Một góc nhà máy chế biến quặng Núi Pháo nhìn từ trên cao - Ảnh: N.C

Đây là một trong những sai phạm được Thanh tra Chính phủ chỉ ra trong kết luận thanh tra số 1046 về thanh tra công tác quản lý, sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng và khai thác tài nguyên, khoáng sản của tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2010 - 2018 vừa công bố.

Theo Thanh tra Chính phủ, ngày 4-3-2015, thừa ủy quyền của bộ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường, ông Nguyễn Văn Thuấn - tổng cục trưởng Tổng cục Khoáng sản Việt Nam - đã ký quyết định số 500/QĐ-BTNMT (QĐ500) phê duyệt tạm thu tiền cấp quyền khai thác khoáng sản mỏ vonfram đa kim Núi Pháo (Thái Nguyên) với giá tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản lần đầu 775.026 đồng/tấn quặng.

Số tiền cấp quyền khai thác khoáng sản Công ty Núi Pháo phải nộp theo QĐ500 là 731.456.518.000 đồng.

Trong giai đoạn từ 2015 - 2018, Công ty Núi Pháo đã nộp tổng số tiền cấp quyền khai thác khoáng sản 292.582.604.000 đồng.

Nhưng cơ quan thanh tra cho rằng việc xác định tạm tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản theo QĐ500 do ông Nguyễn Văn Thuấn ký mới tính phần trữ lượng quặng vonfram khai thác lộ thiên 55.192.000 tấn, không tính phần trữ lượng khai thác hầm lò 28.028.000 tấn nằm trong khu vực 90ha đất mỏ giao cho Công ty Núi Pháo chưa phù hợp với khoản 2 điều 3 nghị định 203/2013/NĐ-CP, có nguy cơ thất thu ngân sách nhà nước.

Trước đó, vào năm 2003, Hội đồng đánh giá trữ lượng khoáng sản quốc gia đã phê chuẩn trữ lượng mỏ vonfram Núi Pháo 83.220.000 tấn quặng, trong đó có 55.192.000 tấn khai thác lộ thiên, 28.028.000 tấn khai thác hầm lò.

Sai phạm này theo Thanh tra Chính phủ thuộc trách nhiệm của Bộ Tài nguyên và môi trường, cá nhân ông Nguyễn Văn Thuấn và các cơ quan khác có liên quan.

Bên cạnh đó, mỏ vonfram đa kim Núi Pháo được xác định có các loại tinh quặng vàng, đồng, vonfram, fluorit, bismut. Nhưng sau nhiều năm khai thác, đến nay Công ty Núi Pháo vẫn chưa lắp dây chuyền chế biến tinh quặng vàng và đang kê khai tạm nộp phí bảo vệ môi trường với tinh quặng vàng theo dạng sản phẩm khoáng sản kim loại khác là vi phạm khoản 4 điều 4 Luật khoáng sản 2010 về nguyên tắc hoạt động khoáng sản.

Để xử lý các sai phạm trong đầu tư khai thác mỏ vonfram đa kim Núi Pháo, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND tỉnh Thái Nguyên khẩn trương khắc phục nội dung vi phạm về đất đai và môi trường đã được nêu trong kết luận thanh tra số 2065 của Bộ Tài nguyên và môi trường vào năm 2017.

Giao Bộ Tài nguyên và môi trường chủ trì phối hợp Bộ Tài chính, Bộ Công thương, Bộ Tư pháp và UBND tỉnh Thái Nguyên rà soát các vấn đề có liên quan đến trữ lượng, việc cấp phép khai thác hầm lò tại mỏ vonfram đa kim Núi Pháo, xác định lại tiền cấp quyền khai thác khoáng sản cả về giá, cả về trữ lượng và yêu cầu Công ty Núi Pháo thực hiện nghĩa vụ tài chính theo đúng quy định pháp luật.

Tổng Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Thủ tướng kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm minh đối với tập thể, cá nhân có liên quan trong việc tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản mỏ vonfram đa kim Núi Pháo.

Mỏ vonfram Núi Pháo được Bộ Kế hoạch và đầu tư cấp phép đầu tư, Bộ Tài nguyên và môi trường cấp quyền khai thác khoáng sản cho Công ty liên doanh khai thác, chế biến khoáng sản Núi Pháo (Công ty Núi Pháo) từ những năm 2004 - 2005.

Đây là liên doanh do 3 đơn vị Công ty CP Khoáng sản Thái Nguyên, Công ty Xuất nhập khẩu đầu tư Thái Nguyên, Công ty Tiberon Minerals Ltd (Canada) lập ra.

Đến năm 2010, liên doanh khai thác mỏ vonfram Núi Pháo chuyển nhượng Công ty Núi Pháo cho Công ty TNHH MTV tài nguyên Masan Thái Nguyên.

Theo báo cáo của Công ty Núi Pháo, hoạt động khai thác mỏ vonfram Núi Pháo được triển khai từ quý 2-2013.

Giám sát khắc phục vi phạm ở dự án Núi Pháo

TTO - Ông Nguyễn Bá Chính, phó giám đốc Sở Tài nguyên và môi trường tỉnh Thái Nguyên, cho biết sau kết luận thanh tra của Bộ Tài nguyên và môi trường, sở đã có văn bản yêu cầu Công ty Núi Pháo phải triển khai khắc phục các vi phạm và tồn tại.