Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã giải đáp một số câu hỏi của Tuổi Trẻ Online về nội dung liên quan đến các quy định, điều kiện nuôi, buôn bán các loài động vật nguy cấp, quý hiếm như gà lôi trắng.

Phải đăng ký cấp mã số cơ sở nuôi

* Người dân có được phép nuôi các loài động vật nguy cấp, quý hiếm như gà lôi trắng không?

- Theo quy định tại Thông tư số 27/2025/TT-BNNMT ngày 24-6-2025 của bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường quy định về quản lý loài nguy cấp, quý, hiếm; nuôi động vật rừng thông thường và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (gọi tắt Thông tư 27 năm 2025) có hiệu lực từ 1-7-2025, loài gà lôi trắng (Lophura nycthemera) thuộc danh mục động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm nhóm IIB.

Người dân được phép nuôi gà lôi trắng cũng như động vật nguy cấp, quý hiếm khác khi đảm bảo điều kiện theo quy định của pháp luật, cụ thể tại điều 25 Thông tư số 27 năm 2025.

* Nếu người dân muốn nuôi gà lôi trắng hay những động vật thuộc danh mục nguy cấp, quý hiếm để bán (thương mại) thì phải làm gì để không vi phạm pháp luật?

- Để nuôi và buôn bán các loài động vật nguy cấp, quý, hiếm như gà lôi trắng, người dân cần tuân thủ các quy định về điều kiện cơ sở nuôi, đăng ký cấp mã số cơ sở nuôi, mở sổ theo dõi nuôi, thực hiện thủ tục xác nhận bảng kê lâm sản khi mua bán, vận chuyển, chuyển giao quyền sở hữu và các thủ tục kiểm dịch động vật, chứng minh nguồn gốc hợp pháp theo quy định.

Nuôi, buôn bán động vật nguy cấp, quý hiếm không phép nhóm IIB có thể bị phạt tù lên đến 12 năm

* Việc gà lôi trắng được thay đổi nhóm phân loại từ nhóm IB xuống nhóm IIB ảnh hưởng như thế nào đến mức độ bảo vệ pháp lý và việc áp dụng xử phạt?

- Việc chuyển gà lôi trắng từ nhóm IB sang nhóm IIB từ 1-7-2025 có những thay đổi về mức độ bảo vệ và áp dụng xử phạt như sau:

- Loài nhóm IB bị nghiêm cấm khai thác và sử dụng mẫu vật khai thác từ tự nhiên vì mục đích thương mại. Trong khi đó loài nhóm IIB hạn chế khai thác và sử dụng vì mục đích thương mại.

- Về xử lý vi phạm hình sự, đối với loài nhóm I xử lý theo quy định tại Điều 244 (có thể bị phạt tù lên đến 15 năm). Trong khi đó loài nhóm II xử lý theo quy định tại Điều 234 Bộ luật Hình sự (có thể bị phạt tù lên đến 12 năm).

- Về xử lý vi phạm hành chính, theo quy định tại Nghị định số 35/2019/NĐ-CP ngày 25-4-2019 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lâm nghiệp (sửa đổi tại Nghị định số 07/2022/NĐ-CP ngày 10-1-2022 của Chính phủ), các mức xử lý vi phạm hành chính đối với loài nhóm I và nhóm II cũng có sự khác nhau tùy từng hành vi vi phạm cụ thể.

* Sau vụ việc người dân nuôi gà lôi trắng ở Nghệ An, Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm có khuyến cáo gì cho người dân?

- Để tránh xảy ra trường hợp tương tự như nuôi gà lôi trắng ở Nghệ An, người dân cần chủ động tìm hiểu kỹ các quy định của pháp luật trước khi bắt đầu nuôi các loài động vật nguy cấp, quý, hiếm.

Người dân có thể liên hệ với cơ quan chức năng như cơ quan kiểm lâm địa phương để được hướng dẫn cụ thể về thủ tục đăng ký nuôi theo đúng quy định.

Gà lôi trắng đã được chuyển danh mục từ nhóm IB sang nhóm IIB từ 1-7-2025

Gà lôi trắng nằm trong sách đỏ Việt Nam và theo thông tư mới của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, loài này thuộc nhóm IIB - tức hạn chế khai thác và sử dụng vì mục đích thương mại.