đám cưới với ngôi sao nhạc pop Cheryl Tweedy. Và cái chết của NoW vào tháng 7-2011 xuất phát từ chính phản ứng dữ dội của độc giả, những người vẫn hằng tuần tìm mua tờ báo này để đọc những thông tin giật gân, lá cải.

Theo báo Telegraph, sau khi có tin NoW nghe lén điện thoại nạn nhân Dowler, gia đình các binh sĩ Anh tử nạn và nạn nhân khủng bố, công chúng Anh đã lên tiếng phản đối dữ dội và bắt đầu tẩy chay tờ báo này. Trên các trang mạng xã hội như Facebook, Twitter, bạn đọc mô tả hành vi của NoW là “bệnh hoạn”, “đáng ghê tởm”, “khủng khiếp”... Các chiến dịch tẩy chay NoW bùng lên trên Twitter và Facebook. Khách hàng chuỗi siêu thị lớn ở Anh như Tesco yêu cầu hãng này phải lập tức ngừng bán NoW trên quầy báo của siêu thị.

“Nếu Tesco không loại bỏ cái thứ bẩn thỉu đó đi thì chúng tôi sẽ không mua hàng ở siêu thị nữa - một nhóm khách hàng viết trên trang Facebook - Nếu chần chừ thì chỉ vài tuần nữa Tesco sẽ thấy doanh thu sụt giảm”. Trong khi đó, độc giả của tờ báo The Times, “chị em” với NoW, cũng đe dọa sẽ tẩy chay luôn tờ báo này. Trước phản ứng kịch liệt đó, các công ty lớn ở Anh đồng loạt rút quảng cáo ra khỏi NoW. Mất quảng cáo nghĩa là hết đất sống. Ông trùm Murdoch đã buộc phải đóng cửa NoW.

Trên báo Daily Beast, chuyên gia Geoffrey Robertson bình luận cái chết của NoW không thể chấm dứt cuộc tranh cãi ở Anh về giới hạn đạo đức của báo lá cải. Bởi đâu phải chỉ có NoW là bất lương và bệnh hoạn. Các tờ báo khác của News Corp như The Sun cũng dính chàm và không ít tờ báo khác tại Anh cũng “cải” chẳng kém. Nhiều chuyên gia truyền thông phương Tây cho rằng sau NoW cần phải xem xét lại vấn đề đạo đức của giới truyền thông.

Phóng to

Trang nhất số báo cuối cùng của tờ báo lá cải News of The World. Nhưng chính bạn đọc đã “goodbye” nó mà không có lời “thank you” nào.

Đó hẳn là sư tổ của báo lá cải. Ông ta thực hiện loạt bài lên án tệ nạn mại dâm trẻ em với những chi tiết gây chấn động.

Nhưng chính ông ta đã “mua” một bé gái, đưa tới nhà thổ, hành hạ nạn nhân rồi... tường thuật nó.

Kỳ tới: “Kẻ bới móc” đầu tiên