Phó thủ tướng Nhật Taro Aso - Ảnh: REUTERS

Trong phát biểu ngày 5-7, ông Aso khẳng định tình hình Đài Loan đang vô cùng căng thẳng.

"Nếu xảy ra một sự cố lớn (liên quan đến Đài Loan), sẽ không có gì lạ nếu nó chạm đến một tình huống đe dọa sự tồn vong (của Nhật Bản). Nếu như vậy, Nhật Bản và Mỹ phải cùng nhau bảo vệ Đài Loan" - Hãng tin Kyodo News dẫn lời ông Aso nói.

"Chúng ta phải nghĩ đến việc Okinawa có thể là mục tiêu tiếp theo" - phó thủ tướng Nhật nói thêm.

Các quan chức cấp cao Nhật Bản đã phải nhanh chóng chữa cháy tuyên bố "hớ" của ông Aso. Chánh văn phòng nội các Katsunobu Kato sau đó nói rằng đây chỉ là ý kiến cá nhân của ông Aso, còn Bộ trưởng Quốc phòng Nobuo Kishi khẳng định Tokyo không thay đổi ủng hộ đối với chính sách "một Trung Quốc".

Phía Trung Quốc cũng phản ứng. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Triệu Lập Kiên ngày 6-7 chỉ trích tuyên bố của phó thủ tướng Nhật làm tổn hại đến quan hệ song phương.

"Không nên đánh giá thấp quyết tâm kiên cường, ý chí kiên định và khả năng của nhân dân Trung Quốc trong việc bảo vệ chủ quyền quốc gia" - người phát ngôn Trung Quốc nói.

Trong phát biểu mới nhất ngày 6-7, ông Aso đã phải "nói lại" rằng bất cứ vấn đề nào liên quan đến Đài Loan cũng nên giải quyết thông qua ngoại giao, và Tokyo "đang theo dõi sát tình hình".

Đến giới quan sát cũng bất ngờ với tuyên bố của ông Aso. "Các chính trị gia hàng đầu thường không thể nói thẳng những điều này, vì vậy thật ngạc nhiên khi ông ấy nói ra điều mà tôi tin rằng nhiều người trong chính phủ đang nghĩ" - giáo sư quan hệ quốc tế Toshimitsu Shigemura của Đại học Waseda, Tokyo, nhận định trên tờ South China Morning Post.

Quan chức Nhật gọi Đài Loan là 'quốc gia', Bắc Kinh bảo 'nham hiểm'

TTO - Thứ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Nakayama Yasuhide đã gọi Đài Loan là "một quốc gia dân chủ" và kêu gọi các nước khác liên minh bảo vệ hòn đảo này trước Trung Quốc. Động thái báo hiệu sóng gió mới trong quan hệ Trung - Nhật.