 Phóng to |
| Đây là một trong hai "Robot leo cầu thang" đã bị hội đồng nghiệm thu đánh giá không đạt yêu cầu - Ảnh: Quốc Thanh |
Lý do: một số nhà khoa học quả quyết nhóm nghiên cứu này đã sao chép một cách “ngây thơ” các kết quả nghiên cứu ở cùng lĩnh vực đã được công bố rộng rãi trên Internet...
Sao chép đến mức... ngây thơ!?
Cách đây khoảng một năm, Sở Khoa học - công nghệ TP.HCM quyết định đầu tư 68 triệu đồng cho nhóm nghiên cứu của TS Nguyễn Văn Giáp và kỹ sư Đoàn Thế Thảo nghiên cứu robot leo cầu thang.
Khi đăng ký, nhóm có tham vọng thực hiện nhiều nội dung nghiên cứu, nhưng hội đồng xét duyệt lúc bấy giờ đã “hãm” bớt, chỉ thống nhất cho triển khai nghiên cứu “Robot leo cầu thang hướng tới phục vụ chữa cháy”. Sau khoảng một năm, nhóm nghiên cứu mạnh dạn công bố “đã giải quyết được một số vấn đề”.
Cụ thể: thiết kế chế tạo được một robot leo cầu thang hoạt động khá tốt; thiết kế được hệ thống điều khiển cho robot. Có một mô hình robot phục vụ việc học tập và nghiên cứu sau này... Với những kết quả nêu trên, nhóm nghiên cứu đã dũng cảm đưa ra trước hội đồng khoa học để nghiệm thu kết quả nghiên cứu này. Nhưng...Ngay tại buổi nghiệm thu các thành viên của hội đồng khoa học đã phát hiện nhiều nội dung trong báo cáo rất giống tài liệu nghiên cứu ở cùng lĩnh vực đã được công bố trên Internet. Có chỗ giống đến 100%, giống cả hình ảnh, câu chữ, các công thức tính toán...
Thật ra, trong báo cáo khoa học đưa ra nghiệm thu còn có hai bài báo khoa học được đưa vào phần phụ lục của báo cáo này. Theo nhóm nghiên cứu, hai bài báo khoa học này là hai nội dung của đề tài, được báo cáo và in trong kỷ yếu hội nghị quốc tế về công nghệ cơ điện tử tại Hà Nội vào tháng 11-2004.
Thế nhưng một thành viên hội đồng nghiệm thu quả quyết rằng một trong hai bài báo nói trên sao chép gần như 100% các tài liệu đã công bố trên Internet; còn bài báo kia thì khoảng 50%. Ngay cả những tiêu đề cũng giống, hình ảnh cũng giống... Song, nhóm nghiên cứu chỉ thừa nhận có một bài báo là sao chép khoảng 30% (?).
Nhưng điều nghiệt ngã là theo thông lệ quốc tế, một bài báo khoa học được công bố thì tuyệt đối không thể là sản phẩm sao chép, mà phải là một vấn đề khoa học mới. TS Nguyễn Văn Giáp cũng thừa nhận “bài báo khoa học dù sao chép chỉ 30% (hay bao nhiêu phần trăm đi nữa) cũng không thể chấp nhận được”. GS.TSKH Nguyễn Xuân Hùng - chủ tịch hội đồng nghiệm thu -nói trong lúc làm nghiên cứu, nhà khoa học có thể tham khảo, sử dụng... các kết quả nghiên cứu đã được công bố và trong trường hợp này nhà khoa học không có lỗi.
“Nhưng ở đây nhóm nghiên cứu sao chép mà không đầu tư chất xám để sáng tạo ra một sản phẩm nghiên cứu mới (có chất lượng) bằng hoặc hơn những sản phẩm nghiên cứu đã được công bố” - GS.TSKH Nguyễn Xuân Hùng nói. Ngoài ra, các nhà khoa học cũng cho rằng nhóm nghiên cứu đã “báo cáo nhiều nhưng thực tế làm được ít hơn…”. Ví dụ như robot không có hệ thống điều khiển từ xa (hay là bộ vi xử lý) như trong báo cáo nghiệm thu đã nêu.
Giải thích về nội dung này, nhóm nghiên cứu cho rằng nhóm đã thiết kế hai robot, một con có gắn bộ vi xử lý, một con thì không, “nhưng khổ nỗi khi hội đồng nghiệm thu quyết định mổ robot để khám thì mổ ngay con robot không có gắn bộ vi xử lý nên một số thành viên hội đồng mới kết luận như vậy”! Trao đổi với Tuổi Trẻ, nhóm nghiên cứu đã thừa nhận nhiều đoạn trong báo cáo khoa học và các tài liệu liên quan đã sao chép từ bản gốc của các tài liệu công bố trên Internet. Cũng cần nói thêm sau khi nhận đề tài nghiên cứu, với tư cách là chủ nhiệm đề tài, TS Giáp nói: “Tôi chỉ đứng vai trò chủ trì, điều hành công việc, vạch ra những công việc phải làm... Còn mọi việc tôi giao cho khoảng 10 người trong bộ môn thực hiện, 2/3 trong số này là sinh viên”.
Phẩm chất trung thực của nhà khoa học ở đâu?
Ông Phan Minh Tân, phó giám đốc Sở Khoa học - công nghệ TP.HCM, cho biết theo hợp đồng nghiên cứu ký kết giữa sở và nhóm nghiên cứu, nếu nghiệm thu lần 1 mà không đạt thì nhóm nghiên cứu này vẫn được tiếp tục nghiên cứu nhưng Nhà nước không cấp kinh phí.
Sau hai lần nghiệm thu mà vẫn không đạt, tùy mức độ đánh giá của hội đồng nghiệm thu về tỉ lệ phần trăm không đạt để làm căn cứ ấn định mức thu hồi kinh phí. Trong trường hợp nhóm nghiên cứu nhận thấy không thể hoàn thành nhiệm vụ thì sẽ hoàn trả kinh phí.Về trách nhiệm, ông Tân nhìn nhận rằng hiện cả cơ quan chủ trì - Trường ĐH Bách khoa TP.HCM và cơ quan quản lý - Sở Khoa học và công nghệ TP cũng chưa có cơ chế để theo dõi, giám sát, kiểm tra việc thực hiện đề tài nghiên cứu của các nhà khoa học sau khi đã được cấp kinh phí.
“Nhưng theo tôi, điều cần thiết nhất là sự trung thực của nhà khoa học trong hoạt động nghề nghiệp” - ông Tân nhấn mạnh. Ông Tân cũng nói thêm “trường hợp cụ thể xảy ra ở đề tài “Robot leo cầu thang” đã tác động xấu đến dư luận, đến giới khoa học... Đây là điều đau lòng nhất”.
Còn GS.TSKH Nguyễn Xuân Hùng nói: “Hiện nay tình trạng chạy theo thành tích, làm việc hình thức, báo cáo thật hay... là tình trạng chung, không riêng gì ở hoạt động nghiên cứu khoa học. Nhưng đối với đề tài “Robot leo cầu thang”, các nhà khoa học đã mạnh dạn nêu lên vấn đề”.
“Tôi cho rằng nếu các hội đồng nghiệm thu làm chặt chẽ thì cũng sẽ lòi ra nhiều đề tài nghiên cứu khác cũng với tình trạng tương tự như đề tài Robot leo cầu thang” - ông Hùng nói.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận