Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky xuất hiện ở tiền tuyến tại vùng Donetsk vào ngày 20-12, trước khi lên đường sang Mỹ - Ảnh: Reuters

Ngày 21-12, ông Zelensky thông báo trên Telegram đã lên đường đến Mỹ "để tăng cường khả năng chống chịu và phòng thủ của Ukraine". "Tôi và Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ thảo luận về hợp tác giữa Ukraine và Mỹ. Tôi cũng sẽ có bài phát biểu tại Quốc hội Mỹ và một số cuộc gặp song phương", ông chia sẻ về kế hoạch chuyến công du nước ngoài đầu tiên kể từ khi nổ ra chiến sự.

Món quà Giáng sinh

Cho tới nay, ông Zelensky đã phát biểu trước hàng chục quốc hội và các tổ chức thông qua hình thức trực tuyến và điện đàm với nhiều lãnh đạo thế giới, khéo léo kêu gọi sự ủng hộ cho Ukraine. Vợ ông, bà Olena Zelensky, đã đến Mỹ hồi tháng 7-2022; một số trợ lý, bộ trưởng của ông Zelensky cũng đã đến các nước khác.

"Chuyến thăm sẽ nhấn mạnh cam kết kiên định của Mỹ trong việc hỗ trợ Ukraine đến cùng, bao gồm hỗ trợ kinh tế, nhân đạo và quân sự", Nhà Trắng thông báo về chuyến đi của ông Zelensky.

Nghị sĩ Dân chủ Ruben Gallego, người đã đến thăm Ukraine vào đầu tháng này, nói trên Đài CNN rằng ông Zelensky sẽ đến Washington với một sứ mệnh cụ thể. "Những gì ông ấy đang cố gắng làm là tạo ra mối tương quan trực tiếp giữa sự hỗ trợ của chúng ta với sự sống còn và chiến thắng trong tương lai của Ukraine", ông Gallego nói.

Chuyến thăm của ông Zelensky diễn ra trong thời điểm hết sức quan trọng khi Quốc hội Mỹ chuẩn bị phê duyệt gói chi tiêu năm 2023, trong đó có khoản 45 tỉ USD hỗ trợ khẩn cấp cho Ukraine. Đây sẽ là gói hỗ trợ lớn nhất từ trước tới nay của Washington dành cho Kiev, thậm chí lớn hơn mức 37 tỉ USD mà ông Biden đề xuất, và nâng tổng số hỗ trợ của Mỹ lên 100 tỉ USD.

Ngoài ra, theo tiết lộ của Đài CNN, ông Biden dự kiến tặng món quà Giáng sinh là khoản hỗ trợ an ninh bổ sung 1,8 tỉ USD cho Ukraine, trong đó bao gồm các hệ thống tên lửa Patriot mà Kiev đã xin trước đó. Washington cũng có kế hoạch gửi cho Ukraine thiết bị chế tạo "bom thông minh" nhắm vào các tuyến phòng thủ của Nga.

Sự có mặt của ông Zelensky tại Quốc hội Mỹ sẽ có ý nghĩa quan trọng khi Đảng Cộng hòa sẽ nắm quyền kiểm soát Hạ viện Mỹ kể từ năm sau. Một số nghị sĩ ủng hộ cựu tổng thống Donald Trump thời gian qua cho rằng số tiền gửi giúp Ukraine nên được dùng để củng cố biên giới phía Nam nhằm ngăn làn sóng di dân.

"Tất nhiên vị tổng thống trong bóng tối phải bước ra trước Quốc hội và giải thích lý do tại sao ông ta cần hàng tỉ USD tiền đóng thuế của người Mỹ cho bang thứ 51 là Ukraine. Điều này thật vô lý. Hãy đặt nước Mỹ lên trước nhất", nghị sĩ Marjorie Taylor Greene mỉa mai trên Twitter ngày 20-12.

Thời điểm chuyến thăm

Nhưng theo ông Wesley Clark, cựu chỉ huy lực lượng NATO tại châu Âu, chuyến thăm của ông Zelensky phản ánh thời điểm quan trọng của cuộc chiến khi Ukraine sẽ khó giành chiến thắng nếu Mỹ không đẩy mạnh hỗ trợ. "Đây là cơ hội và cũng là mối nguy với Ukraine. Nga đang yếu nhưng sẽ mạnh hơn. Đây là lúc mà Mỹ cần đổ tiền hỗ trợ. Tổng thống Zelensky biết điều đó, nếu ông ấy muốn đánh bại Nga. Khi mùa hè đến, đó sẽ là một chiến trường hoàn toàn khác".

Theo giới phân tích, việc cấp tên lửa Patriot phản ánh sự điều chỉnh hỗ trợ của Mỹ. Hệ thống này sẽ giúp Kiev chống lại tốt hơn các cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga vào các thành phố và hạ tầng năng lượng của Ukraine.

Dù đã nhiều lần điện đàm nhưng ông Biden và ông Zelensky vẫn chưa gặp nhau trực tiếp. Trong nhiều tháng qua, ông Biden đã thận trọng điều chỉnh việc chuyển vũ khí cho Ukraine nhưng tránh làm leo thang xung đột thành đối đầu trực tiếp giữa NATO và Nga. 

Ông Biden cũng bác bỏ kêu gọi của Ukraine về việc triển khai vùng cấm bay trên lãnh thổ nước này. Hệ thống tên lửa Patriot sẽ là sự can thiệp sâu nhất cho đến nay của Mỹ vào cuộc xung đột này.

Điện Kremlin bình luận chuyến thăm của ông Zelensky đến Mỹ sẽ không đem lại điều gì tốt đẹp. "Việc tiếp tục cung cấp và mở rộng các loại vũ khí (cho Ukraine) dĩ nhiên sẽ làm xung đột thêm trầm trọng và điều này không tốt cho Ukraine", Hãng tin Reuters dẫn lời người phát ngôn Dmitry Peskov của Điện Kremlin.

Tổng thống Zelensky: Hòa bình với Nga không đồng nghĩa thỏa hiệp chủ quyền của Ukraine

Ngày 21-12, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố tại một cuộc họp báo ở Nhà Trắng rằng "hòa bình chính đáng" với Nga không đồng nghĩa với việc thỏa hiệp về chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine.