Giải trình tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 13-5, Phó thủ tướng Lê Minh Khái cho hay vàng là hàng hóa đặc biệt, liên thông với thị trường ngoại tệ, liên quan rất lớn tới điều hành kinh tế vĩ mô.

Nếu không kiểm soát bằng các giải pháp đồng bộ sẽ rất khó

Theo ông Khái, trước năm 2012, vàng còn "nhảy múa hơn" và thời điểm đó, có 8 doanh nghiệp nhập vàng miếng nhưng giữa cung và cầu, niêm yết giá rất phức tạp. Sau khi nghị định 24 ra đời có hiệu lực, 8 doanh nghiệp đó không được nhập nữa.

Khi đó, Nhà nước độc quyền và Ngân hàng Nhà nước chịu trách nhiệm nhập vàng nguyên liệu, nhập khi có nhu cầu cần thiết.

Ông Khái cũng chỉ rõ "nói SJC thôi nhưng độc quyền là độc quyền nhà nước". Còn các doanh nghiệp, ngân hàng hiện nay chỉ kinh doanh nhưng phải đảm bảo điều kiện rất chặt chẽ.

Tuy nhiên vừa rồi, theo Phó thủ tướng, tình hình giá vàng có nhiều biến động, thậm chí biến động lớn, giá tăng cao hơn so với giá thế giới theo quy đổi, chênh lệch giá mua - giá bán vàng miếng cao nhất, thời điểm cao nhất lên tới 18 - 19 triệu, thậm chí 20 triệu đồng.

Như vậy đòi hỏi phải quản lý và Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã họp rất nhiều lần, có nhiều công điện.

"Gần đây tôi họp với Ngân hàng Nhà nước có thông báo đầy đủ các giải pháp. Với giải pháp như vậy mấy ngày gần đây có xoay chuyển nhưng vẫn phải tiếp tục theo dõi vì rất phức tạp", Phó thủ tướng nhấn mạnh.

Cũng theo ông Khái, nếu không kiểm soát bằng các giải pháp đồng bộ sẽ rất khó. Ví dụ hiện nay về buôn bán, đầu vào - đầu ra phải phát hành hóa đơn nghiêm và phát hành từng lần chứ không phải một cục, ghi lại xong cuối ngày mới phát...

"Việc này giao Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước trong quý 2-2024 phải hoàn thành", ông Khái thông tin.

Liên quan vấn đề tăng cung, theo Phó thủ tướng, Ngân hàng Nhà nước đã tổ chức đấu thầu nhưng hình thức cung phải phù hợp. 

Ông nói vừa qua tổ chức tăng cung nhưng cũng chưa tới, bởi lượng giao dịch lớn nhưng số lượng doanh nghiệp tham gia đấu thầu chỉ có 1 - 2. 

"Như vậy nhu cầu có thật hay không? Ngân hàng Nhà nước phải có đánh giá", ông Khái yêu cầu.

Về vấn đề nhập lậu vàng, Phó thủ tướng cho hay khi đã giữ khuôn sẽ không thể nào dập vàng miếng được nếu nhập lậu về. Còn với vàng trang sức, mỹ nghệ giao cho các doanh nghiệp đủ điều kiện.

Nếu có vi phạm sẽ xử lý nghiêm

Cũng theo Phó thủ tướng, việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội quan tâm thị trường vàng là đúng, người dân cũng rất quan tâm nhưng phải đánh giá kỹ, bình tĩnh, tìm được giải pháp. Có nghĩa tìm đúng bệnh mới bốc thuốc tốt được.

Ông cho biết ngày mai, 14-5, ông sẽ có thêm cuộc làm việc với Ngân hàng Nhà nước về vấn đề quản lý thị trường vàng để làm rõ nguyên nhân và giải pháp. Đồng thời, với hành vi không phù hợp phải xử lý nghiêm.

Sau khi đánh giá tình hình thì giao cho thanh tra chuyên ngành phải thanh tra các đầu mối lớn, kể cả các biên giới, cửa khẩu vào, nếu vi phạm chuyển Bộ Công an xử lý ngay.

"Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ hết sức đau đầu vấn đề này. Nhưng tôi nghĩ thời gian tới các bộ, ngành tích cực, đồng lòng vào cuộc chắc không khó khăn gì chúng ta không xử lý được", Phó thủ tướng nhấn mạnh thêm.

Ngân hàng Nhà nước giải thích tình trạng nhảy múa của thị trường vàng

Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho hay chưa bao giờ thấy một thị trường vàng với giá vàng tăng - giảm rất đột biến như thế và đề nghị quản lý phải rõ.