Các Hoa hồi vàng hướng dẫn người dân trên đảo Thiềng Liềng (huyện Cần Giờ, TP.HCM) nấu phở, một sự kiện nối dài Ngày của phở 2021 - Ảnh minh họa: DUYÊN PHAN

Sáu năm trước, nhận được quyết định tăng cường một năm tại ngôi trường vùng 3 (vùng đặc biệt khó khăn) của huyện Mường La - huyện nghèo của tỉnh Sơn La, tôi cũng có nhiều lo lắng. 

Ngôi trường tôi nhận điều động nằm trên đỉnh núi cao quanh năm mây mù bao phủ. Học trò của tôi 100% là con em đồng bào Mông và Thái. 

Khu tập thể cho những giáo viên xa nhà như tôi nằm kề cận khu bán trú học sinh. 

Hôm đó là ngày chủ nhật, vì trời mưa nên chúng tôi không thể về thăm gia đình như thường lệ. Mấy chị em tính làm một món gì đó ăn để cải thiện. Tôi nảy sinh suy nghĩ trong tủ lạnh của thầy cô có thịt bò, chút xương lợn và mì phở khô. Chúng tôi quyết định nấu phở để đổi món.

Khu nhà bán trú học sinh, một số em ở lại không về nhà ngày cuối tuần. Chúng đang nô nghịch khá vui vẻ. "Nấu thêm phở" để gọi lũ trẻ vào ăn cùng thầy cô - ý nghĩ ấy lóe lên trong đầu tôi. 

Mấy chị em phân công nhau: người rửa xương luộc qua rồi ninh, người rửa thịt bò thái miếng mỏng ướp cùng chút gừng tươi băm nhỏ, người chuẩn bị rau thơm ăn kèm như hành, mùi (tất cả đều là rau sạch 100%) do thầy cô tự trồng. 

Công đoạn cuối cùng là luộc mì phở trụng cùng nước lạnh là đã có những sợi bánh phở trắng phau, thơm nức mùi gạo đợi chờ.

Sau khi đã có đầy đủ nguyên liệu, công đoạn chế biến gia giảm cho nồi nước dùng cũng hoàn tất. 

Chỉ một loáng, chúng tôi đã có một nồi nước dùng tự chế theo kinh nghiệm ăn phở nơi phố thị. 

Nồi nước dùng dậy mùi thơm của nước xương ninh, của chút quế hồi nướng chín cùng hương thơm ngào ngạt của đầy đủ gia vị đang mời gọi. 

Sau khi những tô phở đã được chia đều tay nào bánh, rải lên trên những lát thịt bò thái mỏng và chút hành hoa rau mùi, công đoạn cuối cùng là rưới đều phần nước dùng đang sôi sùng sục trên bếp. 

Bát phở đã hoàn tất với đầy đủ hương vị của bếp ăn đơn sơ của cô trò vùng cao. Không thể đủ đầy và chuyên nghiệp, nhưng lần đầu tiên trong cuộc đời làm thầy của mình, tôi được chứng kiến cảnh lũ trẻ không ngừng xuýt xoa, tấm tắc nhỏ to thì thầm những câu khen ngợi. 

Bọn trẻ thưởng thức phở một cách cẩn trọng. Nhìn ánh mắt lũ trò thơ ngây ăn phở một cách thích thú, tôi liền hỏi: "Có ngon không các con?". 

"Ngon lắm cô ơi. Đây là lần đầu tiên chúng con được ăn phở". Nghe bọn trẻ nói vậy, bất chợt trong tôi nghèn nghẹn. Phải rồi! Quanh năm chúng chưa một lần đặt chân xuống phố huyện thì lấy đâu ra khoảng thời gian được thưởng thức món phở nổi tiếng trong bản đồ ẩm thực của người Việt.

Cũng bởi sự khó khăn, cái nghèo luôn bủa vây rình rập, nên nếu gia đình không có việc trọng đại cần ra huyện thì chắc chắn tụi trẻ sẽ chẳng thể có một lần được thưởng thức món ăn tưởng chừng rất đơn giản với bất cứ người dân nào.

Phở khiến tôi vừa có tình yêu như biết bao người Việt, lại khiến trong tôi có thêm cả nỗi nhớ. 

Cho dù giờ đây tôi không còn giảng dạy tại ngôi trường dấu yêu, tôi biết ở đó vẫn còn có những đồng nghiệp của tôi sẽ nối tiếp chúng tôi trao yêu thương cho bọn trẻ bằng tình yêu cũng như sự quan tâm, thông qua bếp ăn bán trú gần gũi mà thân thương, bởi ở đó bọn trẻ sẽ được thầy cô "đổi món" bằng những bát phở đơn sơ, mộc mạc nhưng ấm áp nghĩa tình.

Kể chuyện về phở - cho món ăn thêm chất thơ

TTO - Trong các món ăn được người Việt yêu thích, phở chiếm vị trí đặc biệt, ai cũng có thể bước vào hàng phở, có thể ăn phở bất cứ thời điểm nào trong ngày.